Άραγε ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί μετά την υπογραφή της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP); Μάλλον όχι, μια και οι συζητήσεις, οι οποίες άρχισαν πριν από ένα χρόνο, περίπου, με την συμμετοχή αντιπροσωπιών μεγάλων επιχειρήσεων, παραμένουν μυστικές για τα ΜΜΕ και την κοινωνία. Φυσικά, δεν είναι και τόσο δύσκολο να υποθέσουμε, μια και υπάρχουν ήδη υπογεγραμμένες συμφωνίες μεταξύ των ΗΠΑ και άλλων χωρών, όπως η συμφωνία των ΗΠΑ με την Αυστραλία και τον Καναδά.

Πρώτη προσπάθεια υπογραφής παρόμοιας συμφωνίας, έγινε στην περίοδο 1995–1997 μεταξύ των 29 χωρών μελών της Οργάνωσης Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Το κείμενό της αποκάλυψε όμως η γαλλική εφημερίδα Le Monde Diplomatique και οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν σταμάτησαν τις σχετικές προσπάθειες.

"15 χρόνια αργότερα", γράφει η δημοσιογράφος της εφημερίδας Lori Wallach στο άρθρο της ‘’TTIP - ο τυφώνας που απειλή την Ευρώπη’’, "ο νόμος ξαναέρχεται στην επιφάνεια ανακαινισμένος". Ο κρυφός κίνδυνος βρίσκεται στο ότι με τον νόμο αυτό, σύμφωνα με την αναλυτή, τα προνόμια των πολυεθνικών επιχειρήσεων θα αποκτήσουν ισχύ νόμου. Ο νόμος αυτός θα "δέσει τα χέρια" των κρατών και θα αφαιρέσει μέρος των δικαιωμάτων τους σε ό, τι αφορά στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών.

Στην Βουλγαρία ελάχιστοι ασχολούνται με την ΤΤΙΡ, μια και για το θέμα αυτό δεν μιλά σχεδόν κανείς. Μικρές κοινότητες, όπως οι οικολόγοι και αριστεροί και, περιορισμένα, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, προσπαθούν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου, σε συνεργασία με ομοϊδεάτες τους σε άλλες ηπείρους.

Την 11^η Νοεμβρίου στις πόλεις Σόφια, Βάρνα και Σούμεν, πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις–διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, στο πλαίσιο της διεθνούς καμπάνιας κατά της ΤΤΙΡ και της άντλησης σχιστολιθικού αερίου. Παρόμοιες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε περισσότερες από 400 πόλεις σε διάφορες χώρες. Μεταξύ των οργανωτών των εκδηλώσεων ήταν και ο Ιβάιλο Ποπόφ, από την οικολογική ένωση "Για την Γη". Ο κ. Ποπόφ υποστηρίζει ότι η διαμαρτυρίες έχουν σαν στόχο τους, κατ’ αρχή, την αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει τις συζητήσεις για την ΤΤΙΡ. Η Κομισιόν δεν έχει επιτρέψει (αν και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει υποχρέωση να το κάνει) την επίσημη καταχώρηση των υπογραφών που συγκεντρώνονται από τους πολίτες, οι οποίες, για τη ώρα ξεπερνούν τις 600 χιλιάδες και συγκεντρώθηκαν στο διάστημα μερικών εβδομάδων. Η συγκέντρωση υπογραφών, αν και ανεπίσημα, συνεχίζεται. Σε περίπτωση που ξεπεράσουν το 1 εκατομμύριο, τότε η Κομισιόν θα πρέπει να το λάβει υπόψη της κατά την επεξεργασία της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Ο Ιβάιλο Ποπόφ υποστηρίζει ότι οι τελωνιακοί περιορισμοί μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Στο στόχαστρο βρίσκονται οι ισχύοντες περιορισμοί που αφορούν στα στάνταρτ ποιότητας και παραγωγής προϊόντων που συνδέονται με την υγεία, το περιβάλλον, την ανεξαρτησία του Διαδικτύου κ.ά.. Αποτέλεσμα θα είναι η επιβολή χαμηλότερων στάνταρτ, σε διάφορους τομείς, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στις ΗΠΑ. Για το μεγαλύτερο κέρδος των επιχειρήσεων και την ενίσχυση του εμπόριου, θα θυσιαστούν η ασφάλεια και τα δικαιώματα των πολιτών. 

Προβλέπεται η δημιουργία ειδικού δικαστηρίου, το οποίο θα διακανονίζει τις διαφορές μεταξύ των επιχειρήσεων και των κρατών που δεν τηρούν την ΤΤΙΡ και η επιβολή προστίμων τα οποία θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Μηνύσεις στο δικαστήριο αυτό δεν θα μπορούν να καταθέτουν τα κράτη, αλλά μόνον οι επιχειρήσεις. Ο μηχανισμός αυτός δημιουργήθηκε στην δεκαετία του ’50, για την αποφυγή απαλλοτριώσεων σε χώρεες του Τρίτου κόσμου και ήδη υπάρχουν περιπτώσεις υποθέσεων όπου έχουν καταδικαστεί ορισμένες χώρες για παραβίαση των δικαιωμάτων των επιχειρήσεων.

"Η Philip Morris, π.χ., έκανε μήνυση στην Αυστραλία για τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνησή της κατά του καπνίσματος. Ο Καναδάς αναγκάστηκε να περιορίσει τα μέτρα στον ίδιο τομέα. Περιορίζονται τα κράτη στην ψήφιση νόμων για την υγεία, το περιβάλλον, τα κοινωνικά δικαιώματα και σε άλλους τομείς. Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στην υπόθεση της Αιγύπτου, η οποία μηνύθηκε γιατί αποφάσισε την αύξηση των κατώτατων μισθών".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης