Bilindiği üzere halk takviminde Enövden bayramının kutlandığı bu günde suyun ve bitkilerin özel gücü vardır. Güneş, içinde yıkandığı suyu şifalı kılıp insanlara göndermiştir. Bu günde kurumuş kaynaklardan bile suyun çıktığı söyleniyor. Gün doğmadan önce toplanan şifalı otların ise her derde derman olduğuna inanılıyor. Halkın bilincinde dünyada 77 buçuk hastalık var. Bitkiciler, 77 hastalığın hangi şifalı otlarla tedavi edileceğini biliyorlar, fakat yarım olan hastalığın ve adının ne olduğu bilinmiyor. Dolayısıyla 77 tür şifalı bitki toplandıktan sonra bitkici, gözlerini kapatarak rastgele tuttuğu otun üst kısmını koparıyor. Kapalı gözlerle koparılan bitkinin bilinmeyen hastalığın ilacı olduğuna inanılıyor. Bu 77 buçuk bitki demet haline getirilerek yıl boyunca hem insanların hem hayvanların tedavisi için kullanılıyor.
Bu günde sadece bitkiciler değil, genç kızlar ve gelinler, hatta daha yaşlı karılar bile ot toplamaya çıkar. Ülkenin bütün bölgelerinde bu güne has şarkılar var. Şarkılarda Enövden gününde gelenek üzerine yapılan işler – bitki toplama işi, çelenk örme ve demet yapma işi anlatılır.
XX. yüzyılın başına kadar Enöva Bulya (Enö’nun gelini) göreneği vardı. Gelin olacak kızın anne ve babasının son çocuğu olması, anne ve babasının hayatta olmaları ve başka evlilik yapmamış olmaları şarttı. Seçildikten sonra aynen gelin gibi giyinip süslenen kızın yere basmamasına dikkat ediliyordu. Kızın yere basması hayra alamet değildi yani. Dolayısıyla kız omuzda veya kucakta taşınarak bütün köy dolaşılıyordı. Her evin, pınar ve çeşmenin önünde duruluyordu, şarkılar söylenip oyunlar oynanıyordu sonra hep birlikte nehire, tarlalara, bağlara doğru devam ediliyordu. Sonunda kızlar çıktıkları eve dönüyordu. Onların gelini taşıyarak dolaşmakla çizdikleri bu sembolik döngünün köyü kötülüklerden koruduğu, bereket ve refah getirdiği sanılıyordu.
Göreneğin devamında ise aşk ve evlilik falı vardı. Kızlar, çiçek demetlerini su dolu yeni bir kaba koyuyordu. Enö’nun gelini rolüne giren kız çiçek demeti çıkarmadan kızlar farklı nakaratlar söylüyordu. “Arı sürüsü” nakaratı söylenince sudan onun çiçek demeti çıkarılan kız, arıcı ile evlenecekmiş, Enövden falına göre. “Dükkan” nakaratından sonra çiçeği sudan çıkarılan kızıın ise ticaret yapan biri ile evlenmesi muhtemel imiş.
Fotoğraflar: BGNES
Çeviri:Tanya Blagova
