Karlovo, aynen Plovdiv ve daha birçok şehir gibi, eski şehir kısmına sahiptir. Dar Arnavut kaldırımlarla döşeli sokaklar, bizi Bulgar Uyanış devri stilinde inşa edilen taş ve ahşap ustalığının özelliklerini taşıyan güzel evlere götürüyor. Karlovo şehri için amblematik olan beş kültür anıtı restore edildi ve “Eski Karlovo” turistik kompleksinde birleştirildi. Karlovo belediyesi, Avrupa fon kaynaklarıyla yıkılmaya yüz tutan bu beş binayı gerçek turistik atraksiyona dönüştürmeyi başarmıştır. 

XVIII - XIX asırlarda Karlovo, ekonomik büyüme yaşayan bir şehirdir. Ticaretteki canlanma kayda değerdir. Buradan gelip geçen tüccarların konakladığı dev Buhalov Hanı da, o döneme ışık tutuyor. İsmini, hanın ilk sahibi Kirko Buhalov ve aynı adı taşıyan ailesinden almış. Bugün ev, el sanaatları ve zanaatkarlar merkezi olarak görev yapıyor. Zaman zaman buraya has halk gelenekleri canlandırılıp, turistlere tanıtılıyor. Buhalov Hanı, Pateva evi ve Uyanış devri kompleskinin diğer bölümleri, Karlovo’yu ziyaret eden turistlerin ilgisini nelerle çekiyor? Etnoloji uzmanı ve aynı zamanda da animatör olan Atanaska Zelyanova bu soruya cevap veriyor:

“Burada dükkanları olan zanaatkarların becerikli elleriyle yarattıkları eserleri görebilirsiniz. Adı geçen handa, dokuma, yünden farklı ürünlerin yapıldığı sanata, ağaç oyma, el nakışları, örme sanatının örneklerini görebilirsiniz. Buralarda çok meşhur Kalofer danteline turistler çok büyük ilgi gösteriyor. Buraya gelen herkes, sadece izlemekle kalmaz, hem sanat eserlerini görebilir ve aynı zamanda da kendi elleriyle de hazırlamaya çalışır. Yer alan el sanatların inceliklerini öğrenmek için birçok öğrenci buraya geliyor. Genelde dokuma ve ağaç oyma sanatı ziyaretçilerin beğenisini ve ilgisini topluyor. Kalofer danteline de büyük değer veriliyor, fakat işlenmesi zor olduğu için küçüklerin bu sanatı öğrenmesi güç oluyor. Genel amacımız, her zanaatı korumak ve gelecek nesillere aktarmaktır. Yani bu el sanatların unutulmaması ve tamamen fabrika ürünleriyle değiştirilmemesine dikkat ediyoruz. El sanatları, çok önemli, çünkü onlar atalarımızla aramızda köprü rolünü oynuyor”.

Karlovo’lu zanatçıların her biri, meslek sırlarını gençlerle paylaşmaya hazırdır. Turistik kompleks, en fazla ziyaretçiyi yortu günlerinde alıyor, çünkü burası farklı hediyeler satın almak, hatta hazırlamak için en uygun yerdir. Çiçekler ve şifalı bitkiler, “Eski Karlovo” kompleksinin önemli bir parçasıdır. Restore edilen evlerin ortak noktası, bahçelerinde yetiştirilen farklı şifalı bitkiler ve aynı zamanda da her evin pervazını da güzel sardunya çiçeklerinin süslemesi. Atanaska Zelyanova şunları ekliyor:

“Şifalı bitkiler ve uçucu yağ evine Samodiva (Peri)ismini verdik, ki bu da Patev’in evidir ve gerçek anlamda kompleksin en büyülü yerlerinden biridir. Buranın gerçek hükümdarı Karlovo gülüdür. Gelen ziyaretçiler, bölgemizde yetişen şifalı bitkilerle ve onların mucizevi, şifalı faydalarıyla tanışıyor. Misafirleri ağırlayan animatör ise bölgenin gül üretimi hakkında tarihten bilgiler veriyor ve aynı zamanda da gül yağından ve diğer uçucu yağlardan elde edilen kozmetik ürünleri tanıtıyor.

Kompleks evlerinde farklı şifalı bitkiler bitiyor. Bunlar arasında lavanta, biberye, adaçayı ve ıtır çiçeği bulunuyor. Samodiva evinde uçucu yağın elde edildiği küçük bir damıtım bulunuyor, aynen şehrin eski gül damıtımları gibi. Ziyaretçiler, mevsime göre gerek gül, gerek lavanta veya ıtır çiçeğinden uçucu yağın damıtım sayesinde elde edilme prosedürüne şahit oluyorlar. Burada farklı şifalı ve mis kokulu bitkileri yetiştirme nedenimiz de budur.

Şifalı bitkilerden hazırlanan rakılar da heyecanı eşsiz kılıyor. Mesela sarı kantaryon, kekikten rakı yapıyoruz, ama yine de gül rakısı herşeyden önce geliyor.”

Adı geçen Buhalov hanın başka bir özelliği de, kahve, daha doğrusu kum üzerinde pişirilen kahve. Burada kahve, sıcak kum üzerinde konmuş küçük bir cezvede hazırlanır. Hazırlanan kahvenin de tadı eşsiz olur. Gelenek üzere Karlovo’da size kahvenizi reçel, incir tatlısı veya mis kokulu güllerden hazırlanan gül tatlısı eşliğinde sunacaklar.

Fotoğraflar: Gergana Mançeva ve starinnokarlovo.com

Çeviri: Şevkiye Çakır