Στη γραφική πεδιάδα του ποταμού Νταλγκοντέλσκα Ογκόστα, ανάμεσα στις πλαγιές του Δυτικού Αίμου, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο χωριό Λόπουσνα, η οποία κηρύχθηκε εθνικό μνημείο του πολιτισμού. Πίσω από τα πέτρινα ντουβάρια της είναι το τρίτο ως προς το μέγεθός του στη Βουλγαρία καθολικό - ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, κατοικίες με τα μοναστηριακά κελιά, όμορφα τσαρδάκια και παλιά άσπρη πέτρινη βρύση.
Εάν επιθυμείτε να δείτε την μονή, εκεί θα σας πάει γραφικός δρόμος ανάμεσα στις βορειοδυτικές πόλεις Μοντάνα και Τσίπροβτσι. Εκεί θα σας δεχτεί ο γλυκομίλητος ιερομόναχος Χρστόδουλ, από το διήγημα του οποίου θα μάθετε την ιστορία του μοναστηριού. 
Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τσβετκόβα
Στην θέση της σημερινής υπήρχε άλλη, μεσαιωνική μονή. Σε μας δεν έχουν φθάσει γραπτά μαρτύρια για το πότε ακριβώς χτίστηκε. Η αιτία είναι, ότι το 1688, στην διάρκεια της Εξέγερσης του Τσιπροβτσι, κάηκε και καταστράφηκε εντελώς από τους Τούρκους. Μαζί με το κτήριο εξοντώθηκαν και όλα τα βιβλία, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου με την ιστορία της μονής.
"Ολόκληρα 150 χρόνια εδώ ήταν πραγματική έρημος", λέει ο ιερομόναχος Χριστόδουλος και συνεχίζει: "Το 1850 ο Ντιμίταρ Τόντσοφ από την κοντινή πόλη Μπερκόβιτσα, λαμβάνει τεράστια κληρονομιά από τους γονείς του. Βάζει όλα τα λεφτά στην κατασκευή εκκλησίας και των μοναστηριακών κελιών και γίνεται ο πρώτος ηγούμενος αρχιμανδρίτης Διονύσιος. Το νότιο τμήμα της μονής ανακαινίστηκε την δεκαετία του '80 του περασμένου αιώνα, ενώ τώρα πρόκειται να κατασκευαστεί το δυτικό και το βόρειο τμήμα. Εκείνη την εποχή ο ηγούμενος προσέλαβε μάστορα οικοδόμο, τον οδήγησε στην Μονή της Ρίλας και του είπε πώς θέλει να κατασκευάσει εκκλησία με την ίδια αρχιτεκτονική. Ο μάστορας προσπάθησε να θυμηθεί καλά την αρχιτεκτονική της εκκλησίας, αλλά δεν κατόρθωσε. Κατά την δεύτερη επίσκεψη στην Μονή της Ρίλας έκανε μακέτα της εκκλησίας εκεί. Πολιτικοί μηχανικοί διαπίστωσαν ότι η εκκλησία μας είναι η ίδια με εκείνη στο μοναστήρι της Ρίλας. Οι σημερινές φωτογραφίες αποδείχνουν το ίδιο".
Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι σταυροειδής με τρούλο. Όλες οι εικόνες μέσα είναι έργο των αγιογράφων Στανισλάβ και Νικολάι Ντοσπέβσκι, που ήταν από την ξακουστή σχολή του Σάμοκοβ. Ο πληθυσμός ολόκληρων χωριών έκανε δωρεές, για να αγιογραφηθούν οι εικόνες.
"Η τεχνολογία του κρόκου αυγού βοήθησε οι εικόνες να διατηρηθούν εδώ και 150 χρόνια", εξηγεί ο ιερομόναχος Χριστόδουλος. "Εξαιρετικά πολύτιμο είναι το εικονοστάσιο της εκκλησίας. Μάστορας της ξυλογλυπτικής είναι ο Στόϊτσο Φαντάκοφ, ο οποίος επίσης είναι αντιπρόσωπος της σχολής του Σάμοκοβ". 
Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τσβετκόβα
"Εκείνα τα χρόνια ο μάστορας είχε πολλούς βοηθούς, που δούλευαν γι' αυτόν", συνεχίζει ο ιερέας. "Κατέβαλαν πολύ κόπο, για να βγει αυτό το αποτέλεσμα. Το εικονοστάσιο κατασκευάστηκε από καρυδιά, που δεν έχασε το φυσικό της χρώμα. Δεν έχει γίνει συντήρηση και αναστήλωση. Ο μάστορας προφανώς χρησιμοποίησε κάποια τεχνολογία, που γνώριζε, επειδή αλλιώς το ξύλο θα γινόταν σκόνη. Τα ξεχωριστά μέρη του εικονοστασίου φωτογραφήθηκαν και περιλήφθηκαν σε ειδικό κατάλογο, για να μπορούν να μελετηθούν από νεαρούς ξυλογλύπτες".
Οι εικόνες είναι έργο μαστόρων από την Σχολή του Σάμοκοφ, δεξιά είναι το εικονοστάσιο. Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τσβετκόβα
Αγαπημένο μέρος για φωτογραφίες των τουριστών είναι η τεράστια σεκόγια, που βρίσκεται μπροστά στην είσοδο της εκκλησίας. Φυτεύτηκε από τους μοναχούς το 1937 προς τιμή της γέννησης του Συμεών Σαξκομπουργκότσκι, κληρονόμου του βασιλιά Βόριδος Γ'. Κοντά στην μονή αυτή βρίσκεται το ξακουστό κέντρο χαλιών Τσίπροβτσι. Στην περιοχή υπάρχουν καλές δυνατότητες για αλιεία.
Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
