«Το τραγούδι της αντηχεί από τη Στοκχόλμη ως τη Μαδρίτη, από τη Νέα Υόρκη ως το Λος Άντζελες, από το Λονδίνο ως το Τόκιο. Όλοι σηκώνονται όρθιοι όταν τη χειροκροτούν γιατί η φωνή της φτάνει ως την ανθρώπινη καρδιά. Το τραγούδι της συμβολίζει την αγάπη και την αιωνιότητα», λέει για την Ναντέζντα Χβόινεβα η μαέστρος της χορωδίας «Το μυστήριο των βουλγάρικων φωνών», καθηγήτρια Ντόρα Χρίστοβα.

Κανείς δεν μένει ασυγκίνητος από την τέχνη της διάσημης βουλγάρας άλτου την οποία ο παγκόσμιος τύπος αποκαλεί «αστέρι του παραδοσιακού ουρανού» και «θείο θαύμα».

Η καριέρα της παραδοσιακής τραγουδίστριας Ναντέζντα Χβόινεβα ήταν ιλιγγιώδης. Αρχίζει να τραγουδά σαν παιδί, στο σπίτι και στην πλατεία του χωριού της, το Λεβότσεβο. Έπειτα αρχίζει να συμμετέχει σε ερασιτεχνικά σχήματα ώσπου την παίρνουν στο συγκρότημα «Δικό μας τραγούδι» και πηγαίνει σε περιοδείες μαζί με τον Μπορίς Μασαλόβ, την Ράντκα Κούσλεβα, τη Γκιούργκα Πιντζούροβα. Τέλος φτάνει ως το Ανσάμπλ για παραδοσιακά τραγούδια της ΒΕΡ όπου ηχογραφεί πάνω από 300 τραγούδια της Ροδόπης για το αρχείο του θεσμού.

Στη συνέχεια η χορωδία «Το μυστήριο των βουλγάρικων φωνών» την καλεί σαν  σολίστρια και η φωνή της καθηλώνει το κοινό των αιθουσών Κάρνεγκι και Μπάρμπικαν στο Λονδίνο, των κέντρων Λίνκολν και Κένεντυ στην Αμερική, της αίθουσας Ολυμπία στο Παρίσι, της αίθουσα Τσαϊκόβσκι στη Μόσχα και αλλού. Για τις συναυλίες της διασχίζει τις 5 ηπείρους και η φήμη της εξαπλώνεται. Το 2001 το Αμερικάνικο Βιογραφικό Ινστιτούτο της απονέμει μετά θάνατον τον τίτλο «Γυναίκα της χρονιάς» για την ξεχωριστή συμβολή της στην παγκόσμια τέχνη.

Η ερμηνεία της Ναντέζντα Χβόινεβα του τραγουδιού «Ιζλέλ ε Ντέλιο Χαϊντούτιν» μπορεί να μην ταξιδεύει στο διάστημα αλλά ο ΄΄Ενιο Μορικόνε την συμπεριέλαβε στο σάουντρακ της ταινίας «Η δημιουργία του κόσμου». Από το 2002 στο Λεβότσεβο ιδρύεται διαγωνισμός για νέα ταλέντα στο όνομά της.

Φέτος σημειώνονται 80 χρόνια από την γέννηση της τραγουδίστριας παραδοσιακών τραγουδιών από τη Ροδόπη Ναντέζντα Χβόινεβα.

«Πρώτα απ’ όλα θέλω να πω πως για μένα η Ναντέζντα Χβόινεβα ήταν η υπέροχη και αφοσιωμένη μαμά μου, λέει η κόρη της τραγουδίστριας Ελίτσκα Κραστάνοβα που τραγουδούσε κι αυτή στην χορωδία «Το μυστήριο των βουλγάρικων φωνών». Φυσικά ήταν πολύ απασχολημένη αλλά πάντα μου έδειχνε πως με αγαπά και με έμαθε να σέβομαι την οικογένεια, το σόι μου, τους φίλους μου και να είμαι καλή με τους ανθρώπους. Επίσης με έμαθε να σέβομαι τους συνεργάτες μου, να αναγνωρίζω και να χαίρομαι για τις επιτυχίες τους. Η μουσική και το τραγούδι είναι κληρονομικά στο σόι μου. Ο θείος της μητέρας μου λεγόταν Ασπαρούχ και έπαιζε γκάιντα, ο γιός του, ο Τόντορ Χβόινεβ έπαιζε ακορντεόν όπως και ο άλλος ξάδερφος της μητέρας μου, ο Τόντορ Μπορίσοβ. Όλοι οι άνθρωποι στη Ροδόπη τραγουδούν. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη σχέση που δημιουργούσε η μαμά μου με το κοινό. Όταν ερχόταν η ώρα για το σόλο της, έβγαινε κάμποσα βήματα μπροστά και για μια στιγμή στην αίθουσα επικρατούσε σιωπή. Όσο η μαμά τραγουδούσε οι άνθρωποι έκλειναν τα μάτια τους και όταν τελείωνε το τραγούδι, τους έπαιρνε λίγη ώρα να συνέλθουν πριν αρχίσουν τα χειροκροτήματα».

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα