Doğu Rodoplar, Avrupa genelinde doğal dengenin neredeyse iki yüzyıl önceki durumuna kavuştuğuender yerlerden biridir. Burada ekosistemler doğal bir şekilde çalışıyor. Tek sözle, hayvanlar ve bitkiler, önemli bir insan müdahalesine gerek kalmadan uyum içinde bir arada yaşarlar.
Bu, sadece elverişli iklim özelliklerinden değil de, aynı zamanda çevrecilerin uzun yıllık çabalarından da kaynaklanmaktadır. Onlar, bölgedeki besin zincirini kapatmak, nesli tükenmiş hayvan türlerini doğaya geri döndürmek amacıyla aktif olarak çalışıyorlar.
Sonuçlar cesaret vericinin de ötesinde – sadece son 10 yıl zarfında 1000'den fazla Geyik ve 150'den fazla Kızıl Geyik, 19 Avrupa Bizonu ve yaklaşık 150 yabani Konik Atı, 143 çift Kızıl Akbaba ve daha 17 nadir Kara Akbaba vahşi doğaya geri salındı. Şimdi hayvanlar başarılı bir şekilde çoğalırken yaşam çarkı yeniden dönerek ekosistemin dengesi yeniden sağlanıyor.
Bölgedeki doğanın yeniden canlandırılmasını görev bilen “Po-Divi Rodopi” (Daha Vahşi Rodoplar) Vakfı Müdürü Andreana Trifonova, bu yöndeki ilk adımların, yıllar önce Kızıl Akbaba kuşunun yeniden doğaya kazandırılması olduğunu belirtirken şöyle konuştu:
“Birkaç yıldır, doğamızda daha önce yaşadığı, ancak insan faaliyetleri sonucu nesli tükenen Kara akbabaları yeniden doğaya kazandırmak için bir program yürütüyoruz, ki bölgemizde çok sayıda bulunan Kızıl akbabaya da ek olarak, Mısır akbabasının da yaşam alanıdır burası.
Bu kuşların hepsi besin piramidinin en tepesinde yer alan leşçil kuşların bir parçasıdır.
Temel çabamız, bu türlerin ve sayılarının yeniden canlandırılmasına yöneliktir, çünkü bunlar doğal süreçlerde ve besin zincirinde önemli katılımcılardır, yani bölgedeki biyolojik çeşitliliğin zenginliğinde önemli bir faktördür.”
Ancak belki de Doğu Rodoplar'daki en heyecan verici projelerden biri, on yıldan uzun bir süre önce tarpanın yeniden doğaya kazandırılmasıdır.
Trifonova, “Bu hayvan uzun yıllar önce Avrupa'nın her yerinde yaşamış, ancak günümüzde nesli tükenmiştir. Polonyalı meslektaşlarımız, korunan bir genom aracılığıyla Konik Atı olarak bilinen bu cinsi, yeniden geri getirmeyi başardılar” dedi.
Şimdi bu küçük, ama dayanıklı Konik Atlar, Doğu Rodoplar'da harika bir şekilde uyum sağlıyorlar.
Bizonların 10 yıl önce geri dönmesi, Doğu Rodoplar’daki doğal dengenin sağlanması açısından önemli bir andır.
“Avrupa'nın en büyük otçul hayvanıdır ve doğaya tekrar kazandırılması, Avrupa'daki en büyük çevre koruma başarılarından biri sayılır” dedi Trifonova ve sözüne şöyle devam etti:
"Bizonun rölü önemlidir, çünkü açık alanların korunmasını sağlarken açık alanların ormanlık alanlarla dönüşümlü olarak otlaması vb. olmak üzere, mozaik manzaranın meydana gelmesi için katkıda bulunur.
Bu durum da, diğer türler için yaşam alanları yaratıyor. Bugün “Studen kladenets” Barajı çevresinde yaklaşık 20 bizon var, “Jenda” Orman İşletmesi’nde ise ekosistemdeki rollerini sürdürmek üzere yakında serbest bırakılacak olan beş tane daha adaptasyon bölgesinde bulunuyor”.
Doğacılar, ayrıca Kızıl Geyik ve Alageyik popülasyonunu artırmak için de çalışmalar yürütüyor. Doğu Rodoplar giderek besin zincirinin her basamağındaki organizmalara ev sahipliği yapmaya başlıyor. Bunlar arasında kurtlar gibi büyük yırtıcıların yanı sıra, doğanın “temizlik görevlileri" olan akbaba, kara akbaba ve mısır akbabası gibi leşçil kuşlar da yer alıyor.
Doğu Rodoplar, Avrupa'da kapalı besin zincirinin gözlemlenebildiği ender yerlerden biridir.
Tek sözle, doğa, dağlardaki yaşam döngüsü üzerinde neredeyse tamamen kontrolü yeniden ele geçirdi.
“Po-Divi Rodopi” (Daha Vahşi Rodoplar) Vakfı Müdürü Andreana Trifonova,“Örneğin, bir at öldüğü zaman, eti yırtıcılar ve leşçiler tarafından hızla bir şekilde tüketildiği için virüs ve parazitlerin insan müdahalesi olmadan gelişmesi önleniyor. Bunun sayesinde hayvanın diğer hayvanlar için risk oluşturmadan, doğal bir şekilde ekosisteme geri kazandırılması sağlanıyor.” seklinde sözlerini tamamladı.
Çeviri: Şevkiye Çakır
Mehmet Karahüseyinov kimdir? Mehmed Karahüseyinov, Bulgar dilinde yazan şair, ressam ve tercümandır . Ardından büyük sayıda şiir bırakmış olmasına rağmen ilk şiir kitabı, baskıdan ölümünden 10 yıl sonra çıktı. 5 Ekim 1945 tarihinde Razgrad’a..
Dimitrovgrad- Haskovo- Kırcali- Podkova köyü güzergahında Rodop Dağlarının kıvrımları arasında sefer yapan trene “Rodopların Tırtılı” adı veriyor. Dağın diğer kısmında yolcu taşıyan ve “Tesnolineyka” adıyla ün yapan efsanevi dar hatlı..
24 yaşındaki Chelsea’nin memleketi İngiltere’deki şehir hayatına Bulgaristan’da köy yaşamını tercih etmesi, açıkçası şaşırtıcıdır. Kaolinovo’ya bağlı Doyrantsi köyünde evli ve üç çocuk annesi olan genç kadın, hiç bir köy işinden geri durmuyor ...
YAYIN SAATLERİMİZ:
08.00 - 09.00
13.00 - 14.00
20.00 - 21.00
Bulutlu
Açık
Çok bulutlu
Bulutlu
Yer yer bulutlu
Parçalı bulutlu, kar yağışlı