Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι φαντάζονταν τον ουρανό σαν μια τεράστια αγελάδα που γεννά τον ήλιο με την μορφή μοσχαριού. Η μορφή της ουράνιας αγελάδας συναντάται και στα σκανδιναβικά παραμύθια, αλλά και στις διηγήσεις των κτηνοτρόφων της Αφρικής. Πολλές θεότητες εμφανίζονται με την μορφή ταύρου, οι άνθρωποι τον χρησιμοποιούσαν σαν σύμβολο αυτών των θεϊκών δυνάμεων και τον θυσίαζαν για να τις εξευμενίσουν. Για παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε την ινδική θεότητα Ίντρα, τον αιγυπτιακό Άπις, τους αρχαιοελληνικούς Δία και Διόνυσο.

Στη βουλγάρικη παράδοση επίσης συναντάμε υπολείμματα από τον ουράνιο συμβολισμό του ταύρου. Κάποιοι θρύλοι αναφέρουν πως η Γη στηρίζεται στα κέρατα βοδιού που στέκεται πάνω σε χελώνα ή ψάρι. Όταν ο ταύρος τινάζει, το κεφάλι του στη Γη γίνονται σεισμοί. Υπάρχει και αντίληψη για τον ήλιο σαν βόδι, μοσχάρι ή βουβάλι. Από την άλλη το φεγγάρι συχνά εμφανίζεται με την μορφή αγελάδας λόγω του γυναικείου του συμβολισμού και λόγω των "κεράτων" της νέας Σελήνης. Κάποια διηγήματα αναφέρουν πως μια φορά το χρόνο, τον Μάρτιο, το φεγγάρι κατεβαίνει στη γη και όταν προσπαθεί να ξανανέβει στον ουρανό μουκανίζει σαν αγελάδα. Το φεγγάρι λέγεται πως μουκανίζει και από την μοναξιά. Κάποιοι θεραπευτές πάλι διατείνονταν πως μπορούν να κατεβάσουν το φεγγάρι με την μορφή αγελάδας και αρμέγοντάς την να αποκτήσουν το θαυματουργό της γάλα, φάρμακο για κάθε αρρώστια.

Στην καθημερινότητα των Βουλγάρων το βόδι, η αγελάδα και ο ταύρος επίσης χαίρουν μεγάλου σεβασμού. Για να είναι υγιή τα ζωντανά τους οι κτηνοτρόφοι γιορτάζουν τον Άγιο Σιλβέστρο, τον Άγιο Βλάση και τον Άγιο Μόδεστο, ενώ την Παραμονή των Χριστουγέννων ετοιμάζεται παραδοσιακό ψωμί το οποίο διακοσμείται με γεωργό και βόδια.

Στην παραδοσιακή κουλτούρα το βόδι εκτιμάται για τον ήρεμο χαρακτήρα του και για την εργατικότητά του – τραβάει το άροτρο και το κάρο, μεταφέρει φορτία. Εκεί βασίζεται και η σύγκριση που κάνουν οι άνθρωποι μέχρι και σήμερα λέγοντας για κάποιον πως "δουλεύει σαν βόδι". Σύμφωνα με μια παροιμία ακόμα κι αν δεν έχεις γη, δεν είσαι ολότελα φτωχός, αν έχεις βόδια. Ο χωρικός απευθύνει το λόγο στα βόδια του αποκαλώντας τα "πατέρα", "μπαμπά" και "αδέρφια". Συχνά πάλι τα συναντάμε με το υποκοριστικό "άγγελοι" και θεωρούνταν μεγάλη αμαρτία και βλασφημία να δέρνει κανείς τα βόδια του ή να τα βρίζει. Πίστευαν πως τέτοιος άνθρωπος δεν αξίζει να έχει βόδια και πως ο θεός θα τον τιμωρήσει στερώντας του τα, πράγμα που σήμαινε να καταλήξει ζητιάνος.

Τα βόδια, όπως και οι άντρες, είχαν πάντα προτεραιότητα στο δρόμο και οι κοπέλες και οι νύφες έπρεπε να περιμένουν με σεβασμό να περάσουν και μετά να συνεχίσουν το δρόμο τους. Ακόμα και οι λύκοι φοβούνταν τα βόδια και τα άφηναν στην ησυχία τους. Τα βόδια θεωρούνταν φύλακες από κακές δυνάμεις και χρησιμοποιούσαν τα κέρατα και τα κρανία τους σαν φυλαχτά πάνω από τις πόρτες ή τους φράχτες. Τα γερασμένα βόδια δεν τα έσφαζαν αλλά τα άφηναν να πεθάνουν από γερατειά και τα έθαβαν με τιμές.

Σύμφωνα με τις παραδοσιακές αντιλήψεις η αγελάδα επίσης έχει προτεραιότητα στο δρόμο ειδικά αν είναι εγκυμονούσα ή έχει μοσχαράκι και θεωρούνταν αμαρτία να την ζεύουν να οργώνει και να μεταφέρει φορτία. Με μεγάλο σεβασμό εκτρέφονται και οι ταύροι που χρησιμοποιούνταν για αναπαραγωγή. Τους επέτρεπαν να κινούνται ελεύθερα και να βόσκουν σε όλα τα χωράφια ενώ η κοινότητα πλήρωνε τις ζημιές. Όταν γερνούσε, ο ταύρος θυσιάζονταν και τον έτρωγαν στην συγκέντρωση του χωριού. Έπειτα τον αντικαθιστούσαν με νεότερο. Μέχρι και σήμερα διηγούνται στα χωριά αστεία ανέκδοτα για την ορμή των ταύρων όπως αυτό: "Τρεις ταύροι παρατηρούσαν κοπάδι αγελάδες. Πάμε να τους επιτεθούμε; – λέει ο νεότερος… Και γιατί να τους επιτεθούμε; Και μόνες τους θα έρθουν – σχολιάζει ο μεσήλικος … Και αν έρθουν στ’ αλήθεια; - αναρωτιέται ο γηραιότερος".

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου