Τρεις εκθέσεις με βουλγαρικές φορεσιές παρουσιάζει το τελευταίο 10ήμερο του Μαΐου το Μουσείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ταρακλία της Μολδαβίας. «Τα βουλγαρικά σκεύη και άλλα αντικείμενα της καθημερινότητας παρουσιάζονται ευρέως στο μουσείο μας σε αντίθεση με τις φορεσιές. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να αφιερώσουμε τη νέα έκθεσή μας στις φορεσιές», λέει για το Ράδιο Βουλγαρία η Τατιάνα Νέκιτ, διευθύντρια του μουσείου. Στη μία έκθεση μπορείτε να δείτε συλλογή 90 ζωγραφισμένων μοντέλων αυθεντικών φορεσιών – ανδρικών και γυναικείων, που εκδόθηκε το 1950 και παραχωρήθηκε από το ιδιωτικό μουσείο του Πέταρ Κόστιν. Η δεύτερη παρουσιάζει τον διαγωνισμό «Λαϊκή Αναγέννηση – βουλγαρικές φορεσιές», ο οποίος διοργανώθηκε το 2018. Για να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, όσοι ήθελαν, έστειλαν στο μουσείο φωτογραφίες τους με παραδοσιακές φορεσιές. Η τρίτη έκθεση είναι η πιο πολύτιμη και περιέχει αυθεντικές παραδοσιακές φορεσιές των Βουλγάρων από τη Μολδαβία. Η παλαιότερη είναι από το 1958. Τα εκθέματα έχουν τοποθετηθεί σε βιτρίνες, για να μην αγγίζονται από τους επισκέπτες, λέει η Τατιάνα Νέκιτ. Εξηγεί ότι οι φορεσιές των Βουλγάρων στα διαφορετικά χωριά της Βεσσαραβίας έχουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, για παράδειγμα:

«Στην πόλη Τβαρντίτσα κυριαρχεί το κίτρινο χρώμα, ενώ στην Ταρακλία – το κόκκινο. Οι ρίζες μας είναι πιο κοντά στην περιοχή της Σόφιας, γι’ αυτό μας αποκαλούν «Σόποι». Οι πρόγονοί μας εγκατέλειψαν τη Βουλγαρία ήδη κατά την Οθωμανική Κυριαρχία και διατήρησαν όσα έφεραν μαζί τους – τον τρόπο ζωής, τον πολιτισμό, την πίστη, τη γλώσσα, τις παραδόσεις, το φολκλόρ.»

Η Τατιάνα Νέκιτ είναι πεπεισμένη ότι οι παραδοσιακές φορεσιές που παρουσιάζονται στις εκθέσεις θα δώσουν πολλές νέες ιδέες στις ντόπιες ράφτρες. Εξηγεί ότι μέχρι και σήμερα στις γιορτές για τον χορό στο μεϊντάνι οι Βούλγαροι της Ταρακλία οπωσδήποτε φοράνε βουλγαρικές φορεσιές. Κάποιοι προτιμούν τις πιο σύγχρονες, άλλοι – τις αυθεντικές. Κάτι παραπάνω, οι πιο ηλικιωμένοι φοράνε ακόμη αυθεντικά ρούχα στην καθημερινότητα. Διευκρινίζει ότι αυτή η προσπάθεια να δίνεται έμφαση στην εθνική ταυτότητα μέσω των ρούχων δεν είναι κάτι νέο, που εμφανίστηκε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Η γιαγιά και ο παππούς μου φορούσαν τέτοια ρούχα ήδη κατά τη δεκαετία του ’80 του 20ού αιώνα. Η γιαγιά μου και τώρα εξακολουθεί να φορά τέτοια ρούχα. Υπήρχαν και σύγχρονες φορεσιές, αλλά μόνο οι ηθοποιοί στο θέατρο τις έβαζαν, και οι χορευτές και οι μουσικοί τις φορούσαν σε γιορτές. Και τώρα βλέπω πολύ συχνά ανθρώπους που ράβουν ειδικά για τις γιορτές - το Σάββατο του Λαζάρου, την Ημέρα του Αγίου Γεωργίου, για να βγουν με βουλγαρικές φορεσιά.»

Μια φορεσιά λάμπει πιο πολύ στον χορό. Οι νέοι της Ταρακλία αγαπούν να χορεύουν βουλγαρικούς χορούς και για να τους μάθουν, κάποιοι πηγαίνουν και στη Βουλγαρία, λέει η Τατιάνα Νέκιτ,. «Εδώ έχουμε θρυλικό συγκρότημα παραδοσιακών βουλγαρικών χορών – «Φιλοπατρία». Έχουμε και πολλά χορευτικά συγκροτήματα, που μαθαίνουν τα παιδιά από την ηλικία 6-7 χρονών να χορεύουν. Και κατά τη διάρκεια των γιορτών οι νέοι θέλουν να ακούνε βουλγαρικούς χορούς.»

Σήμερα το Μουσείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ταρακλία χτίζει και διατηρεί τις επαφές μεταξύ των Βουλγάρων της Βεσσαραβίας και της παλιάς πατρίδας τους. Μέσω των εκπονημένων εκεί αργαλειού, παιδικής κούνιας, χαλιών και άλλων αντικειμένων της καθημερινότητας, δίνει ιδέα στους επισκέπτες πώς ζούσαν οι Βούλγαροι στην Ταρακλία στα τέλη του 19^ου και τις αρχές του 20^ου αιώνα, πώς ζύμωναν ψωμί, πώς άλεθαν σιτάρι.

Εκεί φυλάσσονται στρατιωτικές στολές από τον Α΄ και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δωρισμένες από τη Βουλγαρία. Διηγείται για τη μετανάστευση από τα βουλγαρικά εδάφη. «Κάποιοι λένε ότι οι πρόγονοί μας δραπέτευσαν από τη Βουλγαρία», επισημαίνει η Τατιάνα Νέκιτ, αλλά συμπληρώνει:

«Εγώ λέω ότι έφυγαν, γιατί εγκατέλειψαν την πατρίδα τους, για να διατηρούσουν όσα έχουμε τώρα. Την πίστη μας, τη γλώσσα μας, την κληρονομιά μας. Τις φυλάσσουμε στο μουσείο μας και είμαστε υπερήφανοι που είμαστε απόγονοι ενός μεγάλου κράτους – της Βουλγαρίας.»

Φωτογραφίες: πρ. αρχείο

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα