Sofya’nın Roman “Fakulteta” semtinden olan Borislav Asenov’u “Roman mahallesi şairi” olarak adlandırıyorlar. Bulgar ve Roman dilinde yazdığı şiirlerden ve edebiyata olan sevgisinden dolayı Asenov “Romanlar ozanı” diye biliniyor.
İki ayrı yüksek okul bölümü bitiren Borislav, turizm ve ilahiyat okumuş. Ruhban okulunu bitirmesine ise, ağır bir felç ardından Tanrı’nın yardımıyla yeniden hayata dönen ve bunu mucize olarak gören eşi Slavyanka’ya borçlu. Slavyanka, kocasını Almanya’ya gidip Hristiyan İlahiyat Bölümünde okumaya teşvik etmiş. Roman topluluğuna katkısı göz önüne alınarak, Borislav Asenov Dünya Romanlar Kongresinde Avrupa Etnik Romanlar Topluluğu’nun gayrı resmi kültür bakanı ilan edildi.
Romanların 13 Ocak “Bango Vasil” Yılbaşı Bayramı İsa’nın Doğuşu ve Aziz Vasil Gününü birleştiren önemli Hristiyan Günüdür. Papaz Asenov Bango Vasil ve eşi Vasilitsa Bayramlarının heyecanı, gelenekleri ve kutlamaları anlattı:
“Bango Vasil, Çingenelerin en çok saydığı dini bayramlardan biridir. Bu Romanların Yılbaşı günü saydığı bir bayram. Biz evde bir sürü çocuktuk, annemiz bizi hep ter temiz tutmaya çalışıyordu bu günde, Bango Vasil bayramında bize terlikler ve eşofmanlar alınırdı. Kamıştan dokunmuş bir hasır üzerine örtü yayılır ve üstüne tatlılar, gofretler, şekerler yığılırdı. Gece yarısına kadar kimse o tatlılara dokunamazdı, bir yudum bile alamazsın oradan. Bizlerden biri uyuklamaya başlayınca, annemiz bizi uyandırır “Bango Vasil okula gitti, gelecek, uyuyamazsın onu bekleyeceğiz” deyip, uyandırıyordu. Biz okula yakın yaşadığımız için, on dakikaya kadar Bango Vasil’in gelmesini beklerdik”.
Borislav Asenov’un babası kalaycılık yaparmış. Roman yılbaşı gününde Kostinbrod kooperatifiyle anlaşır, onların bakır kazanlarını, tencere, tavalarını kalaylayıp, karşılığında yiyecek alırmış:
“Bango Vasil öncesi kooperatifte üretilen her şeyi getirmeye başlarlardı. Babam sözünde durur, onlar da sözünde dururdu. Sıvıyağ, fasulye, patates ve daha neler, neler getirirdiler mahalleye. Üç odamız vardı ve odanın birini ambar ve depo gibi yiyeceklerle doldururduk. Şimdi gelenekler değişti ve Roman kardeşlerimizin çoğu, Bulgarlarla beraber Yılbaşını yeni sene gecesinde kutluyor. Buna rağmen 13 Ocak’ta bir tencere sarma yapılmalı. Kaz olmasa bile, sarma mutlaka sarılmalı, böylece bu bayrama saygı ifade edilir. Bu bayram atalarımızdan günümüze kadar gelmiş değerli bir Roman günüdür”.
Bango Vasil üç gün devam ediyor. Gençler yaşlıları ziyaret eder, ellerini öper ve onlardan af diler. “Benim torunlarım bu gelenekleri korur mu bilmem. Ben de onları yaşatmak için bütün adetlerimizi kitabımda anlattım. Geçmişi olmayan bir halk yok olmaya mahkum. Romanlar bile eğitimsizdi, fakat Tanrı’dan korkuları olan doğal insanlardı”.
“Ben altı yaşındaydım, ana okul öğretmenimiz bizi “Fakulteta” semtinin tek fırınına götürdü. Ekmeğin nasıl hazırlandığını, hamurun nasıl yoğurulduğunu bize göstermek istedi. Fırındayken Nikola Furnaciev’in şiirleri aklıma geldi. Ben de küçük Çingene çocuğu, gittim fırıncı Duşan aga önünde şiir söylemeye başladım. Ben o fırıncı amcayı nasıl etkiledim bilmem, ama ben sıcacık bir ekmek hediye ettiğini hatırlıyorum. Bu benim hayatta kazandığım ilk nimet oldu. Kutsal ekmek- yoksulun en değerli nimeti”.
Bango Vasil Bayramında Borislav Asenov Bulgar ve Romanlara kendi mesajını iletti: İnsanların daha iyi olmasını dilerim. Bütün Çingenelerin Yeni yılını kutlarım. Tanrı Bulgaristan halkını korusun ve memleketimizi sevmeye devam edelim!
Söyleşi: Magdalena Gigova
Yazı: Darina Grigorova
Çeviri: Sevda Dükkancı
Fotoğraflar: osis.bg, epicenter.bg ve BGNES
Kırcali ilinde bu sene birinci sınıfa başlayacak öğrencilerin sayısı, geçen yıla kıyasla 200 ile azaldı. Ekonomik göçlerle devam eden demografik kriz, okullarda öğrenci sayısına da yansıdı. Kırcali Bölge Eğitim Şubesi Müdürü Angelina..
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 'in, yönetimdeki ikinci döneminde cinsiyet dengesi sağlamayı amaçladığı yeni Avrupa Komisyonu'nun yapısı ve oluşumuna ilişkin önerisini resmi olarak sunması bekleniyor. Kadınların kilit komisyonlara..
Ukrayna’nın Bolgrad bölgesi, Besarabya Bulgarları’nın bir nevi başkenti olarak kabul edilmektedi r. Bolgrad, yurtdışı etnik Bulgar nüfusunun en yoğun olarak yaşadığı bölgedir. Bundan 200 yılı aşkın süre önce Osmanlı’dan kaçarken Besarabya’ya..
Mısırlı “Antica world” şirketi Sofya’nın merkezinde bulunan ve sosyalizm döneminde başkentin de, ülkenin de simge yapılarından olan TZUM mağazasının..