Ξέρετε πόσες γυναίκες έχουν λάβει το βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας; Η πρώτη και μοναδική γυναίκα κάτοχος του βραβείου αυτού είναι η Kathryn Bigelow για την ταινία «The Hurt Locker». Και πόσες είναι οι βραβευμένες με το «Χρυσό Φοίνικα»; Επίσης μόνο μια - Jane Campion, για την ταινία της «Το πιάνο».
Πού βρισκόμαστε εμείς; Μόνο τρεις είναι οι Βουλγάρες γυναίκες που λαμβάνουν ανά τα χρόνια το ομώνυμο βραβείο από το φεστιβάλ «Το χρυσό τριαντάφυλλο». Η πρώτη είναι η Μπίνκα Ζελιάσκοβα για την ταινία «Και εμείς ήμασταν νέοι» το 1961. Σχεδόν 43 χρόνια αργότερα η Ζορνίτσα Σοφία έλαβε το βραβείο για τη ταινία «Η Μίλα από τον Άρη». Το αριστείο μοιράστηκε με τον σκηνοθέτη Στανιμίρ Τρίφονοφ για τη ταινία του «Αποτέφρωση». Η Μιλένα Αντόνοβα λαμβάνει το βραβείο για το «Πίθηκοιτον χειμώνα» το 2006.
Μια μελέτη του Ευρωπαϊκού Οπτικοακουστικού Παρατηρητήριου αναφέρει ότι από 15.600 ταινίες που δημιουργήθηκαν τη περίοδο 1996 - 2012, λίγο περισσότερο από το 18% γυρίστηκαν από γυναίκες σκηνοθέτιδες – ένα αρκετά μικρό ποσοστό. Να γιατί η γνωστή Βουλγάρα σκηνοθέτης και παραγωγός Αντέλα Πεεβα, κάτοχος έγκυρων βουλγαρικών και ξένων βραβείων, αποφάσισε να αναδείξει τη συμβολή των γυναικών στο βουλγαρικό κινηματογράφο.
"Οι γυναίκες είναι μέρος της κοινωνίας και εάν η φωνή τους, δεν μπορεί να ακουστεί αρκετά καλά, έχουμε απλώς ένα πρόβλημα και η κοινωνία στερείται της πολιτιστικής πολυμορφίας. Και αυτό είναι σημαντικό", αναφέρει η Αντέλα Πέεβα.
Ένα κίνητρο η Αντέλα Πέεβα λαμβάνει στη Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Σκηνοθετών (FERA), όπου άκουσε για πρώτη φορά τη συζήτηση για την ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σκηνοθετών στην κινηματογραφική βιομηχανία.
"Μάλιστα, και εγώ δεν πίστευα ότι και στη χώρα μας είναι έτσι, αλλά όταν επέστρεψα, έκανα αρχικά μια βιαστική μελέτη", δηλώνει η σκηνοθέτιδα. "Είδα ότι προβλήματα υπάρχουν και στη χώρα μας. Εν πάση περίπτωση, είναι ένα ανησυχητικό σημάδι για την κοινωνία. Νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει πιο σοβαρή έρευνα, καθώς και συζητήσεις. Και τελικά να λυθούν τα αναγκαία μέτρα για την αποκατάσταση της ισορροπίας. Ενώ η φωνή των γυναικών σκηνοθέτιδων οπωσδήποτε πρέπει να ακουστεί πιο έντονα - από την δημιουργία τους, τις ταινίες, όχι μόνο σε συνεντεύξεις".
Έτσι, με την πρωτοβουλία της Αντέλα Πέεβα ξεκίνησε η δημιουργία μιας εξειδικευμένης ιστοσελίδας jeni-bg-kino.com. Παρουσιάστηκε στο Δήμο της Σόφιας, παρουσία της δημάρχου Γιορντάνκα Φαντάκοβα, της Μαλίνα Έντρεβα, πρόεδρου της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού του Δήμου, καθώς των βουλγάρων σκηνοθετών.
"Παρουσιάσαμε την ιστοσελίδα, μετά έγινε μια πολύ ωραία συζήτηση σχετικά με το ότι εκεί υπάρχουν πράγματα που δεν είναι γνωστά και γι' αυτό θα πρέπει να δοθεί προσοχή. Παρουσιάσαμε 29 γυναίκες σκηνοθέτες από όλες τις γενιές - από τις γυναίκες πρωτοπόρους στο βουλγαρικό κινηματογράφο μέχρι τις πιο νέες που μόλις έχουν κάνει το ντεμπούτο τους. Το κριτήριο για την παρουσίαση είναι ότι κάθε μια από αυτές να έχει δημιουργήσει τουλάχιστον μια ταινία μεγάλου μήκους. Δείξαμε συνέντευξη της Ιρίνα Ακτάσεβα, η οποία είναι η σκηνοθέτιδα που έκανε την ταινία "Χιονοστιβάδα" μαζί με τον σύζυγό της, Χρήστο Πίσκοφ. Αυτή η συνέντευξη ήταν πολύ προσωπική και ειλικρινής, αλλά και εκείνες όλων των γυναικών. Δεν μιλούν μόνο για τον εαυτό τους και για τα έργα τους, άλλα εξετάζουν την ζωή από την δική τους σκοπιά, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης. Και ανοιχτά δηλώνουν ότι η παρουσία τους στο βουλγαρικό κινηματογράφο είναι αρκετά ελάχιστη. Το πιο σημαντικό, που θέλουμε είναι οι άνθρωποι να γνωρίσουν τις ταινίες μας, να έχουμε την δυνατότητα να κάνουμε περισσότερα έργα. Αυτή η ιστοσελίδα έχει ως στόχο να προωθήσει την εργασία των γυναικών σκηνοθετών, οι άνθρωποι να βλέπουν τις ταινίες μας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό για το βουλγαρικό κινηματογράφο γενικότερα – οι ταινίες να προβάλλονται".
Και κάτι ακόμα - η ιστοσελίδα περιέχει παραπομπές με άλλες ιστοσελίδες που περιέχουν ταινίες των γυναικών σκηνοθετών. Έτσι, τα έργα τους θα φτάσουν σε πολλούς ανθρώπους.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
