Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

1983 yılı - Dora Gabe "Şiir gözle görünmez, kalple hissedilir"

БНР Новини
Photo: Europeana

Europeana dijital fotoğraf sitesinin siyah beyaz karelerinden aydın ve meraklı bir bakışla, Bulgar kültürünün en enteresan kadınlarından birisi bize bakıyor. Bu Dora Gabe! Edebiyat eserleri milli kültür değerlerimizi aşarak, Avrupa ve dünya edebiyat ve kültürel mirasına adını altın harflerle yazmış bir isim. Şair kadının hayatı da bir roman gibi, aşklar, ihtiraslar, ayrılıklar, kavuşmalar, yolculuklarla dolu bir ömür. Yaklaşık bir asır süren bir hayat. Dora Gabe 1888 doğumlu olup, 1983 yılında hayata veda eder.




BNR Altın Fon arşifinden onun sesini dinliyoruz: „Edebiyat insanın ve doğanın, olaylarının içinde olan has değerdir. İnsanı rutin hayattan kurtarır şiir. Kendini beğenmişlik, bencillik, sinir, hınç ve sıkıntıdan sıyıran bir kapıdır, bu zehirlerden kurtaran şey- şiirdir. Şiir her yerde- çevremizde, sevgimizde, kin ve nefrette, gözle görünen ve görünmeyen güzelliklerde şiir var. iMaddi ve manevi hayatın her yeri şiir doludur. Güneş ve hava gibi gerekli, eğer her yeri şiir olsaydı, savaşlar olmazdı".

Avrupalı düşüncelerle yetişmş bir şaire, Elisaveta Bagryana ile beraber Bulgar edebiyatının 20. asır dönemine damgasını vuran iki önemli isim. Rusya göçmeni Petır Gabe'nin kızı. Varna'da 1903 yılında liseyi bitirir, Sofya üniversitesinde doğa bilimlerini bitirir. Edebiyattan etkilendiği için, fen bilimlerinden edebiyata geçer. Cenevre ve Grenobel'de Fransız filolojisi okur. Bununla beraber şiirlerini "Misıl", "Demokratiçeski pregled", "Novo obştestvo" dergilerinde yayınlar. 

Dora Gabe edebiyat hayatında büyük Bulgar yazarı Peyo Yavorov'un himayesinde yetişir. Yavorov "Siz şair olmak için doğdunuz" diyerek, lisedeki şiirlerine bile hayranlık duyduğunu ifade eder. Dora Gabe Sofya'da şair Elisaveta Bagryana ile beraber yaşar. Yıllar içinde sıkı dostlukları olur, yıllar sonra Dora şunu itiraf eder: "İnsanın tek büyük aşka ihtiyacı var. Ben bütün ömrüm boyunca sadece Yavorov'u sevdim". 

„Bir gün şair Katya Nençeva, gel beraber Halk Kütüphanesine gidelim, Yavorov ikimizi davet ediyor, dedi. O zamanlar Yavorov kütüphanenin sekreteriydi. Nençeva, benden saklı olarak Yavorov'a benim karalama defterlerimi ve şiirlerimi götürdüğünü itiraf etti. Yavorov incelemiş eserlerimi, umut var, diyerek, gelsin tanışalım demiş. Gittik. "Sizi bekliyordum" deyince, çok şaşırdım. Yavorov beni bekliyor. Yavorov'un gençlik yıllarımdan beri eserlerime bıraktığı etki, benim bundan sonraki edebiyatımın tarzını belirledi, derin izler bıraktı. Çocuk şiirlerimde olduğu gibi, diğer eserlerimde de uzun ifadelerden kaçınmak, kısa ve öz yazmayı ondan öğrendim. Yavorov'a teşekkürlerimi ifade etmek için bir ömür yetmez".

Hayatının diğer önemli erkeği, edebiyat eleştirmeni Boyan Penev olur. İlk şiir kitabı "Temenugi" kitabını düzenleyen kişi olur. Daha sonra Dora Gabe onunla evlenir. 1911 yılında 1932 yılına kadar Gabe Polonya, Almanya, İsviçre, Avusturya, Çekya, Fransa, İngiltere gibi yerlerde, yurtdışında kalır. Dora Gabe ömrünün sonuna kadar Çekçe, Rusça, Fransızca ve Yunanca'da şiirler tercüme eder. Dora Gabe'nin çocuk edebiyatı da çok önemli izler bırakır. 1921 yılında çocuklar için yazmaya başlar. Günümüze kadar Dora Gabe'nin çocuk eserleri Bulgar edebiyatının en köklü klasiği haline gelir. 

Türkçesi: Sevda Dükkancı


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

2000 yılı - Nevena Kokanova - Bulgar sinemasının fırst lady'si

'Tütün' filminde İrina, 'Gece ve komiser' filminde Jana, 'Şeftali hırsızı' filminde Liza, pastanede çalışan Tinka...Sinemadaki rolleri 50'nin üstünde. Kokanova bu sayıya rağmen tutkusu tiyatro olduğunu söylüyor. Büyük aktris Nevena Kokanova'nın..

Eklenme 13.09.2015 10:15

1999 yılı – Libya’daki Bulgar sağlık görevlilerinin hikayesi

9 Şubat 1999 yılında Bingazi’de Libyalı makamlar, aralarında 23 Bulgar’ın da bulunduğu onlarca tıp çalışanlarını tutukladı. Birkaç gün sonra onların çoğu serbest bırakıldı. Ancak hemşireler Kristiyana Vılçeva, Nasya Nenova, Valentina Siropulo, Valya..

Eklenme 05.09.2015 09:15

1998 yılı - Todor Jivkov - bir diktatörün sonu

Todor Jivkov 7 Eylül 1911 yılında Pravets köyünde doğdu. 1932 yılından beri parti üyesidir.1948 yılından beri merkez komitesinin üyesidir. 1954 yılında birinci sekreter seçilir. 1962 yılında bakanlar kurulu başkanı, 1971 yılında ise devlet kururlu..

Eklenme 30.08.2015 09:35