Ο αιώνιος Βάζοφ

Ολοκληρώνονται 160 χρόνια από τη γέννηση του Ιβάν Βάζοφ ο οποίος θεωρείται ως εθνικός ποιητής και θεμελιωτής της σύγχρονης βουλγαρικής λογοτεχνίας. Τα γνωστότερα έργα του είναι το μυθιστόρημα «Κάτω από το ζυγό», τη σειρά πατριωτικών ποιημάτων «Εποποιία των Λησμονημένων», στα οποία αντικατοπτρίζονται οι απελευθερωτικές αγώνες των προγόνων μας κατά της Τουρκοκρατίας την εποχή της Αναγέννησης.

Άλλα έργα του Βάζοφ είναι τα μυθιστορήματα «Νέα Χώρα» (1894), «Κάτω απ' τον Ουρανό μας» (1900), «Η Τσαρίνα του Καζαλάρ» (1902), «Τραγούδια της Μακεδονίας» (1914), «Δεν θα Χαθεί» (1920) και τα θεατρικά έργα «Κλέφτες» (1894), «Μπορισλάβ» (1909), «Προς την Άβυσσο» (1910), «Ιβάιλο» (1911) και «Κάτω από τη βροντή της νίκης» (1914).

Με την ευκαιρία της επετείου, στις 16 Ιουνίου, στο Σαλόνι των Τεχνών στη Σόφια διεξάχθηκε βραδιά με τον τίτλο «Ο αιώνιος Βάζοφ». Ομιλία για τον εθνικό ποιητή μας εκφώνησε η καθηγήτρια Μιλένα Τσάνεβα, ηθοποιοί ερμήνευσαν θεατρικά έργα του και οι πιανίστες Αλίνα Κομίτοβα και Νικολάι Σαλάμοφ εκτέλεσαν κομμάτια κλασικής μουσικής. Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν το Εθνικό Μουσείο Λογοτεχνίας και το Μουσείο «Ιβάν Βάζοφ» στην Σόφια. Για το περιεχόμενο που κρύβεται πίσω από τη φράση «Ο αιώνιος Βάζοφ» θα μιλήσουμε με την Μιρέλα Ιβανόβα – ποιήτρια, κριτικό, δημοσιογράφο και επιμελήτρια στο μουσείο.

Στο μουσείο του Ιβάν Βάζοφ, που στεγάζεται στο σπίτι του συγγραφέα στο κέντρο της πρωτεύουσας, εκτίθενται οι πρώτες εκδόσεις των έρων του

«Μ’ αυτά τα λόγια θέλω να εκφράσω το σεβασμό μου προς το έργο του κλασικού της βουλγαρικής λογοτεχνίας, Ιβάν Βάζοφ, και το έργο του περιλαμβάνει διάφορα είδη όπως μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα, κριτικές μελέτες, μεταφράσεις και ταξιδιωτικές σημειώσεις. Το έργο του Βάζοφ ομολογουμένως είναι άπειρο, είναι ένα είδος «αυτοκρατορία του πνεύματος». Στα γραπτά του πάντα θα μπορούσαμε να βρούμε αυτό που χρειαζόμαστε. Καταφεύγουμε στα λόγια του συχνά, ακόμη και στην καθημερινή ζωή. Ατελείωτη ήταν η αγάπη των απλών πολιτών, αλλά και των διανοουμένων προς το πρόσωπό του. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα γι’ αυτό. Εδώ, κοντά στο σπίτι του, εντελώς αυθόρμητα έρχονταν μαθητές και φώναζαν «Ζήτω», μέχρι να φανεί να τους πει λίγα λόγια, να τους ενθαρρύνει ή απλά να τον δουν. Με την ευκαιρία της 70ης επετείου του το 1920, από την οδό στην οποία κατοικούσε και τώρα είναι το μουσείο, πέρασε μια μεγάλη πορεία να τον χαιρετήσει. Ανάμεσα στα πλήθη ήταν και εθελοντές από τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, το 1877-1878, τους οποίους εξύμνησε ο Βάζοφ στην «Εποποιία των Λησμονημένων».

Μετά την ήττα της Βουλγαρίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εδώ πάλι μαζεύτηκαν πολλοί πολίτες.
«Μετά την ήττα αξιωματικοί και στρατιώτες διοργάνωσαν μια περίφημη διαδήλωση στη Γέφυρα των Λεόντων, η οποία στη συνέχεια μετασχηματίστηκε σε πομπή. Τότε κάποιος φώναξε: Πάμε στον Βάζοφ! Αυτή ήταν μια θλιβερή πομπή ανδρών που πέρασαν δύο εθνικές καταστροφές σε δύο πολέμους – το Β' Βαλκανικό και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πλησίασαν στο σπίτι του Βάζοφ• τότε στο απέναντι κτίριο στεγαζόταν το Συμβούλιο των Υπουργών. Υπουργοί και μάλιστα ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκαν στα παράθυρα και τότε ένας αξιωματικός τους φώναξε: «Κύριοι υπουργοί, δεν έχουμε έρθει σε σας! Ήρθαμε να δούμε τον ποιητή, θέλουμε να μας μιλήσει». Ο Βάζοφ εκείνη την ώρα γευμάτιζε στο κοντινό «Union Club». Όταν οι διαδηλωτές το έμαθαν, πήγαν ως εκεί. Ο Βάζοφ βγήκε έξω και έδωσε μια καταπληκτική ομιλία. Όλοι τους θυμούνται αργότερα ποια επίδραση είχαν τα λόγια του. Σε δύσκολες, μοιραίες, στιγμές ο ποιητής πάντα έβρισκε τα κατάλληλα λόγια, τα οποία να απευθύνει στο λαό».

Απόσπασμα από την "Εποποιία των Λησμονημένων"

«Ο Βάζοφ είχε έντονη αίσθηση της αποστολής του και της ευθύνης, να υπηρετήσει το λαό και τον πολιτισμό της πρόσφατα απελευθερωμένης πατρίδας του. Η αποστολή του δεν ήταν μόνο το γράψιμο, αφού είναι ο εκδότης και των πρώτων λογοτεχνικών περιοδικών μας «Ζορά», «Επιστήμη», «Ντενίτσα». Μαζί με τον συγγραφέα και πολιτικό μας, Κωνσταντίν Βελίτσκοφ, συνέταξε δίτομη ανθολογία βουλγαρικής και ξένης (σε μετάφραση) λογοτεχνίας, για τις ανάγκες των σχολείων μας. Είχε το μεγάλο πόθο να αποδείξει, να συγκρίνει την εθνική λογοτεχνία, με τα καλύτερα δείγματα της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Γι’ αυτό και εργάστηκε ακούραστα ως συγγραφέας, μεταφραστής, παιδαγωγός, συντάκτης κλπ.»

Το γραφείο του Ιβάν Βάζοφ στην κατοικία του

«Ο Βάζοφ ήταν όντως ικανός μεταφραστής, γνώριζε αρκετές ξένες γλώσσες. Μόνος του έμαθε γαλλικά, λόγω της αγάπης του για τη γαλλική ποίηση. Ο Μπερανζέ (Béranger) και ο Ουγκό (Hugo) είναι οι αγαπημένοι ποιητές του, γενικά ο Βικτόρ Ουγκό είναι ο αγαπημένος συγγραφέας του. Γνώριζε ρωσικά, τουρκικά, ελληνικά, λίγα ρουμανικά. Πάντα έψαχνε τρόπους να γνωρίσει, να μάθει κι άλλα. Πριν από την Απελευθέρωση εργάστηκε ως μεταφραστής Βέλγων μηχανικών, προσπάθησε να μάθει και τα γερμανικά. Ήταν απίστευτα ενθουσιασμένος από τις γνώσεις του και ήθελε να τις παραδώσει στους συνανθρώπους του, τους οποίους αγαπούσε πάρα πολύ. Γι’ αυτό ένα σημαντικό μέρος των βιβλίων του είναι επίκαιρα και σήμερα. Αν σκεφτούμε, θα δούμε ότι εξακολουθούμε να ζούμε στο μυθιστόρημά του «Νέα Χώρα». Το «Κάτω από το ζυγό» είναι ένα πολύ σύγχρονο και ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο διαβάζεται με διαφορετικό τρόπο στην κάθε ηλικία. Αν κάποιος το διαβάσει στα 16, μπορεί να το θεωρήσει ως μια περιπέτεια, αν το διαβάσει στα 60 – για δεύτερη ή τρίτη φορά, τότε το αντιλαμβάνεται ως ψυχολογικό έργο, που περιγράφει την ψυχολογία του έθνους μας. Με μεγάλη ακρίβεια έχει περιγράψει ο Βάζοφ τις σχέσεις των προγόνων μας, τους πόθους και συνάμα τους φόβους τους για την ελευθερία. Είναι πολύ ενδιαφέρον συγγραφέας, μεγάλος όταν χειρίζεται το λόγο μας», είπε η Μιρέλα Ιβανόβα.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ο αιώνιος Βάζοφ

Περισσότερα στην κατηγορία

Ευρωπαϊκή ποίηση στο μετρό της Σόφιας

60 χρόνια εκπαίδευση στο ντηζάιν

Η ταινία «Το κοπάδι» ανοίγει το 38ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Kinomania