Τα ρομπότ – από τη φαντασία μέχρι την πραγματικότητα

Ρομπότ που εκφράζουν και αναγνωρίζουν συναισθήματα, είναι ικανά να επικοινωνούν με τους ανθρώπους, μόνα τους αφομοιώνουν καινούργιες γνώσεις και εκτελούν διάφορα καθήκοντα. Αν όλα αυτά ως πρόσφατα ήταν μόνο μέρος της επιστημονικής φαντασίας, τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο γίνονται πραγματικότητα.

Η συμβολή είναι των επιστημόνων απ’ όλον τον κόσμο, δελεασμένων από την πρόκληση να δημιουργήσουν τεχνητή νοημοσύνη. Ανάμεσά τους συγκαταλέγεται ο Βούλγαρος Δρ Πέταρ Κορμούσεφ (kormushev.com). "Η ιδέα της ρομποτικής είναι να μπορεί κανείς να επικοινωνεί με τη μηχανή με το φυσιολογικό τρόπο, με τον οποίο επικοινωνούμε καθημερινά με τους άλλους ανθρώπους, καθώς και η μηχανή να εκτελεί περισσότερα και πιο ενδιαφέροντα καθήκοντα στην καθημερινή ζωή", εξηγεί ο νέος επιστήμονας.

Πέταρ Κορμούσεφ με το iCub

Υπάρχει άραγε κίνδυνος ο άνθρωπος να αντικατασταθεί από το ρομπότ;
"Θεωρώ ότι δεν πρέπει αυτός να είναι ο στόχος μας", απαντά ο Δρ Πέταρ Κορμούσεφ. "Σκοπός μας πρώτα είναι να κατασκευάσουμε ρομπότ που μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα στους ανθρώπους και να εκτελούν όλα τα εργασιοβόρα καθήκοντα που είναι επικίνδυνα για την υγεία ή πολύ πληκτικά και είναι περιττό να τα εκτελούν οι άνθρωποι. Επίσης και καθήκοντα που απαιτούν πολύ μεγάλη δύναμη. Για παράδειγμα, τώρα μετά τις καταστροφές στην Ιαπωνία, υπήρχε μεγάλη ανάγκη από μηχανές που να βοηθήσουν τους ανθρώπους να καθαρίσουν τις τεράστιες ποσότητες ερειπίων, να ψάχνουν θαμμένους κάτω τα ερείπια και τα λοιπά. Βασικός στόχος της ρομποτικής, κατά τη γνώμη μου, είναι η δημιουργία σε προσεχές μέλλον τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να κάνει τα ρομπότ πιο έξυπνα, πιο προσαρμόσιμα ώστε ένα ρομπότ να μπορεί να εκτελεί διαφορετικού είδους καθήκοντα. Ως τώρα όλα τα ρομπότ είναι στενά εξειδικευμένα. Κάθε ρομπότ σχεδιάζεται για συγκεκριμένη διαδικασία, για συγκεκριμένο στόχο και ακόμα δεν υπάρχει τέτοιο καθολικό ρομπότ που μπορεί να εφαρμόζεται για διάφορα είδη διαδικασιών και σε διάφορες καταστάσεις. Αυτό δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί, όμως κατά τη γνώμη μου, ο βασικός στόχος τα προσεχή 20, 30, 40 χρόνια θα είναι η δημιουργία καθολικότερων ρομπότ".

Ο Πέταρ Κορμούσεφ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές σε δύο τομείς – Τεχνητή νοημοσύνη και Βιο- και ιατρική πληροφορική στη Σχολή Μαθηματικών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου της Σόφιας. Υπεράσπισε διδακτορική διατριβή στο Ινστιτούτο Τεχνολογιών στο Τόκιο. Η διδακτορική του διατριβή είναι αφιερωμένη στις μεθόδους επιτάχυνσης της εκπαίδευσης ρομπότ, όταν πραγματοποιούνται προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Η προσέγγιση, που πρότεινε, αποκαλούμενη Time Hopping/Time Manipulation, επιταχύνει πολλές φορές την εκπαίδευση προσομοίωσης και μπορεί να εφαρμόζεται για αποτελεσματικότερη εκπαίδευση των ρομπότ. Ο νέος επιστήμονας είναι κάτοχος μερικών έγκυρων βραβείων. Εδώ και 1,5 χρόνο εργάζεται ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογιών στη Γένοβα. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στον τομέα της επεξεργασίας αλγορίθμων εκπαίδευσης και αυτοεκπαίδευσης ρομπότ.

"Εργάζομαι σε δύο βασικές κατευθύνσεις. Η μία είναι η εκπαίδευση μέσω προσομοίωσης", εξηγεί ο Δρ Κορμούσεφ. "Σ’ αυτή την κατεύθυνση δημιουργώ αλγορίθμους που βοηθούν το ρομπότ στην απόκτηση γνώσεων που επιδείχνονται από ανθρώπους. Μπορώ να αναφέρω ως παράδειγμα ένα πείραμα που έκανα – ρομπότ να γυρίζει κρέπες που είναι σχετικά εύκολο πράγμα για τους περισσότερους ανθρώπους. Με λίγες ασκήσεις ο καθένας μπορεί να μάθει να το κάνει με επιτυχία. Για τα ρομπότ όμως αυτό το εύκολο εκ πρώτης όψεως πράγμα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Ένας από τους αλγορίθμους εκπαίδευσης που επεξεργάστηκα πέτυχε ακριβώς τούτο – μετά από 30-40 προσπάθειες το ρομπότ έμαθε να γυρίζει την κρέπα. Η δεύτερη κατεύθυνση συνδέεται με τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας, με τις οποίες το ρομπότ μόνο του να ανακαλύψει τον τρόπο λύσης του προβλήματος. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει επίδειξη, δεν υπάρχει προσομοίωση, ούτε άτομο που να δείχνει πώς πρέπει να εκτελεστεί η διαδικασία. Πρόκειται για σχετικά νέα μέθοδο που επιτρέπει στο ρομπότ μόνο του να υπολογίσει τι πρέπει να κάνει για να πετύχει το στόχο που του έθεσε ο άνθρωπος. Η μέθοδος κατά τη γνώμη μου έχει αρκετές προοπτικές, αρκετά μεγάλο μέλλον, όμως προς το παρόν δεν είναι αρκετά καλά επεξεργασμένο στη ρομποτική".

"Αυτό που πέτυχα ως τώρα ήταν να μάθω το ανθρωποειδές μας ρομπότ iCub που έχουμε εδώ, στο Ινστιτούτο, να χρησιμοποιεί τόξο, να εκτοξεύει βέλη και να πετυχαίνει το κέντρο του στόχου", συνεχίζει ο επιστήμονας. "Ο τρόπος, με τον οποίο το ρομπότ διδάσκεται, είναι παρόμοιος με τον τρόπο, με τον οποίο ένα παιδί θα μάθαινε να πετυχαίνει το στόχο. Το ρομπότ ξεκινά με γνώσεις μηδέν και βαθμιαία καταφέρνει να μάθει μόνο του πώς πρέπει να κρατάει το αριστερό και το δεξιό του χέρι ώστε να εκτοξεύσει το βέλος και αυτό να πλήξει το κέντρο του στόχου. Σε συνεργασία με τον Καθ. Ντραγκομίρ Νέντσεφ, ο οποίος εργάζεται στο Τόκιο, κάναμε ένα ρομπότ και το μάθαμε να καθαρίζει κάθετη επιφάνεια, π.χ. πίνακα ή παράθυρο. Σ’ αυτή την περίπτωση εφαρμόσαμε το πρώτο είδος μεθόδων – με προσομοίωση, δηλαδή ο άνθρωπος επιδείχνει τη κίνηση που το ρομπότ πρέπει να μάθει. Μετά από μερικές επιδείξεις το ρομπότ αφομοιώνει την κίνηση και μπορεί να την επαναλάβει σε διάφορες συνθήκες, π.χ. σε επιφάνεια υπό διαφορετική γωνία, σε διαφορετικό σημείο και να καλύψει επιφάνεια διαφορετικής έκτασης".

Ρομπότ που καθαρίζει (http://kormushev.com/research/videos/)

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και η εφαρμογή των μεθόδων, πάνω στις οποίες εργάζεται ο νέος Βούλγαρος επιστήμονας;
"Το βασικό πλεονέκτημα είναι ότι μια μέρα, όταν τα ρομπότ γίνουν αρκετά προσιτά και τα περισσότερα νοικοκυριά θα είναι σε θέση να αγοράσουν τέτοια ρομπότ για το σπίτι, οι ιδιοκτήτες τους θα μπορούν να τα μάθουν να κάνουν νέα πράγματα που οι δημιουργοί τους δεν είχαν προβλέψει προκαταβολικά", εξηγεί ο Δρ Πέταρ Κορμούσεφ. "Τα ρομπότ θα είναι αρκετά ευέλικτα σε ό,τι αφορά τους τρόπους εφαρμογής. Αυτός είναι ο στόχος μας. Μέχρι να το πετύχουμε όμως θα περάσουν ακόμα πολλά χρόνια, γιατί τα ρομπότ προς το παρόν είναι πολύ ακριβά. Ακόμα και τα πιο απλά στοιχεία τους, π.χ. οι κινητήρες ή ο μηχανισμός μετάδοσης κίνησης έχουν πολύ υψηλές τιμές. Ο ελάχιστος αριθμός ρομπότ που κατασκευάζονται είναι ο άλλος παράγοντας που καθορίζει την υψηλή τους τιμή. Λοιπόν, το βασικό που πρέπει να γίνει είναι η εκλαΐκευση των ρομπότ στην καθημερινή ζωή, η μείωση της τιμής τους και δεύτερο – η αύξηση της ευελιξίας τους μέσω αυτοδιδασκαλίας, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να τα μάθουν να εκτελούν διάφορες διαδικασίες".

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Τα ρομπότ – από τη φαντασία μέχρι την πραγματικότητα

Περισσότερα στην κατηγορία

Η πλατφόρμα «Bulgaria Wants You» προτείνει λύσεις για την δημογραφική κρίση

Σε τι οφείλεται ο θαυμασμός μας προς τους εθνεγέρτες

Διεθνής Ημέρα της Μαύρης Θάλασσας

Η πλατφόρμα «Bulgaria Wants You» προτείνει λύσεις για την δημογραφική κρίση