Dünyadaki en lezzetli 50 peynirli yemek arasında yer alan Bulgar böreği itibarlı bir sıralamada bulunuyor. ‘Taste Atlas’ adlı geleneksel yemekler ve yerli ürünler sitesi Bulgar böreğini prestijli 5’inci sıraya koydu.
Şop salatası (14. sıra) ve Çoban salatası (41. sıra)da omak üzere daha iki Bulgar yemeği de aynı sıralamada yer alıyor.
Bulgaristan Bilimler Akademisi BAN’a bağlı Bulgar Dili Enstitüsü’nün ‘Diyalektoloji’ bölümü şefi Prof. Dr. Ana Koçeva BNR- Radio Sofia’dan Danail Konov’a konuşurken, ‘banitsa’nın (börek) Bulgaristan’ın farklı yörelerinde farklı yapılışı ve tadı olduğunu izah etti. Prof. Koçeva meslektaşları ile beraber Bulgaristan’ın interaktif yemek haritasını işlemek için ülkemizin farklı lehçe bölgelerinde bunu kendi gözüyle görmüştür.
„Banitsa’ ismi bütün Bulgaristan’da kullanılır ancak bazı Bulgar lehçelerinde ‘mlin’ adıyla da bilinir’ diyor Prof. Koçeva ve şöyle devam ediyor:
"Rodoplar’da bulunuyorsanız ve ‘klin’ sözü kullanılırsa, yine ‘banitsa’dan bahsedildiği, ancak bunun pirinçli börek olduğunu bilmelisiniz. ‘Zelnik’ adıyla bilinen börek Bulgaristan’ın bütün bölgelerinde yapılır ama bunun lahana ile yapıldığı anlamında kavramamak lazım. Bu börekte, şifalı otlar dahil, her türlü yeşillikler kullanılabilir. Bu börek bazı yerlerde turşudan ekşi lahana ile yapılıyor, ancak ‘zelnik’ denince ıspanak, labada v.s. yeşil sebzelerle yapılır. Şifalı otlarla yapılan böreğe ‘bilnik’ denir."
Süt böreği, çekme börek, tembel börek gibi türleri de biliniyor. Bulgar topraklarındaki en eski börek türüne ‘gibanitsa’ denir ve bu börek Vidin bölgesine özgüdür.
‘Bürek’, ‘pediya’ veya ‘pidiya’ diye Türkçe’den Bulgarca’ya geçmiş bazı hamur işi isimleri de mevcuttur. Tatlı böreğe de ‘tatliya’denir.
Prof. Koçeva öyküsünü şöyle sürdürüyor: "Biz Bulgar milli yemeklerinden bahsediyoruz ama bunlar büyük dereceye kadar Balkan, Şark yemekleridir. Çünkü Balkanlar’da çok kesişme noktası var. Bu bağlamda biz Balkan mutfağı ile ilgili bazı kelimelerden bahsedebiliriz."
Kuşkusuz, börek en tipik Bulgar hamur işidir ve hem günlük hayatla, hem de bayram sofrası ile özdeşleşiyor. "Banitsa’nın (börek) dünya top sıralamasında 5’inci olması bir rastlantı değildir. Zira Bulgar ‘banitsa’sı Bulgar yemekleri listesinde başındadır ve tadı yabancı konuklarımız tarafından çok beğenilir" diyor Prof. Koçeva ve şöyle devam ediyor:
"Banitsa’ ekmekle, hamurla, yoğurmak, mayalamak işiyle bağlanır, bütün bunların ise Bulgar milli mutfağında, geleneksel kültürümüzde, hatta mitolojide sembolik yeri vardır. Çünkü ekmekle börek birbirinin yerini alabilirse, bu, ikisine karşı tutumun aynı derecede saygılı olduğunu gösteriyor."
Editör: Veneta Nikolova
Kaynak: BNR- Radio Sofia’dan Danail Konov’un yazısı
Çeviri: Neli Dimitrova
Foto: BGNES, Taste Atlas
Ülkedeki gençlerin yüzde 89 olmak üzere büyük bir çoğunluğu, bundan sonraki 5 yıllık dönemde yurt dışında değil, Bulgaristan’da gelişmenin planlarını yapıyorlar. Buna dair veriler, JTN tüketim düşüncesi ajansı ve Bulgaria Wants You..
Beklentilerin aksine, Avrupa liderleri, geçen Pazartesi yaptıkları toplantıda AB'nin “üst düzey görevliler” için dört ana aday üzerinde anlaşamadılar. Ancak bunun Perşembe ve Cuma günkü olağan toplantılarında gerçekleşmesi..
Bulgaristan, totaliter rejim kurbanlarının anıtı bulunmayan tek Avrupa ülkesi olmaya devam ediyor. Uzun zamandır tedavi edilmeyen bir yara gibi toplumumuzun çağdaş statüsüne damga vuran bu utanç verici durum, yüzlerce insanın varlığını sürdürmek adına..