Από το 2014 με πρωτοβουλία της πρώην διευθύντριας του Προγράμματος "Χρίστο Μπότεβ" της ΒΕΡ ο θεσμός διοργανώνει κάθε χρόνο καμπάνια κατά την οποία οι ακροατές επιλέγουν τον Διαφωτιστή της χρονιάς μεταξύ 10 διακεκριμένων προσωπικοτήτων που εμπνέουν με τις καλές τους πράξεις και αλλάζουν τον κόσμο. Φέτος η διοίκηση του θεσμού αποφάσισε να αφιερώσει την καμπάνια στην δεκαετία που διανύουμε. 

Ο «Διαφωτιστής της δεκαετίας» θα καθοριστεί την 1η Νοεμβρίου, σε ειδική τελετή που θα μεταδοθεί από τη ΒΕΡ, από το κανάλι bTV και από συνεργαζόμενα δίκτυα κορυφαίων ΜΜΕ.

Ο καθένας μας κουβαλά μέσα του μια πρωτοτυπία με την οποία θα λάμψει και θα ξεχωρίσει από τους άλλους. Ωστόσο, η δέσμευσή μας σε αυτήν την αξία μας συχνά μας κλείνει σε έναν μικρόκοσμο αυτάρκειας - σε αντίθεση με τους λίγους ανάμεσά μας οι οποίοι είναι συμπονετικοί και δίνουν, μερικές φορές διακινδυνεύοντας την ίδια τους τη ζωή. Τους ονομάζουμε σύγχρονους διαφωτιστές, γιατί δείχνουν προς τον ορίζοντα και αλλάζουν τον κόσμο με το προσωπικό τους παράδειγμα.

Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία ενθάρρυνε τους ακροατές της να κατονομάσουν τις προσωπικότητες που αξίζουν τη διάκριση αυτή.

Κριτική επιτροπή ξεχώρισε δέκα προσωπικότητες που με τις πράξεις τους φωτίζουν τη σημερινή μας ύπαρξη και γίνονται παράδειγμα.

«Ο πιο σημαντικός, ο μόνος τρόπος βελτίωσης της κοινωνίας και της χώρας είναι η εκπαίδευση», λέει ο καθηγητής Μίνκο Μπαλκάνσκι, ο οποίος γεννήθηκε στο χωριό Οριάχοβίτσα της Στάρα Ζαγόρα και είναι πολίτης του Παρισιού. Και παρόλο που ο παγκοσμίου φήμης φυσικός πέρασε σχεδόν όλη του τη ζωή στο εξωτερικό, η καθοδηγητική λέξη της ζωής του, ο «αλτρουισμός», τον πήγε στην αρχή, όπου μέσω της φώτισης θα βοηθούσε στην ανάταση του λαού του.

Το 1993, ίδρυσε το ίδρυμα "Μίνιου Μπαλκάνσκι", στην γεννέτειρά του την Οριάχοβιτσα, στο όνομα του πατέρα του και μετέτρεψε τα δωμάτια του πατρικού του σπιτιού σε αίθουσες διδασκαλίας και βιβλιοθήκη.

«Πρέπει να απαλλαγούμε από τον εγωισμό και να τον αντικαταστήσουμε με τον αλτρουισμό. Ο αλτρουισμός είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξη της κοινωνίας μας», λέει ο καθ. Μίνκο Μπαλκάνσκι.

Μεταξύ των υποψηφίων είναι και ο συγγραφέας Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ. Το μυθιστόρημά του «Χρονοκαταφύγιο» προσφέρει ένα είδος μηχανής του χρόνου με την οποία μπορούμε να βιώσουμε την απατηλή αίσθηση ότι μπορούμε να αναστήσουμε το παρελθόν. Ωστόσο, από τις συλλογικές μνήμες αναδύονται τέρατα που, όπως αποδεικνύεται, συνεχίζουμε να ταΐζουμε στον κόσμο μας. Λόγω του προφητικού του έργου, ο συγγραφέας έλαβε το περίφημο λογοτεχνικό βραβείο Booker.

Σε βίντεο-κλιπ με αφορμή την υποψηφιότητά του για το «Διαφωτιστής της δεκαετίας», ο συγγραφέας απευθύνει ένα σύντομο μήνυμα:

«Δεν είναι δίκαιο να μην αντιδράς – υπάρχουν πολλά πράγματα. Πάντα αντιδρούσα γιατί αυτό είναι κάτι φυσικό. Πρέπει κανείς να αντιστέκεται συνεχώς, και αυτό διδάσκει η λογοτεχνία. Πρέπει να δημιουργηθούν κάποια νησιά αντίστασης για να κρατήσουν τον κόσμο ενωμένο».

Είναι κοινό μυστικό ότι μια μικρή χειρονομία μπορεί να ανατρέψει μια ολόκληρη ανθρώπινη ζωή. Εδώ και έξι χρόνια, ο Λάζαρ Ράντκοφ έχει ξυπνήσει την ενσυναίσθηση σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που, χαρίζοντας πλαστικά καπάκια, βοηθούν στην αγορά θερμοκοιτίδων και παιδικών ασθενοφόρων για νοσοκομεία σε μικρές και μεγαλύτερες πόλεις:

«Τα καπάκια δείχνουν ότι όταν πολλοί άνθρωποι κάνουν, καθημερινά, κάτι μικρό και ουσιαστικό, συμβαίνουν πραγματικά μεγάλα πράγματα».

Με τα καπάκια αγοράστηκαν 22 θερμοκοιτίδες για 22 νοσοκομεία, 45 ιατρό-τεχνολογικά μηχανήματα για νεογνολογικά τμήματα και μαιευτήρια σε 14 ιατρικές εγκαταστάσεις και αναμένεται η δωρεά του πέμπτου παιδικού ασθενοφόρου και έχει δρομολογηθεί η αγορά ενός δεύτερου ασθενοφόρου παντός εδάφους.

 Άλλοι υποψήφιοι είναι:

Ίβο Ιβανόφ - συγγραφέας και προπονητής μπάσκετ που ζει στις ΗΠΑ εδώ και 30 χρόνια και αφηγείται ιστορίες για απλούς ανθρώπους σε εξαιρετικές καταστάσεις ζωής.

Νικόλα Ράχνεφ - επιχειρηματίας και δημιουργός του Gorata.bg, ο οποίος μαζί με εθελοντές φύτεψε περισσότερα από 2 εκατομμύρια δέντρα.

Εβγκένια Πέεβα-Κίροβα και Τραϊάν Τραϊάνοφ - παρουσιαστές του προγράμματος «Μαζί στην τάξη», που εμπνέουν νέους δασκάλους να διδάξουν σε μικρές κατοικημένες περιοχές.

Στέφαν Κομαντάρεφ - σκηνοθέτης που αποφοίτησε από την Ιατρική, θεραπεύει με τον κινηματογράφο και εμπνέει την ελπίδα ότι «Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία παραμονεύει παντού».

Νταρίν Ματζάροφ - επιχειρηματίας και ιδρυτής της πλατφόρμας Ucha.se, ο οποίος, μέσω βιντεοσκοπημένων μαθημάτων, προσπαθεί να μετατρέψει τη βουλγαρική εκπαίδευση σε ψυχαγωγία.

Μαξίμ Ιβανόφ και Στέφαν Ιβανόφ - οι πρώτοι Βούλγαροι που διέσχισαν τον Ατλαντικό Ωκεανό κωπηλατώντας, οι οποίοι βρίσκονται πίσω από την εκστρατεία «Ναι! Για τη ζωή» και αγωνίζονται, μέσω νομοθετικής αλλαγής, για την απόσυρση της ρητής συναίνεσης των πιθανών δωρητών οργάνων.

Άλεκ Αλέξιεφ - ηθοποιός και ακτιβιστής, με αποστολή του να σώνει ανθρώπους και δεν φοβάται να ταξιδεύει στην Ουκρανία, για να μεταφέρει βοήθεια και να βοηθήσει τους πρόσφυγες.

Πρόκειται για προσωπικότητες που μας δίνουν την αίσθηση του νοήματος και της ανθρωπιάς σε περιόδους χάους και αδράνειας. Για να μην αποθαρρυνόμαστε αλλά να είμαστε ξύπνιοι!

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα