Σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 20 χρόνια από τότε που η Βουλγαρία έγινε πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. Και αν η απόφαση έπρεπε να ληφθεί ξανά σήμερα - το 56% των Βουλγάρων θα ψήφιζε να παραμείνει η χώρα μας μέλος της Συμμαχίας και το 28% είναι της άποψης ότι πρέπει να είναι εκτός της συμφωνίας. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία από έρευνα πολιτών των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση για την κατάσταση του οργανισμού στρατιωτικής συνεργασίας το 2023, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες.

Η αρχή

Για πρώτη φορά, το πολιτικό ζήτημα της ένταξης της χώρας μας στη Βορειοατλαντική Συνθήκη μπήκε στην ημερήσια διάταξη της Βουλγαρικής Βουλής στις 23 Ιουνίου 1990. Το έθεσε ο τότε βουλευτής Σολομόν Πασί, ο οποίος στη συνέχεια έγινε ο κύριος διαπραγματευτής για την ένταξη της Βουλγαρίας. Στις 6 Ιουλίου του ίδιου έτους με τη λεγόμενη Δήλωση του Λονδίνου, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Συμμαχίας απευθύνουν πρόσκληση στη Βουλγαρία για σύναψη τακτικών διπλωματικών σχέσεων με το ΝΑΤΟ, την οποία η χώρα μας αποδέχεται επτά ημέρες αργότερα. Τα βήματα για την ένταξη της Βουλγαρίας διήρκεσαν περισσότερο από μια δεκαετία. Και πάλι, ο Σολομόν Πασί, ​​το 2004, αλλά ήδη ως Υπουργός Εξωτερικών, συμμετείχε σε έκτακτη συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, στην οποία οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των δεκαεννέα χωρών μελών του ΝΑΤΟ υπέγραψαν τα πρωτόκολλα της Βορειοατλαντικής Συνθήκης για την προσχώρηση της Βουλγαρίας, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας. Στις 29 Μαρτίου 2004, η Βουλγαρική Εθνοσυνέλευση επικύρωσε αυτά τα έγγραφα, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαδικασία για την ένταξη της Βουλγαρίας στο ΝΑΤΟ.

Ο απολογισμός

Δύο δεκαετίες μετά την ιστορική αυτή ημερομηνία, ζητήσαμε από δύο ειδικούς σε θέματα άμυνας και εθνικής ασφάλειας να κάνουν τον απολογισμό τους. Μπροστά στο Ράδιο Βουλγαρία σχολίασαν τις προκλήσεις με τις οποίες ασχολήθηκε η Συμμαχία αυτή την περίοδο και δεν είναι λίγες - ανάμεσά τους είναι οι Ταλιμπάν, το Ισλαμικό Κράτος, οι τζιχαντιστές, η τρομοκρατία με θρησκευτικά κίνητρα, η εισροή μεταναστών και προσφύγων, οι υβριδικές επιθέσεις και το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και η σύγκρουση στην Ουκρανία.

Το συμπέρασμα είναι κατηγορηματικό ότι η απόφαση για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι μια καίρια στιγμή στην πρόσφατη βουλγαρική ιστορία. Και τα οφέλη για τη χώρα μας είναι σε πολλές κατευθύνσεις - σε οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Άμυνας Άγγελ Νάιντενοφ.

«Πολιτικά μπορούμε να βρούμε τα αποτελέσματα στο γεγονός ότι είμαστε άμεσοι συμμετέχοντες στην λήψη των αποφάσεων και μπορούμε να επηρεάσουμε την ανάπτυξη της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας της συμμαχίας. Το δεύτερο είναι ότι είμαστε μια χώρα που ουσιαστικά συμμετέχει με τους εκπροσώπους της σε όλες τις πολιτικές και στρατιωτικές δομές της Συμμαχίας - επισημαίνει ο Άγγελ Νάιντενοφ. - Στον στρατιωτικό τομέα, στην πράξη, η Βουλγαρία έλαβε και λαμβάνει τις πιο αξιόπιστες εγγυήσεις για την ασφάλειά της. Και από την άλλη, ως χώρα και ως ένοπλη δύναμη, μπορούμε να βασιστούμε σε στρατιωτικές δυνατότητες που δεν μπορούμε να αποκτήσουμε και να αναπτύξουμε. Επιπλέον, περίπου 18 000 Βούλγαροι στρατιώτες έχουν συμμετάσχει σε διάφορες αποστολές και επιχειρήσεις εκτός Βουλγαρίας όλα αυτά τα χρόνια. Έχουν αποκτήσει εμπειρία μάχης και υψηλότερο επίπεδο διαλειτουργικότητας και δεξιοτήτων για εργασία σε πολυεθνικό περιβάλλον. Οι οικονομικές διαστάσεις, κατά την άποψή μου, καθορίζονται από την πρόσβασή μας σε πόρους και κεφάλαια που επιτρέπουν τον εκσυγχρονισμό, συμπεριλαμβανομένης της αμυντικής μας υποδομής.»

Ωστόσο, ο πρώην υπουργός Άμυνας παραδέχεται ότι δεν είναι όλες οι μεταρρυθμίσεις στον στρατό μας θετικές:

«Καταρχάς, αρνητικό πρόσημο για τον στρατό ήταν το γεγονός ότι τα κονδύλια από τις μειώσεις του προσωπικού και του εξοπλισμού μάχης, αντί να κατευθυνθούν στη δημιουργία ενός σύγχρονου, ικανού και αποτελεσματικού στρατού, χρησιμοποιήθηκαν σε άλλους τομείς την περίοδο από το 2004-5 έως σήμερα. Στη συνέχεια, θα ήθελα να σημειώσω ότι ακόμη και τα λίγα κονδύλια που διατέθηκαν για τον εκσυγχρονισμό δεν πήγαν στη δημιουργία πολεμικών δυνατοτήτων και ικανοτήτων. Ως εκ τούτου, ακόμη και σήμερα, παρά τις προϋποθέσεις για μια πιο αισιόδοξη προοπτική, τα προβλήματα είναι και πάλι ο καθυστερημένος εκσυγχρονισμός, η τεχνολογική υστέρηση και η υποστελέχωση.

Ο πρόεδρος του Φόρουμ Ασφαλείας της Σόφιας, Γιορντάν Μποζίλοφ, υπενθυμίζει ότι, εκτός από την απόκτηση του νέου εξοπλισμού, σημαντικό ζήτημα για τη διαλειτουργικότητα του βουλγαρικού στρατού παραμένει η προσέλκυση νέων.

«Η προσέλκυση νέων στον στρατό όταν οι οικονομίες αναπτύσσονται, όταν ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες, είναι πραγματική πρόκληση. Πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε πώς να αυξήσουμε τους μισθούς, πώς να κάνουμε τη στρατιωτική θητεία πιο ελκυστική για τους ανθρώπους; Πώς να ανεβάσουμε τη σημασία της στην κοινωνία ώστε να έρθουν περισσότεροι νέοι. Και το θέμα είναι αυτοί οι άνθρωποι να έχουν κίνητρα και να έχουμε πραγματικά την εγγύηση ότι θα εκπληρώσουν αυτό για το οποίο βρίσκονται εκεί - το στρατιωτικό τους καθήκον. Γι' αυτό χρειάζεται πραγματικά οραματική σκέψη».

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα