Όταν έρθει η Ημέρα του Αγίου Αθανασίου ο χειμώνας φεύγει! λέει η παροιμία. Πριν από την ημέρα αυτή όμως οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί τιμούν τη μνήμη του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου - στις 17 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, ο Αντώνιος και ο Αθανάσιος είναι δύο αδέλφια σιδεράδες, γι’ αυτό την ημέρα αυτή γιορτάζουν και οι σιδηρουργοί, οι κατασκευαστές μαχαιριών και οι πεταλωτές. Αυτός ήταν ο λόγος να σας συναντήσουμε με έναν μάστορα αντικειμένων από σφυρήλατο σίδερο.
Ο Ατανάς Πέεφ είναι 34 ετών από την πόλη Σμόλιαν. Αποφοίτησε την ντόπια σχολή παραδοσιακών επαγγελμάτων με ειδικότητα τη μεταλλοπλαστική. Από τότε ασχολείται με σφυρήλατο σίδερο. «Έτσι σιγά-σιγά η δουλειά μου ως σιδηρουργού έγινε και επάγγελμά μου», λέει ο Ατανάς Πέεφ και συνεχίζει:
Για να είσαι καλός στο επάγγελμά σου, αυτό απαιτεί πολλή δουλειά. Είναι σκληρό το επάγγελμα, γι’ αυτό πρέπει να αγαπάς το υλικό, από το οποίο κατασκευάζεις αντικείμενα, καθώς και να αγαπάς τη δουλειά σου, επειδή η επιτυχία έρχεται δύσκολα, ενώ τα παραδοσιακά επαγγέλματα ξεχνιούνται. Πριν από πολλά χρόνια η δουλειά του σιδηρά ήταν η πιο περιζήτητη στην πόλη και το χωριό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, η καθημερινότητα και το σπίτι ήταν συνδεδεμένα με το μέταλλο- κατασκευάζονταν τα εργαλεία για τις διάφορες δουλειές, τα εργαλεία για το τζάκι. Σήμερα δεν μπορώ να κλειστώ μόνο στο εργαστήρι μου και να αφοσιωθώ μόνο στο επάγγελμα. Η μέρα μου είναι πολύ ποικίλη – ασχολούμαι και με τη γλυπτική και στον ελεύθερο χρόνο μου παίζω την καμπά γκάιντα. Αυτό κάνει την καθημερινή ζωή μου διαφορετική και με εμπνέει πολύ. Στη δουλειά μου ποτέ δεν επαναλαμβάνονται οι παραγγελίες για προϊόντα από σφυρήλατο σίδερο. Ο καθένας θέλει κάτι διαφορετικό και η κατασκευή είναι αρκετά ενδιαφέρουσα - από τη σχεδίαση του μοντέλου έως την τελική όψη του προϊόντος. Ο εξοπλισμός και τα μηχανήματα βοηθούν επίσης σ’ αυτά τα παραδοσιακά επαγγέλματα, αλλά ποτέ δε θα μετατοπίσουν την ανθρώπινη εργασία. Τα προϊόντα μου είναι χειροποίητα και σ’ αυτό κρύβεται η γοητεία τους. Πολλοί είναι οι άνθρωποι που λένε ότι προτιμούν να χρησιμοποιούν και να αγγίζουν στην καθημερινή τους ζωή πράγματα που δε κατασκευάζονται από μηχανές, αλλά από ανθρώπινα χέρια.
Ο σιδηρουργός Ατανάς Πέεφ διακρίθηκε με το βραβείο «Φύλακας των παραδόσεων» για το 2013. Ο τεχνητής κέρδισε ομόφωνα την υψηλή εκτίμηση της κριτικής επιτροπής και του κοινού ανάμεσα στους νέους συμμετέχοντες στην κατηγορία «Παραδοσιακά επαγγέλματα». Συναγωνίστηκε με επτά καταξιωμένους τεχνίτες από όλη τη χώρα. Στην τελετή απονομής του βραβείου ο Ατανάς Πέεφ χαροποίησε το κοινό με τις ερμηνείες του σε καμπά γκάιντα. Οι καλές εκτιμήσεις και σχόλια που ακούω μου δίνουν περισσότερη δύναμη και επιθυμία για δουλειά, λέει ο Ατανάς Πέεφ και συνεχίζει:
Για μένα οι φίλοι είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή. Πάντα την ονομαστική μου γιορτή είμαι με φίλους, μαζευόμαστε, παίζουμε γκάιντα, τραγουδάμε - αυτή είναι μια παράδοση. Είμαι ευτυχισμένος με τους πολλούς πιστούς φίλους μου, είμαστε μαζί στην καθημερινότητα και στις γιορτές, βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Εμείς, οι κάτοικοι της Ροδόπης, είμαστε φιλόξενοι και ανοιχτοί. Όλοι είμαστε ευπρόσδεκτοι, δε θα αφήσουμε κανέναν πεινασμένο ή να μη τον φιλοξενήσουμε. Ήταν πάντα έτσι, γιατί η ζωή στο βουνό είναι πιο σκληρή και αυτό κάνει τους ανθρώπους πιο φιλικούς. Σχεδόν κάθε παιδί στη Ροδόπη από μικρό ακούει τους ήχους της γκάιντας. Το καλό είναι ότι τα παιδιά ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για την γκάιντα της Ροδόπης. Η γκάιντα είναι βαθιά στις ψυχές μας και από κει το ενδιαφέρον να παίζουμε γκάιντα.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: BGNES, pazitelnatradiciite.com και radiovelikotarnovo.com
