Πέντε ηθοποιοί με ματωμένα και παραμορφωμένα πρόσωπα ουρλιάζουν για βοήθεια στο κέντρο της πρωτεύουσας. Μπαίνοντας στο ρόλο των θυμάτων, ξεκινούν το #несисама(δεν είσαι μόνη) - μια εκστρατεία κατά της ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών. Οι αφίσες με τα πρόσωπά τους και τα σύντομα μηνύματα βρίσκονται στην καρδιά της Σόφιας για να φτάσουν σε όλους μας. Διότι ακόμη και ο έμμεσος μάρτυρας βίας είναι τόσο υπεύθυνος όσο ο θύτης και οι πράξεις του μπορούν να σώσουν μια ζωή.
Στη Βουλγαρία, σύμφωνα με στοιχεία από μη κυβερνητικές οργανώσεις, κάθε τρίτη γυναίκα υφίσταται ενδοοικογενειακή βία, σωματική, ψυχική ή συναισθηματική. Και αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 250 000 Βουλγάρες γίνονται θύματα κάποιου είδους παρενόχλησης.
Αποδεικνύεται ότι η χώρα μας είναι η μόνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν τηρεί επίσημα στατιστικά για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, το φαινόμενο βαθαίνει τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, το πρόβλημα συχνά παραμένει ανήκουστο, παρεξηγημένο, κλειστό μέσα στην οικογένεια, επομένως η προληπτική εκστρατεία #несисамаστοχεύει όχι μόνο να κάνει τα θύματα να αναζητήσουν βοήθεια, αλλά και να εμπλέξει την κοινωνία σε αυτό το «πολυεπίπεδο», όπως λένε οι διοργανωτές, πρόβλημα.
«Είναι πολύ δύσκολο να δείξεις την ψυχή σου, γιατί τα περισσότερα θύματα είτε δεν συνειδητοποιούν ότι είναι θύματα κακοποιού είτε το κρύβουν λόγω ντροπής, φόβου και τεράστιας παρεξήγησης από τους γύρω τους» λέει η Αντόνια Ντόντσεβα-Ντόνια. Είναι η μακιγιέρ που έβαλε το στίγμα της βίας πίσω από κλειστές πόρτες στα πρόσωπα των ηθοποιών Μπιλιάνα Γκεοργκίεβα, Ντάρια Συμεόνοβα, Ντεσισλάβα Μπακαρτζίεβα, Ιοάνα Μπούκοβσκα και Σίλβια Πετκόβα.
«Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας πιστεύει ότι φταίει το θύμα, ότι το προκάλεσε η ίδια» συμπληρώνει η Αντόνια. «Το ίδιο σκεπτικό ισχύει και για άλλα θύματα βίαιων σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των αντρών. Αλλά το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σοβαρό και μέχρι να συνειδητοποιήσουμε ότι έστω και ένα κρούσμα βίας είναι τρομερό, τα πράγματα δεν θα αλλάξουν».
Σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι που γίνονται μάρτυρες της βίας σε γειτονικά σπίτια παραμένουν αμέτοχοι.
«Ένας από τους στόχους μας είναι να ξυπνήσουμε την ενσυναίσθηση στην κοινωνία» συνεχίζει η Αντόνια Ντόντσεβα. «Για να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι όταν γίνονται μάρτυρες βίας και δεν κάνουν τίποτα, γίνονται στην πραγματικότητα συνεργοί του θύτη. Είναι πολύ εύκολο, όταν ακούς μια γυναίκα, έναν άντρα ή ένα παιδί να ουρλιάζει πίσω από μια κλειδωμένη πόρτα, να χτυπήσεις την πόρτα ή να τηλεφωνήσεις στο 112. Επειδή αυτή η ενέργεια μπορεί να σώσει μια ζωή.»
Η γραφειοκρατία και ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής αντιδρούν στο τηλέφωνο του θύματος συχνά προκαλούν επιπλέον αβεβαιότητα και φόβο στο θύμα.
«Φανταστείτε τι τεράστιο θάρρος χρειάζεται για μια γυναίκα ή ένα παιδί που βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο να καλέσει το 112» επισημαίνει η Αντόνια Ντόντσεβα. «Και από την άλλη πλευρά, αρχίζει μια ανάκριση – «τα ονόματα, η διεύθυνσή σας, είστε σίγουροι για αυτό που λέτε». Χάνεται πολύς χρόνος και αυτό οδηγεί στο επόμενο πρόβλημα, γιατί όταν ο αστυνομικός φτάνει στη διεύθυνση, το θύμα ανακουφίζεται. Ωστόσο, αυτό δεν την προστατεύει εάν στη συνέχεια δεν υποβάλει καταγγελία στην αστυνομία».
Μια σταγόνα ελπίδας και λίγο αποφασιστικότητα μπορούν να πάρουν τα θύματα από τα θετικά μηνύματα των αφισών στο πάρκο μπροστά στο Κριστάλ στη Σόφια. Αν τα διαβάσουν και αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στα παραμορφωμένα πρόσωπα, μπορεί να συνειδητοποιήσουν ότι: «Δεν είναι τρομακτικό να φύγεις, είναι τρομακτικό να μείνεις και η ζωή έξω είναι υπέροχη!»
Φωτογραφίες: stolica.bg
Κείμενο: Ντιάνα Τσανκόβα (από συνέντευξη της Σίλβια Βελίκοβα, ΒΕΡ-Χοριζόντ)
Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα
