28 Şubat 1870'te Osmanlı İmparatorluğu’nun Büyük Veziri Ali Paşa, Bulgarların Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi'nden ayrı bir kiliseye sahip olma hakkını tanıdı. Onlarca yıl Bulgar Kilisesinin bağımsızlık mücadelesinin ardından Sultan Abdülaziz, Konstantinopolis Ekimenik Patrikhanesi çerçevesinde bağımsız bir Bulgar kilisesini kuran bir ferman çıkardı. Bulgar Ortodoks din adamları ve Hristiyanların umutlarını ifade eden bu ferman,
1 Mart’ta İstanbul’da “Az.Stefan” Kilisesinde Bulgar kolonisinin önünde gösterildi.
Milli Kütüphane müdürü Doç.Krasimira Aleksandrova BNR’ye şunları anlattı:
"Ferman, yaklaşık 500 yıllık devletin bulunmadığı şartlarda ve 40 yıllık ulusal mücadeleden sonra resmi olarak tanınan ilk Bulgar kurumunun oluşturulmasıyla bağlantılıdır. Bir sonraki 1871'de Konstantinopolis'te toplanan Kilise-Halk Konseyi tarafından tasarlanan Eksarhlık Tüzüğü ve Sultan’ın Fermanı gereğince Bulgar Eksarhlığı Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Bulgar milletin resmi temsilcisi olarak kabul edilir. ”
“Az.az. Kiril ve Metodiy” Milli Kütüphanesinde Bulgar Eksarhşığı’nın 150. Kuruluş yılı dolayısıyla sergilenen orijinal belgeler arasında Sultan Abdülaziz’in iki dilli fermanı merkezi bir konumdadır .
Kütüphane koleksiyonundaki zengin fotoğraf ve grafik materyaller arasında, sergide ayrıca Eksarh I. Antim'in atanmasıyla ilgili bir belge olan Abdülaziz'in Sultan beratı da yer alıyor.
"Belge 12 Nisan 1872 tarihini taşıyor. Harika kaligrafisi var. Büyüklüğü - 1.50 metre ve 75 santimetre ile çok etkileyicidir.
Yıllar içinde son derece iyi muhafaza edilmiş ve korunmuştur. Ferman ve berat arasındaki fark, ferman Eksarhlık Kurmunun oluşturulması ve beratın Eksarhın tayinini belirtmektedir.
Bizim görevimiz, Konstantinopolis'teki kilise meselesinde, vatanseverlikle, cesaretle, kendi parasıyla , Eksarhlık Kurumunu inşa etmeye başlayan bu büyük Bulgar figürlerinin anısını saygıyla anmaktır."
Milli Kütüphane'de bu belgeleri çok iyi bir şekilde muhafaza etmekteyiz ve çeşitli vesilelerle kamuya sunmaya çalışıyoruz.
Bunu iyi başarılı bir şekilde yaparsak, ulusal özgüven ve gururumuz, tarih bilgimiz ile ilgili olumlu sonuçlar bekleyebiliriz.
Sergide, 19 Şubat 1870'ten itibaren Sultan Fermanı ile onaylanan Bulgaristan bölgelerinin sınırlarını belirten bir Bulgaristan haritası da yer alıyor.
Bulgar Eksarhlığı’nın kuruluşunun yıldönümü vesilesiyle düzenlenen sergi Mart ayı ortalarına kadar görülebilir.
Derleyen: Elena Karkalanoıva (BNR "Horizont" programının röportajı)
Redaktör: İvo İvanov
Türkçesi: Müjgan Baharova
Fotoğraflar: BGNES, BTA ve arşiv
Sofya’da Halk Meclisi’nde düzenlenen sergide Bulgar Eksarhı I. Stefan’ın yaşamı belgesel fotoğraflarla anlatıldı. Din adamlarının siyasi hayattan uzak durmaları gerektiğini savunması ve II. Dünya Savaşı sırasında Bulgar Yahudilerinin kurtarılmasında..
Cenâb-ı Allah’ın insanlara bahşettiği en önemli nimetlerden biri mübarek Ramazan ayıdır. Zira Ramazan-ı şerif, insanlığın hidayet rehberi, doğru yolu açıklayıcı, doğru ile yanlışı ayırma kıstası olan son ilâhî kitap Kur’ân-ı Kerim’in nazil olmaya..
Bir coğrafya haritası 1877- 1878 Rus- Türk Harbi ardından modern Bulgaristan’ın doğuşuna yardım eder. Avusturya- Macaristan İmparatorluğundan araştırmacı, tarihçi, seyyah Feliks Kanitz (1829 – 1904) 3200 köy ve kasabayı gezen ve onlar..