Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliyev’in katılımıyla komünizm kurbanlarının anıldığı 28 Mayıs günü, Belene’de “20. yüzyılda Şehitler Anıtının” temel atma töreni düzenlenecek. Anıt parkının kurulmasıyla şehir, toplama kamplarındaki kurbanları anmak ve köleliğe ve ölüme mahküm edilen kişileri unutmamak amacıyla bir anıt yerine dönüşecektir.

Bulgaristan, totaliter rejimi kurbanlarına adanan bir anıtı olmayan tek Avrupa ülkesidir. Bu haksızlığı ortadan kaldırmak amacıyla katolik rahibi Paolo Cortesi bir vakıf kurdu ve amacına ulaşmak için yardım toplamaya başladı. Rahibin ana fikri, 1949 yılında Komünist hikimetinin kararıyla kurulan eski toplama kampını Şehitler Parkına dönüştürmekten ibaret. Rahip Paolo Cortesi, Bulgar toplumunun yakın geçmişini objektif bir şekilde değerlendirmeyi istememesine şu psikolojik nedenlerle cevap veriyor:

“Bu Bulgaristan halkının yüreğinde kocaman bir yaradır, çünkü Bulgarlar, Bulgarları katlediyormuş. Ve burada da Osmanlı hakimiyeti ile bu dönemin arasında fark var. Burada söz konusu olan yabancılar değil, tam tersine, Bulgarların ailesinde gelişmiş bir olaydır. Anlıyorum, bu büyük bir yaradır ve birçok insan bu sayfayı açmak istemiyor. Onlar, bu olayları unutmak istemiyor, çünkü senin aileden bir kişinin kendi kardeşini veya kızkardeşini katlettiğini bilmek çok ağır bir durumdur. Lakin bir yara varsa, bu yara açılmalı ve içinde nelerin olduğu tespit edilmelidir. Yani önce gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz gerekiyor ve daha sonra bu yarayı tedavi etmeye geçebiliriz. Ancak ve ancak yara tedavi olduğu zaman yolu katedebiliriz. Fakat hiçbirşey yapmaz isek, hastalığımız devam edecektir.”

Paolo Cortesi, henüz on yaşında iken kendisini dine adamaya karar veriyor ve ilahiyat lisesine başvuruyor. Bundan beş yıl önce Belene’ye gelince, ki Tanrı’nın bir işareti olarak bunu kabul ediyor, aziz Evgeniy Bosilkov’un görev yaptığı şehirde görev yapma şerefinden çok mutlu kalıyor. Birkaç yıldır rahip, buraya Bulgar ve İtalyan grupları getiriyor “çünkü bu yerler masum insanların gözyaşıları ve kanlarıyla sulanmıştır.”:

“Avrupa’daki totaliter rejimi dönemine ilişkin tarihin derinliklerine inmeyince Bulgaristan’ın tarihini anlayamayız. Belene’nin Bogdan Filov hükümeti sırasında Yahudiler ve komünistler için bir toplama kampı olduğunu çok az insan biliyor. Daha sonra ise komünist karşıtı kişilerin çile çektiği bir yere dönüşüyor ve Romanya, Macaristan, Polonya, Almanya, İtalya ve İspanya ile yakından bağlantısı vardır. İşte bundan dolayı, 20. asırda Avrupa’daki bu durumda olan insanlarla birlikte bizler de Belene’de kurbanları anıyoruz.”

Hazreti İsa “Gerçek, sizi özgür kılacak” demiş. Rahip Paolo Cortesi’ye göre, komünist geçmişiyle ilgili gerçeklerden korkmamalıyız, çünkü bunlar kurbanların yüzleri, isimleri ve tarihidir. Kendisi, “tek sözle uzlaşmaya giden yollar çoktur” diye olayları yorumluyor ve devam ediyor:

“Tabii ki, Bulgaristan’da bir Şehitler Parkının ve müzenin olması gerek. Bundan sonraki adım ise 20. asrın ders kitaplarında yer almasından geçiyor. Böylece genç nesli, faşizm, nazizm ve komünizm gibi totaliter rejimleri ile ilgili gerçeklerle büyütmeliyiz. Aynı zamanda bu konuyla ilgili kitaplar olmalı, belgesel filmler hazırlanmalı, tiyatrolar temsil vermelidir ki, kültür, anılar için çok ömenli bir husustur ve farklı düzeyde birçok şey ile bağlantı halindedir.”

İşte Rahibin, Evgeniy Bosilkov’un kendi davası olarak kabul ettiği sözleri: “O, bizi uzlaşmaya çağrıyor. Onun ağızından o dönemde gücü ellerinde tutanlara karşı tek kelime çıkmamıştır. O, aynen Hazreti İsa gibi her zaman sevgi ile yaşamış ve ölmüştür.

Çeviri: Şevkiye Çakır