Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

1983 yılı - Dora Gabe "Şiir gözle görünmez, kalple hissedilir"

БНР Новини
Photo: Europeana

Europeana dijital fotoğraf sitesinin siyah beyaz karelerinden aydın ve meraklı bir bakışla, Bulgar kültürünün en enteresan kadınlarından birisi bize bakıyor. Bu Dora Gabe! Edebiyat eserleri milli kültür değerlerimizi aşarak, Avrupa ve dünya edebiyat ve kültürel mirasına adını altın harflerle yazmış bir isim. Şair kadının hayatı da bir roman gibi, aşklar, ihtiraslar, ayrılıklar, kavuşmalar, yolculuklarla dolu bir ömür. Yaklaşık bir asır süren bir hayat. Dora Gabe 1888 doğumlu olup, 1983 yılında hayata veda eder.




BNR Altın Fon arşifinden onun sesini dinliyoruz: „Edebiyat insanın ve doğanın, olaylarının içinde olan has değerdir. İnsanı rutin hayattan kurtarır şiir. Kendini beğenmişlik, bencillik, sinir, hınç ve sıkıntıdan sıyıran bir kapıdır, bu zehirlerden kurtaran şey- şiirdir. Şiir her yerde- çevremizde, sevgimizde, kin ve nefrette, gözle görünen ve görünmeyen güzelliklerde şiir var. iMaddi ve manevi hayatın her yeri şiir doludur. Güneş ve hava gibi gerekli, eğer her yeri şiir olsaydı, savaşlar olmazdı".

Avrupalı düşüncelerle yetişmş bir şaire, Elisaveta Bagryana ile beraber Bulgar edebiyatının 20. asır dönemine damgasını vuran iki önemli isim. Rusya göçmeni Petır Gabe'nin kızı. Varna'da 1903 yılında liseyi bitirir, Sofya üniversitesinde doğa bilimlerini bitirir. Edebiyattan etkilendiği için, fen bilimlerinden edebiyata geçer. Cenevre ve Grenobel'de Fransız filolojisi okur. Bununla beraber şiirlerini "Misıl", "Demokratiçeski pregled", "Novo obştestvo" dergilerinde yayınlar. 

Dora Gabe edebiyat hayatında büyük Bulgar yazarı Peyo Yavorov'un himayesinde yetişir. Yavorov "Siz şair olmak için doğdunuz" diyerek, lisedeki şiirlerine bile hayranlık duyduğunu ifade eder. Dora Gabe Sofya'da şair Elisaveta Bagryana ile beraber yaşar. Yıllar içinde sıkı dostlukları olur, yıllar sonra Dora şunu itiraf eder: "İnsanın tek büyük aşka ihtiyacı var. Ben bütün ömrüm boyunca sadece Yavorov'u sevdim". 

„Bir gün şair Katya Nençeva, gel beraber Halk Kütüphanesine gidelim, Yavorov ikimizi davet ediyor, dedi. O zamanlar Yavorov kütüphanenin sekreteriydi. Nençeva, benden saklı olarak Yavorov'a benim karalama defterlerimi ve şiirlerimi götürdüğünü itiraf etti. Yavorov incelemiş eserlerimi, umut var, diyerek, gelsin tanışalım demiş. Gittik. "Sizi bekliyordum" deyince, çok şaşırdım. Yavorov beni bekliyor. Yavorov'un gençlik yıllarımdan beri eserlerime bıraktığı etki, benim bundan sonraki edebiyatımın tarzını belirledi, derin izler bıraktı. Çocuk şiirlerimde olduğu gibi, diğer eserlerimde de uzun ifadelerden kaçınmak, kısa ve öz yazmayı ondan öğrendim. Yavorov'a teşekkürlerimi ifade etmek için bir ömür yetmez".

Hayatının diğer önemli erkeği, edebiyat eleştirmeni Boyan Penev olur. İlk şiir kitabı "Temenugi" kitabını düzenleyen kişi olur. Daha sonra Dora Gabe onunla evlenir. 1911 yılında 1932 yılına kadar Gabe Polonya, Almanya, İsviçre, Avusturya, Çekya, Fransa, İngiltere gibi yerlerde, yurtdışında kalır. Dora Gabe ömrünün sonuna kadar Çekçe, Rusça, Fransızca ve Yunanca'da şiirler tercüme eder. Dora Gabe'nin çocuk edebiyatı da çok önemli izler bırakır. 1921 yılında çocuklar için yazmaya başlar. Günümüze kadar Dora Gabe'nin çocuk eserleri Bulgar edebiyatının en köklü klasiği haline gelir. 

Türkçesi: Sevda Dükkancı


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

 Petır Mladenov, Todor Jivkov'un istifasını açıklarken.

1989 yılı- Değişim rüzgarı

10 Kasım 1989 sıradan Bulgaristan vatandaşları için diğerlerinden farklı olmayan bir gün. Saat 18’de Bulgaristan Milli Radyosunda Komünist Parti Başkanı Todor Jivkov’a teşekkürler içeren bir konuşma yapılır, BKP Genel Sekreter görevine Petır Mladenov’un..

Eklenme 28.06.2015 10:10
“Soyuz TM 5” uzay gemisi ekibi: Aleksandır Aleksandrov, Viktor Savinih ve Anatoliy Solovöv

1988 yılı - Bulgaristan dünyada altıncı uzay ülkesi oluyor

Uzay adamları ve astronotlar Dünya’daki insanlar gibi rüya görüyor mu? Bu basit gibi görünen sorunun cevabı ne çabuk, ne de kolay geliyor. 1988 yılında “Şipka” bilimsel uzay programı çerçevesinde, ikinci Bulgar astronotu Aleksandır Aleksandrov’un 10..

Eklenme 13.06.2015 09:10

1987 yılı- Ruse’nin gaz zehirlenmesine karşı toplumsal protestolar başlıyor

23 Eylül 1987 yılında Ruse’de Özgürlük Anıtı önünde piyoner (komünist gençlik öğrenci örgütü) çocuklara kırmızı fular takdim töreni düzenlenir. Piyoner teşkilatının üyeleri 9-14 yaş arası gençler olup, faaliyetleri Komsomol Gençlik Örgütünden..

Eklenme 06.06.2015 09:10