Genelde turizim destinasyonu olarak bilinen Bılgarevo köyü, Kuzey Karadeniz bölgesinde yer alan Kaliakra Doğa ve Arkeolojik Sit Alanının ve dünyanın en güzel koyları listesinde yer alan “Bolata” Doğa Sit Alanının hemen yanında bulunuyor.
Ülkemizdeki Gagauzlar’ın büyük bir bölümünün Bılgarevo köyünde yaşadığını, çok az insan biliyor .
Gagauzlar kimlerdir ?
Gagauzlar, eski Türkçe konuşan Ortodoks Hristiyanlardır ve Bulgaristan genelinde yaşasalar da, Gagauz köylerinin büyük bir bölümü, Dobruca’da bulunurken Bılgarevo köyü başkentleri olarak kabul ediliyor.
Ülkemizde bu etnik grup hakkında çok az bilgi var. Gagauzlar’ın Protobulgarlar’ın torunları olduğu görüşü en yaygındır.
Burada yaşayanlar kendilerini “Eski Bulgar” olarak tanımlaması da bir rastlantı değil.
Gagauz Dili
1200 nüfuslu Bılgarevo köyünde herkes kendini Gagauz olarak tanımlamıyor. Yaşlılar evlerinde, atalarının dilini konuşsalar da, geçmişin izleri yavaş yavaş siliniyor:
"Bizler Türkçe konuşuyoruz ve Türkçeyi anlıyoruz, ama dilimiz temiz Türkçe değil, Gagauzca. Birçok insanımız, genelde gençler, bu dili artık bilmiyor- diye belirtiyor Maya Çalıkova ve devam ediyor. Köyümüzde herkes Gagauz değil, çünkü atalarımızın birçoğu buraya Kotel ve Elena’dan geldi. Köyün eski adı “Gavur Söğütçük”, çünkü burada eskiden çok fazla söğüt ağacı vardı.”
Sabahın serin vaktinde bir grup erkek, belediye önündeki bankta güneşleniyor. Gagauz olup olmadıklarını soruyorum.
“Köyümüzde Gagauz da var, Bulgar da. Ben Gagauz’um. Evde Türkçe, yani Gagauzca konuşuyoruz. Aradaki fark nedir peki? Türkçe ile Gagauzca’nın arasındaki farkın, soğan zarı kadar olduğu söyleniyor” diye şakalaşıyor Dimitır İliev ve devam ediyor: “Aslında Gagauzlar, misafirperver kişileriz ve alçak gönüllüyüz. Gagauzların devamlı bıçakla dolaştıkları söylentisi de yanlış, öyle bir şey yok!”
Gagauzların kültüründen ve yaşamlarından geriye ne kalmış?
Çok az! Aslında yerli mutfak, Bılgarevo sakinlerinin gururu. Ev yapımı Gagauz yemekleri, buradaki misafir evlerinin her birinde yurt içi ve yurt dışı misafirlere ikram ediliyor.
Eşi benzeri olmayan folkoru ise, Halk kültürevi nezninde çalışan “Perunika” dans grubu tarafından yaşatılıyor.
Kırcali yakınında Doğu Rodop Dağlarının vahşi doğası “Jenda” Devlet Av ve Avcılık İşletmesine kucak açıyor. Burası, Bulgaristan’ın en güzel ve tabiatı en iyi korunmuş yerlerinden biridir. Bir cins yaban koyunu olan muflonların sürüleri burada rahat..
Onlarca yıldır tarım uzmanları, Rodoplarda, Momçilgrad bölgesinde zeytin ağacı yetiştirmeye çalışıyor ancak başarılı olamıyorlar. Gruevo köyünden 73 yaşındaki Hazel Mustafa, bunu başardı, bahçedeki zeytin ağacı meyve verdi. "24 çasa"..
“Yoğurt Masalları” yarışması, bu yıl Cenevre’de bulunan “Dr. Stamen Grigorov” Bulgar okulunun 40. yılına ithafen düzenleniyor. Yarışmanın esas amacı , okul öncesi ve okul çağında olan vatansever çocukların yaratıcılık potansiyelini teşvik..
Dobriç ilinde bu sene ayçiçek hasadı dekar başına ortalama 150 kg oldu. Geçen tarım yılında bir dekar ayçiçek tarlası ortalama 170 kg ürün..