Οι γυναίκες και τα σύμβολα της Ένωσης

Δύο γυναίκες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες στο μυαλό των Βουλγάρων με μια από τις πιο σημαντικές ημερομηνίες της ιστορίας μας - την ένωση της Ανατολικής Ρωμυλίας με το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας στις 6 Σεπτεμβρίου 1885. Και ενώ σε άλλους απελευθερωτικούς αγώνες οι γυναίκες φαίνεται να παραμένουν στο παρασκήνιο, εδώ η Νεντιάλκα Σίλεβα και η Εκατερίνα Καραβέλοβα καταλαμβάνουν κεντρικό ρόλο.

«Με την Ένωση οι δύο γυναίκες συνδέονται σε διαφορετικά μέρη και σε διαφορετικές στιγμές, αλλά στην πραγματικότητα γνωρίζονται πολύ καλά, επειδή η Εκατερίνα Καραβέλοβα, η οποία είναι από τη Ρούσε, δίδαξε στη Νεντιάλκα Σίλεβα στο Γυμνάσιο του Πλόβντιβ - λέει η Ρουμιάνα Ντόνεβα, επιμελήτρια στο Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο στο Πλόβντιβ. - Ενώ η Νεντιάλκα συνδέεται με την προετοιμασία, την ανακοίνωση και την εκτέλεση της Ένωσης, η Εκατερίνα έπαιξε το ρόλο της στο δεύτερο μέρος της - στην υπεράσπισή της Ένωσης κατά τον Σερβοβουλγαρικό πόλεμο το φθινόπωρο του 1885.

Εκατερίνα Καραβέλοβα

Εκείνη την εποχή, η 25χρονη Εκατερίνα Καραβέλοβα ήταν σύζυγος και γραμματέας του Βούλγαρου πρωθυπουργού Πέτκο Καραβέλοφ. Η «πολιτικός στο παρασκήνιο», όπως αποκαλείται η Εκατερίνα, φροντίζει για τις υποθέσεις του συζύγου της, οργανώνει συναντήσεις υπουργών, επικοινωνεί με προξένους και εκπροσώπους ξένων χωρών, ταξιδεύει στη Σόφια και δεν κρύβει την πεποίθησή της ότι θα επικρατήσει δικαιοσύνη και όλα θα είναι εντάξει για τους Βούλγαρους.

150 χρόνια από τη γέννηση της Εκατερίνα Καραβέλοβα

Νεντιάλκα Σίλεβα

Η Νεντιάλκα Σίλεβα ήταν αρραβωνιαστικιά του Πρόνταν Τίσκοφ, στρατιώτη από τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1877-1878) και μόλις σε ηλικία 18 ετών έραψε και ζωγράφισε τη σημαία της μεγαλύτερης τσέτα που συμμετείχε στην Ένωση – της Γκολιαμοκονάρσκα. Οδηγείται από τον θείο της Πέταρ Σίλεφ. Η νεαρή γυναίκα εντάσσεται στη τσέτα ως σημαιοφόρος και αργότερα συνοδεύει τον αρχικυβερνήτη της Ανατολικής Ρωμυλίας, Γκαβρίλ Κράστεβιτς, στους δρόμους του Πλόβντιβ στον φαετώνα με τον οποίο τον συνοδεύουν στο χωριό Γκολιάμο Κονάρε (σήμερα - η πόλη Σαεντινένιε).

Η σημαία

«Η σημαία είναι φτιαγμένη από 3 μέτρα πράσινο μετάξι. Αρχικά, δόθηκε στον Βούλγαρο καλλιτέχνη της Αναγέννησης και επαναστάτη Γκεόργκι Ντάντσοφ ο οποίος ζωγράφισε ένα όρθιο λιοντάρι με ένα στέμμα στο κεφάλι που στέκεται πάνω στα σύμβολα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας - ένα μισοφέγγαρο και ένα αστέρι - συνεχίζει η Ρουμιάνα Ντόνεβα σε συνέντευξή της στο Ράδιο Βουλγαρία.

Ωστόσο, αυτό το λιονταράκι τους φαίνεται «αδύνατο» και όταν το δίνουν στη Νεντιάλκα Σίλεβα να ράψει το ύφασμα ως σημαία, της ζητούν να γράψει μερικά πατριωτικά λόγια. Με μπογιά γράφει τις λέξεις «Ένωση Βουλγαρίας», το έτος 1885, «Ελευθερία ή θάνατος» και άλλα. Σήμερα, η σημαία φυλάσσεται στο Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο - Πλόβντιβ».

Η λιθογραφία του Νικολάι Πάβλοβιτς

Το 1886, ο Βούλγαρος καλλιτέχνης Νικολάι Πάβλοβιτς δημιούργησε τη λιθογραφία «Ένωση Βόρειας και Νότιας Βουλγαρίας το 1885». Την κεντρική θέση καταλαμβάνουν οι μορφές δύο γυναικών, με στεφάνια στο κεφάλι, τυλιγμένες σε κοινό βασιλικό ρούχο. Και παρόλο που κάποιοι βλέπουν τη Νεντιάλκα Σίλεβα και την Εκατερίνα Καραβέλοβα στις εικόνες, τα έγγραφα διαψεύδουν αυτή τη θεωρία:

«Το προσχέδιο της κριτικής του Νικολάι Πάβλοβιτς έχει διατηρηθεί, στο οποίο εξηγεί τι σημασία δίνει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της λιθογραφίας - λέει η Ρουμιάνα Ντόνεβα και παραθέτει: «Έχω εκπροσωπήσει ολόκληρη τη Βουλγαρία μέσω τριών νεαρών γυναικών - τρεις αδερφές: Βουλγαρία, Θράκη και Μακεδονία, εκ των οποίων η Βουλγαρία και η Θράκη έχουν πατήσει θριαμβευτικά στη σχισμένη εχθρική Σερβική σημαία. Η Μακεδονία είναι αφοπλισμένη, καθισμένη στις γυμνές πέτρες, λυπημένη και αλυσοδεμένη στα βράχια. Πάνω από το κεφάλι της κρέμεται η τουρκική σημαία, σημάδι ακόμη της υποδούλωσης της». Και αφού τα ονόματα Θράκη, Βουλγαρία και Μακεδονία είναι θηλυκά - εξηγεί η συνομιλήτριά μας - είναι φυσιολογικό να παρουσιάζονται ως γυναίκες και δεν υπάρχει καμία σχέση, ούτε καν οπτική ομοιότητα, με τη Νεντιάλκα Σίλεβα και την Εκατερίνα Καραβέλοβα».