Μετά τον Α΄ και τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο πολλοί πρόσφυγες από τη Μακεδονία του Αιγαίου εγκατέλειψαν τις γενέτειρές τους και κατευθύνθηκαν προς την ελεύθερη Βουλγαρία. Ένα μεγάλο μέρος εξ αυτών εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Γκότσε Ντέλτσεφ και ένα από τα χωριά με μετανάστες είναι το Κοπρίβλεν, που βρίσκεται στους πρόποδες των ανατολικών πλαγιών του βουνού Πίριν, σε υψόμετρο 500 μέτρων. Κατά τη δεύτερη δεκαετία του περασμένου αιώνα στο χωριό εγκαταστάθηκαν άνθρωποι από 20 οικισμούς, που βρίσκονται στο έδαφος της σημερινής Ελλάδας. Το επέλεξαν, επειδή η γύρω γη είναι εύφορη και το χωριό βρίσκεται στον κύριο δρόμο που συνδέει το Γκότσε Ντέλτσεφ (σε απόσταση 7 χιλιομέτρων του οικισμού) με την ελληνική πόλη Δράμα.

Ένας από τους πρώτους στόχους των ανθρώπων ήταν να χτίσουν σχολείο και ναό. Για τον σκοπό το 1921 χρησιμοποίησαν κτήριο παλιού τουρκικού καφενείου – το ένα δωμάτιό του μετατράπηκε σε σχολείο, και το άλλο – σε εκκλησία. Ο ναός εξακολούθησε να λειτουργεί μέχρι το 1966, όταν άνοιξε πύλες η Μονή του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται σε απόσταση δύο χιλιομέτρων του χωριού.

«Οι καιροί αλλάζουν, αλλά η πίστη παραμένει η ίδια» - εξήγησε πριν από καιρό ο πατήρ Ατανάς Ζλάτεφ σε ντοκιμαντέρ της ΒΕΤ για το χωριό.

Σήμερα στο Κοπρίβλεν ζουν πάνω από 1200 άτομα και έστω και να είναι ανάμεσα στα χωριά με περισσότερους κατοίκους στην περιοχή, επίσης πάσχει από το βασικό πρόβλημα παρόμοιων οικισμών στη χώρα μας – τον μικρό αριθμό νέων και ανθρώπων μέσης ηλικίας. Η γεννητικότητα είναι υπερβολικά χαμηλή – φέτος στο χωριό γεννήθηκε μόνο ένα παιδί:

«Λόγω της έλλειψης θέσεων εργασίας οι νέοι ηλικίας έως 30 χρονών έφυγαν και ζουν στη Σόφια, το Πλόβντιβ, τη Βάρνα, πολλοί πήγαν να δουλεύουν και στο εξωτερικό – λέει σε συνέντευξη για τη ΒΕΡ η γραμματέας του Πολιτιστικού Συλλόγου «Αναγέννηση 1927» Μαρία Τσόρλεβα, αλλά δεν κρύβει και την καλή είδηση – Αισιοδοξία προκαλεί το γεγονός ότι πέρυσι στο χωριό επέστρεψαν 2-3 οικογένειες με τα παιδιά τους. Μέχρι πρόσφατα στο Κοπρίβλεν πωλούνταν 20-30 σπίτια, αλλά λόγω της εγγύτητας με την πόλη Γκότσε Ντέλτσεφ, τέτοια δεν υπάρχουν πια.»

Εργασία μπορεί να βρεθεί όχι μόνο στην πόλη, αλλά και στο γειτονικό χωριό Νόβο Λέσκι, όπου άνοιξε πύλες επιχείρηση χάρτινων συσκευασιών. Η Μαρία ελπίζει αυτό να ενθαρρύνει περισσότερους νέους να δουν προοπτική στην περιοχή και να μείνουν στο χωριό Κοπρίβλεν:

«Στη Βουλγαρία οι αμοιβές είναι καλύτερες στις μεγάλες πόλεις και στη Σόφια, αλλά από τη ζωή που είχα μέχρι τώρα, θεωρώ ότι και εκεί τα χρήματα δεν είναι ιδιαίτερα πολλά, γιατί εάν πρέπει να δώσεις 1000 λέβα για ενοίκιο, καλύτερα να ζεις στο σπίτι των γονέων σου στη μικρότερη πόλη ή το χωριό. Η πρόσβαση στο σχολείο και τον παιδικό σταθμό είναι επίσης πολύ δύσκολη.»

Ο μεθοριακός σταθμός «Ιλίντεν – Εξοχή» βρίσκεται σε απόσταση μόλις 12 χιλιομέτρων του Κοπρίβλεν. Από τη στιγμή του άνοιξε επίσημα το 2005 η περιοχή αναζωογονήθηκε, οι άνθρωποι συχνά περνούν τα σύνορα – για δουλειά, για ψώνια ή για διακοπές στο Αιγαίο, και η σύγκριση μεταξύ των οικισμών στις δύο γειτονικές χώρες είναι αναπόφευκτη. «Στα ελληνικά χωριά επίσης λείπουν θέσεις εργασίας και πολλοί νέοι ψάχνουν για δουλειά στη Δράμα, τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα» - μοιράζεται τις παρατηρήσεις της η Μαρία. Κατά τη γνώμη της, η συγκέντρωση των περισσότερων υπηρεσιών και δυνατοτήτων για εργασία στις μεγάλες πόλεις είναι λάθος κρατική πολιτική, που καταδικάζει σε ερήμωση τα χωριά.  

«Τα χωριά μας είναι θλιβερά, γιατί μέσα τους υπάρχουν πολλά ερημωμένα σπίτια. Οι άνθρωποι είναι ηλικιωμένοι και πεθαίνουν, ενώ οι κληρονόμοι τους δεν είναι εδώ. Και να θέλω να κάνω κάτι, δεν μπορώ να το κάνω μόνη μου. Εκτός από τους νέους, έχουμε και ανθρώπους σε προσυνταξιοδοτική ηλικία, οι οποίοι επίσης δε θέλουν να επιστρέψουν, για να συσσωρεύσουν χρόνια υπηρεσίας και να λάβουν καλύτερες συντάξεις.»

Η γραμματέας του πολιτιστικού συλλόγου δίνει προσοχή και σε άλλη μία ιδιαιτερότητα του χωριού:

«Στο Κοπρίβλεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ηλικίας 45-50 ετών που δε δημιούργησαν οικογένειες. Οι λόγοι πιθανόν είναι διαφορετικοί για τον καθένα, αλλά εάν αυτοί οι άνθρωποι είχαν οικογένειες με δύο παιδιά, η κατάσταση θα ήταν διαφορετική.»

Με αφορμή την 100^η επέτειο από την ίδρυση του Κοπρίβλεν στον ντόπιο πολιτιστικό σύλλογο διαμορφώθηκε ειδική γωνία, στην οποία παλιές φωτογραφίες, αντικείμενα και ρούχα διηγούνται για τη ζωή των ντόπιων.

Επιμέλεια: Ιωάν Κόλεφ /από δημοσίευμα του Βαλέρι Λέκοφ, ΒΕΡ – «Χρίστο Μπότεφ»/

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Βαλέρι Λέκοφ, Πολιτιστικός Σύλλογος «Αναγέννηση 1927», αρχείο