Bundan 141 yıl önce Mayıs ayında 205 genç adam, Kozloduy yakınında Tuna kıyısına inerek vatan toprağını öptü. Beşyüz yıl zarfında Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyeti altında boğulan vatanın özgürlüğü için savaşmak fikri ile yanıp tutuşan çetenin başı 28 yaşındaki şair ve devrimci Hristo Botev için vatan sevgisi her şeyin üzerindeydi.

Botev özgürlük fikrinin her şeye muktedir olduğuna inanıyor. Botev çetesinin üyeleri gruplara bölünerek Romanya’nın çeşitli limanlarından Avusturyalı gemisi Radetski’ye bindiler. Bahçivan kıyafeti giyen genç adamlar, silah ve diğer donanımlarını bahçivan sandıklarına sakladı. Bulgaristan kıyısına yaklaştıklarında ise Botev, gemi kaptanının yanına giderek devrimcileri Kozloduy’da zorla indirtti. Ağır geçişler yapmak ve çatışmalara girmek üzere yola çıktılar. Ancak şairin vatansever Bulgarlar’ın kalplerinde kıvılcım yakmak ve onları Bulgaristan’ın kurtuluş savaşına katmak umudu, 1 Haziran’da söndü. Vratsa Balkanında yürütülen ağır çatışma sonrasında hava karardığında bir silah patlaması, Botev’i öldürdü.

Botev çetesinin hikayesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Bulgarlar’ın kurtuluş mücadelesinin doruğu olan 1876 Nisan Ayaklanması’nın en renkli sayfalarından biridir. Ayaklanmanın acımasızca bastırılması, uluslararası çapta büyük yankı uyandırdı ve Bulgaristan için kurtuluş savaşı olan 1877-78 Rus-Türk Savaşına yol açtı.

Günümüzde Hristo Botev, nesillerin bilincinde aydınlık iz bırakan en sevilen ulusal kahramanlarımızdan biridir. Dahi şiirleri ve tutkulu yazıları ise akıllarda ve gönüllerde ayrı yer tutuyor.

1901 yılından bu yana 2 Haziran, Botev ve Bulgaristan’ın özgürlüğü için hayatını feda edenlerin günü olarak kutlanıyor, 1948 yılından ise saatler 12’yi gösterdiğinde çalan sirenler halkı 1 dakikalık saygı duruşuna davet ediyor. Bu ulu adamın ve çetesinin anısına her yıl 27 Mayıs ile 2 Haziran günleri arasındaki dönemde yüzlerce insan, Botev’in yolu olarak da bilinen Kozloduy ve Okolçitsa tepesi arasındaki yolu katediyorlar. “Traditsiya” Ulusal Derneği tarafından düzenlenen ve tarihi olayları canlandıran özel temsil ise Hristo Botev ve çetesinin kahramanlığı ve fedakarlığının anısını yaşatıyor.

Çeviri : Tanya Blagova