Ünlü araştırmacı, Fransız –Bulgar aydın Prof. Yuliya Krısteva’nın şöyle dediği anlatılıyor: ‘Blaga Dimitrova’nın bir hata olduğunu söylerler, hem bayan, hem şair ve aynı zamanda bu kadar mantıklı düşünen. Eleştirmenler onu ‘fazla düşünen, gözlemleyen’, fazla ‘uyduran’ olarak eleştirirler. Çağdaş Bulgar edebiyatında en büyük Bulgar şairlerinden biri hakkında böyle diyorlar eleştirmenler. Çok düşünen, mantıklı düşünen. Blaga Dşimitrova’nın yaratıcılığını en iyi anlatan iki sözcük. Totalitarizm zamanında resmi eleştiri onun eserlerinin sosyalist realizmden sapmakla, gerçekleri yansıtmamakla suçlar.
Değişiklikler öncesi ve bütün hayatı boyunca, son gününe kadar Blaga Dşmitrova çizilmiş parti rayları ve edebiyat kuralları dışında yürür.1988 yılında huzur içindeki yazar odasından dışarı çıkma vakti geldiği kararı verir. Toplum hayatına aktif bir şekilde katılma kararı alır , sadece yazar olarak değil vatandaş olarak hayatın içine girer. Blaga Dimitrova Ruse’de ‘Glasnost ve yeniden yapılanmayı destekleyen’ kulübün kurucularından biri olur. Dimitrova Fransoa Miteran’ın Sofya’da Fransa büyükelçiliğinde verdiği o ünlü kahvaltıya davet edilen entellerden biridir. Şair ideolojik açıdan uygun olmayan sanatçılar listesinin başında yer alır. 10 Kasım 1989 tarihinden sonra siyasi değişiklikler başlayınca Blaga Dimitrova Demokratik Güçler Birliği’ni destekleyen sanatçıların ilk sıralarındadır.
‘Saygıdeğer vatandaşlar, seçimler için propaganda yapmak istemem. Karalamalar ve saldırılara cevap vermek istemem. Ama susamadığım bir husus var ki, o da insanlarımızın temiz ve kutsal umutları. Onların üzerine saldırmayın. Ülkemizin kalkınması umutlarını çiğnemeyin. Bazıları gencecik özgürlüğümüz üzerine gölge düşürmek ister , ‘mavi totalitarizm’ den dolayı suçlarlar. Ben size sorayım, 9 Eylül’den sonra mahkemesiz, yargısız kim öldürüldü? Kimi evinden kovdular? Kimi kampa sürgün ettiler? Ana babalarının isimlerinin karalanmasından dolayı kimin çocuklarının geleceği mahvoldu? Bana söyleyin, nerede bu ‘mavi totalitarizm’?’
Jelev’in umduğu olmuyor. Blaga Dimitrova siyaset yaşamına son veriyor, siyaseti terk ediyor. 1999 yılında kesin vazgeçiyor. 2 Mayıs 2003 yılında kansere yenik düşüyor. Mütevazi yaşamı ve dürüstlüğü insanlara örnek kalıyor.
Çeviri:Müjgan Baharova
Bulgaristan Prag baharı yaşamadı, Kadife devrimi yoktu, Dayanışma hareketi, Havel ve Valensa çapında sosyalizme karşı çıkan ve savaşan adamları da olmadı. Bunun esas nedenlerinden biri halk psikolojisinde gizli belki de ve 9 Eylül 1944 tarihinde..
-‘30 yıldan fazla neredeydin? ’ diye sordular. -Balinanın içindeydim. Hepiniz gördünüz, hepiniz biliyorsunuz, kasten soruyorsunuz bunu. 30 yılı balinanın midesinde nasıl geçirdin? bana sordular. -Bunu da biliyorsunuz- kumarcı..
„Avrupa Birliği mi? Benim tavsiyem: onu hemen kapatın“. Bu sözler korkutucu gelebilir, hele hele Margaret Thatcher tarafından söylenmiş ise ve „Devlet adamı sanatı“ isimli kitabında yer aldıysa. 20.asrın 80`li yıllarında „Demir leydi“ olarak bilinen..