Güzel kadın, doğal güzelliğini gösterebilen ve eksikliklerini gizleyebilen kadın olduğu söylenir. Daha da ileri gidersek, doğal güzelliğin en pahalı olduğu söylenir. Bizim ninelerimiz herhalde oturup da bu tür sorunları tartışacak değildi, ama tabii ki onların da bazı güzellik sıraları muhakkak vardı. Fakat, patriarkal yani ataerkil toplumda güzellik çabaları gizli kalmalıydı. Fakat kadınların güzellik sırları şarkılara da yansımıştır.
Bir Trakya şarkısında “Aşkım, sen genç bir kıza neler armağan edilir, bilmez misin? Beyaz yüze – inci tozu, karakaşa – sürme, ince dudağa- allık...” deniyor. Ancak buna benzer sözlere hemen hemen her foklor bölgesinden şarkılarda rastlayabiliriz. Bazı şarkılarda “Türk allığı” sözü geçiyor, çünkü dudaklara sürülen bu özel boya Güney’den geliyormuş. Halk arasında dudak allığı olarak kiraz ve vişne kullanılırmış, kahverengi olarak ise yeşil çeviz boyası.
Şarkılarda yer alan inci tozu ile genç kızlar yüzüne sürüp bazı kusurları saklamaya çalışırmış. Hele hele yaz günleri, kızlar ve genç gelinler tarlada çalışırken güneş ışınlarından korunmak amacıyla yüzlerini çember ile korurmuş.
Halk arasında yüzü daha güzel ve daha beyaz göstermek amacıyla bazı yöntemler varmış. Mesela, bazı şifalı otlardan yapılan kürlerle birlikte limon suyu kullanılırmış. En sık yöntemler arasında da maydanoz kökü ve yaprağın kaynatıldığı yöntemmiş. Kadınlar yüzlerini yağmur suyuyla yıkamaya dikkat ediyormuş.
Güzel bir yüz için halk hekimliğinde yüze ballı su sürülmesi gerekiyor. Bazı yerlerde su yerine kaynatılmamaış süt kullanılırmış. Uçucu gülün yetiştirildiği bölgelerde ise hanımlar gül suyunu kullanmaya dikkat ediyormuş. Bugün bu yöntem hala geçerlidir. Yüze zeytin veya uçucu yağ sürülür, ardında da gül suyu ile yıkanır. İşte bu şekilde cilt güzel bir görünüme kavuşur.
Hanımlar arasında en yaygın cilt kremi beyaz balmumu, badem yağı ve gül suyu ile yapılırmış. En iyi gül suyu, ilk gülün kaynataılması sırasında elde ediliyordu. Tabii ki bütün kadınlar buna benzer yüze sürme karışımlar hazırlayamıyordu. Bunları şifalı bitkileri toplayıp muhafaza eden aktar kadınlar yapabiliryordu. Ünlü Bulgar aktarcı Petır Dimkov’a göre en güzel cilt kremi kadife çiçeği (neven) ve zeytin yağ karışımından oluyor. Rodoplar’da bu kreme “iyi merhem” adı verilmiştir.
Bütün bu karışımlar arasında halk hekimliğinde ve tıpta kil de kullanmaktadır. Ninelerimiz saçın sağlamlaştırılması, ki bilindiği gibi saç kadının en güzel süsüdür, kil kullanıyordu. Meşe kabuğu ile saçın yağlanmasını önlermiş ninelerimiz. Kadın en büyük gururu, saçın rengini korumak için de farklı yöntemler kullanılıyormuş. Sarı saçın rengini korumak için saman veya ayçiçeği kaynatılıyormuş. Kahverengini korumak için ise taze ceviz kabukları kaynatılırmış. Isırgan, halk arasında hem yemek, hem de kür olarak kullanılıyormuş. Ancak ne kullanılırsa kullanılsın insan doğru bir şekilde çalışmalıdır, kötü düşüncelerden uzak durmalı ve yeterince uyku alması gerekiyor. Çünkü kötülük önce yüze yansıyor.
Türkçesi: Şevkiye Çakır
Bulgaristan’ın Koca Balkan eteklerinde yer alan Gabrovo şehrindeki Aprilov Lisesi 2025 yılında 190. kuruluş yıldönümünü kutluyor. 14 Ocak 1835’te açılan ülkemizdek i ilk laik okul olan ve Lancaster öğretim sistemini uygulayan Gabrovo okulunun..
Yaban domuzu avlama sezonu bu hafta sonu sona erdi. Polis ve ormancılar kapsamlı denetimler uyguladı. Bu av sezonunda birçok kaza meydana geldi ve “kaza kurşunuyla” dört avcı öldü. Bulgaristan’da avcı gruplarının toplu olarak yaban..
Tükenmez kalem, yangın söndürücü, hologram ve Basics programlama dili Macaristan’da yapılan icatlardır. Bu bilgileri “Made in Hungary” (Macaristan’da yapılmıştır) interaktif sergide öğreniyoruz. 10-16 yaş arası öğrencilere yönelik olan sergi..
Bulgaristan Radyosu 16 Şubat’ta 89. yılını kutluyor . Kuruluşundan bu yana geçen uzun yıllar boyunca çok dilli medya kuruluşumuz, bilgi kanalı olmaktan..
16 Şubat 2025’te Bulgar Telgraf Ajansı’nın ilk müdürü Oskar İskander’in imzasının taşıyan ilk BTA bülteninin çıkması üzerinden 127 yıl tamamlanıyor..