Σε παγκόσμια κλίμακα η οινοπαραγωγή μειώνεται και το 2023 ήταν με την πιο χαμηλή παραγωγή για τις τελευταίες 6 δεκαετίες – δείχνουν τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (OIV). Η Βουλγαρία ακόμη επηρεάζεται λιγότερο από τις κλιματικές αλλαγές και η σοδειά των ποικιλιών κρασιού δίνει ελπίδες στους παραγωγούς ότι ο κλάδος έχει προοπτικές να αναπτύσσεται στο μέλλον και θα εξακολουθήσει να εξασφαλίζει βιοπορισμό σε εκατοντάδες οινοπαραγωγούς. 

Αρχαίες είναι οι παραδόσεις της οινοποιίας στα εδάφη μας. Ήδη οι Θράκες θεωρούσαν το κρασί ως «δώρο για τους θεούς», αλλά και σήμερα το κόκκινο κρασί συμμετέχει σε σχεδόν όλες τις τελετές στη ζωή των Βουλγάρων. Μια ημέρα του έτους είναι αφιερωμένη ειδικά στα αμπέλια και το κρασί.

Στις 14 Φεβρουαρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, αλλά στη λαϊκή παράδοση αποκαλείται Τρύφωνας ο Κλαδευτής, γιατί η τιμή προς τον Άγιο συνδέεται με το πρώτο κλάδεμα των αμπελιών κατά τη διάρκεια της χρόνου. Η ημέρα είναι γιορτή των αμπελουργών, των οινοποιών και όλων των λατρών του κρασιού, που τιμούν την ημέρα αυτή με καλή διάθεση και πλούσια τραπέζια με ξάστερο κρασί.

Για την Ημέρα του Αγίου Τρίφωνα του Κλαδευτή οι άνθρωποι από τις περιοχές οινοπαραγωγής στη χώρα μας διοργανώνουν γιορτές με πολλή μουσική, παραδοσιακούς ρυθμούς και βεβαίως με πολύ κρασί. Η τελετή απαιτεί όλοι να μαζευτούν στο αμπέλι και μετά το πρώτο κλάδεμα στα αμπέλια να χυθεί λίγο κρασί, για να είναι ωραίο και καρποφόρο το έτος. Η 14^η Φεβρουαρίου είναι αφορμή όχι μόνο να δοκιμαστούν οι ωραίες βουλγαρικές ποικιλίες κρασιού, αλλά και να ακούσουμε τι θα μας πουν οι οινοπαραγωγοί. Οπωσδήποτε θα διηγηθούν για την περίοδο κατά τη δεκαετία του ’80 του περασμένου αιώνα, όταν η Βουλγαρία έγινε τέταρτη παγκόσμια δύναμη σε παραγωγή και εξαγωγή κόκκινων κρασιών. Όλα αυτά όμως παραμένουν στο παρελθόν, γιατί γρήγορα ήρθε η κατάρρευση όλου του κλάδου οινοπαραγωγής στη χώρα. Σήμερα στη Βουλγαρία υπάρχουν εκατοντάδες νέα και σύγχρονα οινοποιεία, που παράγουν κρασί με καλύτερη ποιότητα από ποτέ. Παρόλα αυτά όμως η παραγωγή συνεχώς μειώνεται και η εξαγωγή βρίσκεται στο ελάχιστο σημείο της – μόλις 16 εκατομμύρια λίτρα το χρόνο. Αυτά λέει ο Ντιμίταρ Ντίμοφ, ειδικός στον τομέα της οινοπαραγωγής στην περιοχή του Βελίκο Τάρνοβο – μιας περιοχής με καλές σοδειές και παραδόσεις στην οινοπαραγωγή:

«Στη Βουλγαρία καταναλώνεται κρασί και η ζήτηση δεν έχει σταματήσει. Οι πελάτες είναι το πιο σωστό βαρόμετρο, που δείχνει ποια είναι τα καλύτερα κρασιά. Εμείς οι οινολόγοι εργαζόμαστε για τους πελάτες μας» - λέει ο οινοπαραγωγός.

«Τώρα η εξαγωγή κρασιών από τη Βουλγαρία μειώνεται αισθητά και το μεγαλύτερο μέρος των κρασιών που παράγονται εδώ πωλούνται στην εγχώρια αγορά. Παράλληλα, έχει αυξηθεί πολύ η εισαγωγή κρασιών στη χώρα μας. Οι βούλγαροι παραγωγοί πρέπει να ανταγωνίζονται με τα εισαγόμενα κρασιά, που συχνά είναι πιο φθηνά.»

Σύμφωνα με τον Ντιμίταρ Ντίμοφ, υπάρχουν πολλοί λόγοι για το ότι τα βουλγαρικά κρασιά δεν είναι ανταγωνιστικά στις παγκόσμιες αγορές. Από τη μία, είναι η έλλειψη κρατικής στρατηγικής για υποστήριξη του κλάδου και από την άλλη, είναι η φτωχή σοδειά από τις ποικιλίες σταφυλιών, κατάλληλων για την οινοπαραγωγή, κάτι που επηρεάζει την τιμή των βουλγαρικών κρασιών. Σύμφωνα με τον οινολόγο, τα περισσότερα μικρά οινοποιεία στη χώρα μας δε διαθέτουν σύγχρονο εξοπλισμό και η φύτευση διεθνών ποικιλιών που αντικατέστησαν τις βουλγαρικές, είναι άλλος ένας παράγοντας για τη φτωχή σοδειά. 

Το κρασί όμως δεν είναι μόνο επιχείρηση, είναι και διατηρημένη πολιτιστική κληρονομιά και τρόπος ζωής σε κάποια χωριά, όπως για παράδειγμα στην Μπρεστοβίτσα, της περιοχής του Πλόβντιβ. Εκεί κάθε νοικοκυριό διαθέτει αμπέλι και ξέρει πώς φτιάχνεται ωραίο κρασί. Η Ημέρα του Αγίου Τρύφωνα του Κλαδευτή είναι και γιορτή του χωριού, που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες από κοντά και μακριά – αυτό μας λέει ο Κρασιμίρ Πατισάνοφ, διευθυντής του συνεταιριστικό οινοποιείου «Μπρεστοβίτσα».  

«Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής μας εξάγεται. Στην Κίνα, για παράδειγμα, που είναι μία από τις μεγάλες αγορές μας, πριν από την πανδημία φτάναμε σε 70-80 χιλιάδες μπουκάλια το χρόνο. Αυτό είναι το μέλλον του βουλγαρικού κρασιού. Εάν πετύχουμε στις αγορές αυτές, η επιτυχία θα είναι γενικά για τον κλάδο μας. Η γιορτή έχει πάντα προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες στην Μπρεστοβίτσα. Και φέτος περνά με πολλά τραγούδια, χορούς, δημοτικούς ερμηνευτές και βεβαίως με πολύ κρασί.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BTA, BGNES, Facebook / Κοινότητα Μπρεστοβίτσα, Pixabay, προσωπικό αρχείο