Τι μπορεί να κάνει έναν ξένο να γράψει βιβλίο για τη Βουλγαρία; Επιστημονικό ενδιαφέρον, αγάπη για τη χώρα η απλώς ένα ενδιαφέρον ταξίδι – σύντομο, αλλά γεμάτο συναισθήματα και εντυπώσεις, όπως εκείνο της οικογένειας Λίντα και Χέλμουτ Ματ από τη Γερμανία.
Όλα αρχίζουν το 1984, όταν ο τότε 24 χρονών Χέλμουτ Ματ από μια πολίχνη του Μέλανα δρυμού θέλει να μάθει τι γίνεται στις χώρες έξω από το Σιδηρούν παραπέτασμα. Ένα από τα "παράθυρα", μέσω των οποίων μπορεί να κοιτάξει, είναι η ραδιοφωνία. Έτσι ανακαλύπτει την Βουλγαρική Ραδιοφωνία και τις εκπομπές της στη γερμανική γλώσσα. Είναι εντυπωσιασμένος από την ποικιλία πληροφοριών για μια ευρωπαϊκή, αλλά σχεδόν άγνωστη χώρα.
"Μέχρι και σήμερα η Βουλγαρική Ραδιοφωνία παραμένει η αγαπημένη μου ανάμεσα στους σταθμούς, που εκπέμπουν στο εξωτερικό", λέει στο βιβλίο του ο Χέλμουτ Ματ. "Έτσι σχεδόν κάθε μέρα λαμβάνουμε στο σπίτι μας εκτενείς πληροφορίες για την Βουλγαρία και τον κόσμο, με πολλές αναλύσεις, συμπεριλαμβανομένου και για πολύπλοκα γεγονότα. Ταυτόχρονα, τα προγράμματα είναι και διασκεδαστικά. Η ομορφιά και η ανεξάντλητη ποικιλία της βουλγαρικής τέχνης και της βουλγαρικής μουσικής πιθανώς θα ήταν άγνωστα για μένα, εάν δεν είχα ανακαλύψει μέσω των βραχέων κυμάτων τα προγράμματα από την βουλγαρική πρωτεύουσα".
Ο Χέλμουτ Ματ δεν χάνει την σχέση του με τον κόσμο μέσω της ραδιοφωνίας και όταν σπουδάζει και δουλεύει, αν και δεν μπορεί να αφοσιωθεί μόνο στο νεανικό του χόμπι. Σπουδάζει γερμανική φιλολογία, φιλοσοφία και ιστορία, μελετά την πληροφορική και το εμπόριο, ενώ ύστερα δουλεύει σε διάφορες εταιρείες και τράπεζες. Του αρέσει να ταξιδεύει και να γνωρίζει από κοντά τις χώρες των οποίων ακούει τα προγράμματα. Το καλοκαίρι του 2013 ο Χέλμουτ Ματ και η σύζυγός του, Λίντα, αποφασίζουν επιτέλους να δουν και τη Βουλγαρία. Στην διάρκεια των δεκαήμερων διακοπών τους κατορθώνουν να δουν την Σόφια, το Μπάνσκο, το Σάμοκοβ, το Πλόβντιφ, κάνουν βόλτα στα βουνά Βίτοσα, Ρίλα και Πίριν, επισκέπτονται αξιοθέατα σαν τη μονή της Ρίλας. Πολλά από τα μέρη είναι καλά γνωστά γι αυτούς από τα προγράμματα της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας.
Για την Σόφια ο Χέλμουτ Ματ σημειώνει τα εξής: "Η Σόφια είναι αξιοσημείωτη πόλη, γεμάτη ιστορία, στην οποία η αρχαιότητα και η σύγχρονη εποχή, η Ανατολή και η Δύση, ο χριστιανισμός και το Ισλάμ συμβιώνουν. Όποιος αναζητεί κάποιο ιστορικό κέντρο, όπως στη Πράγα ή τη Μπρατισλάβα, θα μείνει απογοητευμένος – εδώ η ιστορία είναι παντού. Η Σόφια είναι απίθανη πόλη, τόσο διαφορετική από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Έχει κάποια δική της γοητεία".
Ένα από τα μέρη, που ακόμη πριν το ταξίδι τους η οικογένεια Ματ θέλουν οπωσδήποτε να δουν, είναι η Βουλγαρική Ραδιοφωνία. Επειδή, όπως αναφέρει μετά στο βιβλίο του ο Χέλμουτ: "Αυτό το ταξίδι, που περιγράφω εδώ, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, εάν δεν ήταν η Βουλγαρική Ραδιοφωνία. Δεν μας έφθασε ο χρόνος να συζητάμε, μετά από σχεδόν 30 χρόνια γραπτής επικοινωνίας με την γερμανική σύνταξη".
"Είχα αποφασίσει να γράψω οδοιπορικό, που μετατράπηκε σε ολόκληρο βιβλίο. Ήταν εμπνευστικά για μένα οι πολλές εντυπώσεις και η ιστορική σημασία των μερών, που είδαμε. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, η Βουλγαρία είναι η πιο φτωχή χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά από πολλές απόψεις είναι μια πλούσια χώρα – με υπέροχη, συχνά άθικτη φύση, πλούσιο πολιτισμό και ευγενικούς και εγκάρδιους ανθρώπους.
Το βιβλίο του Χέλμουτ Ματ "Βουλγαρικές εντυπώσεις – ταξίδι περιπέτειας σε μία άγνωστη χώρα" κυκλοφορεί τον Ιανουάριο 2014. Δεν είναι οδηγός, αλλά μία συναισθηματική και σε ορισμένα σημεία πνευματώδη περιγραφή εντυπώσεων και συναντήσεων σε χώρα, η οποία είναι γνωστή μάλλον ως φθηνός τουριστικός προορισμός.
Ο Ματ δεν κρύβει στο βιβλίο του και ορισμένα αρνητικά της χώρας, που προκαλούν άσχημες εντυπώσεις στον ξένο – οι κακοί δρόμοι, εγκαταλειμμένες οικοδομές, καταστρεφόμενα σημαντικά παλιά κτήρια, άστεγα σκυλιά.
Παρ' όλα αυτά ο Χέλμουτ Ματ τελειώνει το βιβλίο του με τα εξής λόγια: "Με τις γοητευτικές πόλεις της, την υπέροχη φύση και τους ευγενικούς ανθρώπους η Βουλγαρία κατέλαβε για πάντα την καρδιά μου, παρά την μεγάλη φτώχεια σε ορισμένα μέρη. Σίγουρα αυτή δεν θα είναι η τελευταία μας επίσκεψη σ' αυτήν την βαλκανική χώρα".
Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
