Την Κυριακή, 9^η Ιουνίου, η Βουλγαρία εκλέγει τη σύνθεση της 50^ης Εθνοσυνέλευσής της. Είναι οι έκτες κατά σειρά πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές για τα τελευταία δυόμισι χρόνια, αλλά αυτή τη φορά συμπίπτουν και με τις εκλογές για νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για το οποίο οι Βούλγαροι πρέπει να εκλέξουν τους 17 εκπροσώπους τους. Η ευρωπαϊκή συζήτηση στη χώρα μας όμως παρέμεινε στη σκιά της εκστρατείας για εθνικό κοινοβούλιο τη στιγμή που η Βουλγαρία προσπαθεί να προσχωρήσει στην Ευρωζώνη και η κοινωνία μας είναι διαχωρισμένη μεταξύ της υποστήριξης για το ευρώ και της ανησυχίας για ενδεχόμενη αύξηση του πληθωρισμού με την υιοθέτησή του.

Ο αγώνας κατά της φτώχειας είναι ένα από τα κύρια θέματα για τους Ευρωπαίους κατά τη διάρκεια της νυν εκστρατείας για Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δείχνει έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για την περίοδο Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2024. Για 1/3 των ερωτηθέντων η καταπολέμηση της φτώχειας είναι πρωταρχικής σημασίας, ακολουθούν το θέμα της υγείας (32%), η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η ασφάλεια και η άμυνα με ίσα ποσοστά (31%). Προτεραιότητα στην πολιτική της ΕΕ, σύμφωνα με τους ψηφοφόρους, είναι και η ενέργεια, αλλά η συζήτηση στη Βουλγαρία πάνω σε όλα αυτά τα θέματα και είναι άτονη και δεν δεσμεύει σοβαρή δημόσια ενέργεια.

Οι επικείμενες ευρωεκλογές θα είναι πολύ πιο διαφορετικές από τις τελευταίες του 2019 – προβλέπει ο πολιτειολόγος Ιβάν Κράστεφ κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Σόφια, αφιερωμένη στις ευρωεκλογές.

«Το 2019 οι εκλογές πέρασαν σχεδόν εξολοκλήρου υπό τη σκιά του Brexit. 19 κόμματα σε διάφορες χώρες της ΕΕ επέμεναν για δημοψήφισμα σχετικά με τη συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ ή σχετικά με το ευρώ. Οι νυν εκλογές από την άποψη αυτή είναι διαφορετικές. Πολλά από τα κόμματα, που τότε ήθελαν τέτοια δημοψηφίσματα, τώρα δε τα θέλουν πια. Η Βουλγαρία από την άποψη αυτή είναι μάλλον εξαίρεση. Μετά από αυτά τα 5 χρόνια, που σε μεγάλο βαθμό επηρεάστηκαν από την κρίση με την επιδημία Covid-19 και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλά από τα ακραία κόμματα στα αριστερά και τα δεξιά ξαφνικά σταμάτησαν να θέλουν να εγκαταλείψουν την ΕΕ. Για μένα ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτών των εκλογών είναι ο πολύ ιδιαίτερος συνδυασμός μεταξύ κατακερματισμού και πόλωσης. Πόλωση υπάρχει, αλλά δεν πρόκειται για την παλιά πόλωση μεταξύ αυτούς που θέλουν να εγκαταλείψουν την ΕΕ και αυτούς που θέλουν να μείνουν. Η πόλωση περνά από διάφορα θέματα. Η Ευρώπη αποδείχθηκε πολύ πιο ενωμένη, ακριβώς γιατί βίωσε πέντε μεγάλες κρίσεις ταυτόχρονα /κλιματική κρίση, κρίση με τον πληθωρισμό, προσφυγική κρίση, Covid-κρίση, και την κρίση με τον πόλεμο στην Ουκρανία – σ. σ.) και καθεμία από αυτές τις κρίσεις έχει σημασία για τον μεμονωμένο άνθρωπο.»

Οι ευρωεκλογές δεν είναι στο οπτικό πεδίο των βουλγαρικών κομμάτων, σύμφωνα με την υποδιευθύντρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής Βέσελα Τσέρνεβα.

«Αυτές οι εκλογές μπορούσαν να προετοιμαστούν καλύτερα, επειδή πριν από αρκετούς μήνες ξέραμε ότι θα διενεργηθούν. Τη στιγμή που κατέστη σαφές ότι θα συμπέσουν με τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές, τα πολιτικά κόμματα σταμάτησαν να ενδιαφέρονται για το θέμα. Άρχισαν να επενδύουν όλους τους πόρους τους μόνο στην εκστρατεία για Εθνικό Κοινοβούλιο. Στην ερώτηση τι κάνουμε στην ΕΕ, απαντάω έτσι – θεωρώ ότι είναι τεράστιο χρέος των βουλγάρων πολιτών, που δε θέλουν ποτέ να ασχολούνται με το θέμα αυτό.»

Το γεγονός που η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ κατά την επόμενη θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκτοπίστηκε από τα θέματα εσωτερικής πολιτικής είναι ανησυχητικό, αλλά δεν είναι εκπληκτικό – ισχυρίζεται και ο οικονομολόγος Εβγκένι Κάνεφ.

«Οι Βούλγαροι δεν ενδιαφέρονται τόσο για το τι θα κάνουν οι βουλευτές μας στο Ευρωκοινοβούλιο – εξήγησε ο Κάνεφ σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία. - Θα έλεγα ακόμη ότι υπάρχει μια τέτοια κακή στάση απέναντι στους ευρωβουλευτές, γιατί τους αντιλαμβάνονται ως ανθρώπους που πηγαίνουν εκεί για μεγάλους μισθούς και ως ανθρώπους που συνδέονται με την ηγεσία των κομμάτων, χωρίς να έχουν ρόλο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ευρωπαϊκό θέμα είναι σε πίσω πλάνο, γιατί ο ρόλος της ΕΕ και το πώς επηρεάζει τη ζωή των Βουλγάρων δεν είναι δημοφιλής στη Βουλγαρία.»

Σύμφωνα με τον Κάνεφ, η αλλαγή είναι δυνατή, αλλά πρέπει να αρχίσει σε πολιτικό και να συνεχιστεί σε μιντιακό επίπεδο:

«Αυτό εξαρτάται από τα ίδια τα κόμματα και στη δεύτερη θέση – από την ηγεσία του κράτους, στο πρόσωπο του Υπουργικού Συμβουλίου, που έχει το καθήκον να εξηγεί στην κοινωνία. Εξάλλου, πιο πολύ, θα έλεγα, από τη ΒΕΡ και τη ΒΕΤ – τα δημόσια ΜΜΕ, που πραγματικά έχουν το καθήκον να εξηγούν με δημοφιλή τρόπο γιατί είμαστε στην ΕΕ, τι είναι η διαφορά μεταξύ της Ευρωπαϊκής και της Σοβιετικής Ένωσης, που πολλοί Βούλγαροι δεν καταλαβαίνουν, και γιατί η Βουλγαρία έχει μεγάλα οφέλη από τη συμμετοχή της στην ΕΕ. Αυτά τα πράγματα έχουν εξαιρετική σημασία για το πώς λειτουργεί η κοινωνία μας και θα γίνει πολύ σαφές γιατί εμείς, στην πρακτική, δεν είμαστε επάξιο μέλος της ΕΕ, γιατί δεν έχουμε κυριαρχία του νόμου. Η κυριαρχία του νόμου είναι θεμελιώδης αξία της ΕΕ. Θέμα-κλειδί είναι ότι τα κόμματα, που δεν ενδιαφέρονται για την κυριαρχία του νόμου, δεν ενδιαφέρονται και να προωθούν την ΕΕ.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BGNES, προσωπικό αρχείο του Εβγκένι Κάνεφ