Όταν κάνει βόλτα κανείς στη Μοντάνα ή το Μπελογκραντσίκ, αργά ή γρήγορα θα δει ηλεκτρολογικούς πίνακες, ζωγραφισμένους με το αίσθημα ζωηρότητας και αγνότητας, σαν να αναβλύζουν από τα παιδικά μας χρόνια. Και έστω και για μία μόνο στιγμή, θα βρεθεί σε μια μικρή όαση μέσα στη μονοτονία της τσιμεντούπολης.

Η Λίλια Ζαχαρίνοβα διηγείται παραμυθένιες ιστορίες σε όμορφες μορφές και χρώματα στους δρόμους της πόλης.

«Σίγουρα υπάρχει κάτι από τα παιδικά χρόνια – πρέπει κανείς να το κουβαλά μέσα του, γιατί εκεί τα χρώματα είναι πιο έντονα, τα αισθήματα – επίσης, καθώς και όλα τα υπόλοιπα», λέει η ζωγράφος.

Όταν ήταν μικρό κορίτσι, έφερνε στο σπίτι της κάθε ρίζα ή πέτρα, που έβλεπε στον δρόμο και αναζωπύρωνε τη φαντασία της, για να την μετατρέψει σε γεμάτο χρώματα έμψυχο αντικείμενο. «Έτσι, με την πάροδο του χρόνου συνειδητοποίησα ότι τους εμφυσώ νέα ζωή, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των ηλεκτρολογικών πινάκων τώρα. Μου αρέσει να αλλάζω το περιβάλλον, να αλλάζω την ησυχία με τον θόρυβο και αντίθετα.»

Μέχρι σήμερα η Λίλια Ζαχαρίνοβα νιώθει ευγνωμοσύνη προς την γιαγιά της για το ταλέντο, που κληρονόμησε από εκείνη:

«Η γιαγιά μου έζησε στο χωριό, μεγάλωσε δύο γιους και είχε πολλές σπιτικές δουλειές να κάνει εκείνη τη διαφορετική περίοδο, όταν προλάβαινε και να ζωγραφίζει – θυμάται. – Με ένα μολύβι μπορούσε να ζωγραφίσει μια ολόκληρη σειρά ανθρώπων. Αγαπούσε πιο πολύ να ζωγραφίζει γάμους. Όλα αυτά στα παιδικά μου μάτια μου φαίνονταν πολύ όμορφα.»

Η ζωγράφος μοιράζεται τη ζωή της ανάμεσα στη Βορειοδυτική Βουλγαρία, από όπου είναι οι ρίζες της, και την πρωτεύουσα, όπου σπούδασε. Ακολουθώντας τη συμβουλή του πατέρα της, τελείωσε μαιευτική, αλλά διαπίστωσε ότι δε θέλει ο πόνος να σημαδεύει τις ημέρες της. «Υπάρχουν ωραία πράγματα, αλλά υπάρχουν και τραγωδίες», λέει. Στο μεταξύ, οι γονείς της συνταξιοδοτήθηκαν και διάλεξαν το χωριό Καρμπίντσι για μόνιμο σπίτι τους, ενώ η Λίλια όλο και συχνότερα τους επισκεπτόταν, αφήνοντας η φύση να της δελεάσει.

Έκανε οικογένεια ακριβώς στην αγαπημένη της Βορειοδυτική Βουλγαρία και διάλεξε το Μπελογκραντσίκ για καταφύγιό της, για τόπο για έμπνευση και δημιουργία.

«Ο δήμαρχος Μπογιάν Μίνκοφ είχε την ιδέα να προσελκύσουμε χορηγούς, για να ζωγραφίσουμε πολλούς ηλεκτρολογικούς πίνακες στο Μπελογκραντσίκ και έτσι άρχισαν όλα – διηγείται η Λίλια Ζαχαρίνοβα για το Ράδιο Βουλγαρία. – Όταν υπάρχει κάποια ιστορία σε αυτό που ζωγραφίζω, μου είναι πιο ενδιαφέρον.»

«Οι ιδέες μου έρχονται όταν μιλάω με τους ανθρώπους και μου μοιράζονται σημαντικά πράγματα της ζωής τους», λέει η ζωγράφος.

Τώρα η Λίλια Ζαχαρίνοβα γεμίζει τις ημέρες της με ένα μεγάλο πρότζεκτ στο χωριό Ορέσετς, κοντά στο Μπελογκραντσίκ. Εκεί, πάνω σε «έναν μεγάλο τοίχο 5x3», σύμφωνα με τα λόγια της, σύντομα θα εμφανιστεί ένα φορτηγό «μέσα σε όμορφο περιβάλλον με πολύ όμορφο ηλιοβασίλεμα». Πρόσφατα ολοκλήρωσε ένα ακόμη πιο μεγάλο πρότζεκτ στο χωριό Ρούζιντσι με αφορμή επικείμενο φολκλορικό πανηγύρι. 

Κάτω από τον τρούλο μιας σκηνής 15 μέτρων η καλλιτέχνιδα ζωγράφισε γυναίκες σε παραδοσιακές φορεσιές, που χορεύουν στην πλατεία, καθώς και το κτήριο του κάποτε σχολείου. Εμβληματική όμως ανάμεσα στις απεικονίσεις αυτές θα παραμείνει το πορτρέτο του Χρίστο Μπότεφ πάνω σε τοίχο του ομώνυμου γυμνασίου στο Μπελογκραντσίκ, στο φόντο του οποίου ξεχωρίζουν τα λόγια του ποιητή «Όποιος πέσει σε μάχη για την ελευθερία, δεν πεθαίνει…».

Στην ερώτηση τι την επηρεάζει περισσότερο – το περιβάλλον, στο οποίο θα αφήσει ίχνος μέσω της τέχνης, ή η δημιουργική ιδέα, με την οποία θα αλλάξει το γύρω περιβάλλον, η Λίλια Ζαχαρίνοβα απαντά:

«Μάλλον θέλω να αλλάζω το περιβάλλον. Δύσκολα αλλάζει ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων, αλλά και εκεί υπάρχει ορισμένο όφελος, γιατί, βλέποντας την τέχνη, μέσα τους γεννιέται αίσθηση για το όμορφο.»

Ως καλλιτέχνης του δρόμου η Λίλια Ζαχαρίνοβα μπορεί να στέλνει μηνύματα μέσω της τέχνης και να εφιστά την προσοχή των ανθρώπων προς κοινωνικά θέματα. 

«Σε διαφορετικές περιόδους είχα διαφορετικές ιδέες – λέει ακόμη η ζωγράφος. – Θα έλεγα στους ανθρώπους να είναι καλύτεροι και να σέβονται το περιβάλλον, στο οποίο ζουν. Ίσως το βασικό όμως είναι να συνειδητοποιούν ότι όλοι είμαστε μέρος της φύσης και εάν δεν τη φροντίζουνε, μια στιγμή η φύση θα μας απαντήσει αρνητικά.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα