Στις 12 Ιουλίου 1934 δημιουργήθηκε μια από τις παλαιότερες οργανώσεις των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες στην Βουλγαρία – η Ένωση Κουφών. Τα μέλη της ένωσης εκδίδουν την εφημερίδα «Ησυχία», συμμετέχουν σε προγράμματα, φεστιβάλ, διεθνή πολιτιστικά, αθλητικά και μουσικά γεγονότα, έχουν Νεανική Οργάνωση και Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης, διεξάγουν αγώνες ψαρέματος και σκακιού. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν προβλήματα.

«Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κουφοί και η κοινωνία μας στο σύνολό της είναι η αναγνώριση της γλώσσας των κωφάλαλων σαν εθνική γλώσσα, λέει ο πρόεδρος της Ένωσης, Νικολάι Νίνοβ. Αυτό το πρόβλημα πρέπει να συζητιέται σε όλα τα επίπεδα – κυβέρνηση, υπουργεία, οργανώσεις που φροντίζουν τους κουφούς ανθρώπους και την γλώσσα τους. Μέχρι στιγμής η γλώσσα των κωφάλαλων δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη και ένας από τους λόγους είναι πως η κοινωνία δεν είναι ενημερωμένη επί του θέματος».

Πολλά χρόνια η Ένωση Κουφών της Βουλγαρίας μαζί με τις υπόλοιπες εκπροσωπημένες σε εθνικό επίπεδο οργανώσεις αγωνίζονταν για την αναγνώριση και την επικύρωση του Συμφώνου του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, κάτι που συνέβη το 2012. Το Σύμφωνο συμπεριλαμβάνει την κατοχύρωση με νόμο της γλώσσας των κωφάλαλων και φέτος σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας το ίδρυμα «Κουφοί δίχως σύνορα» εξέδωσε «Θεωρητική περιγραφή της γραμματικής της βουλγάρικης γλώσσας των κωφάλαλων» όπως και Λεξικό της βουλγάρικης γλώσσας των κωφάλαλων.

«Εδώ και πολλά χρόνια υπήρχε ανάγκη για ένα τέτοιο λεξικό, λέει ο Νικολάι Νίνοβ. Πρόκειται για ένα μεγάλο εθνικό πρότζεκτ στο οποίο συμμετείχαν πολλοί κουφοί και ειδήμονες στον τομέα της γλώσσας των κωφάλαλων. Έγιναν γλωσσολογικές μελέτες οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ενιαίο στάνταρ για την χρήση της γλώσσας των κωφάλαλων στη χώρα μας».

Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κουφοί στη Βουλγαρία είναι το επικοινωνιακό. Οι πληροφορίες από το ηχητικό περιβάλλον δεν φτάνουν ως αυτούς και ζουν απομονωμένοι, απληροφόρητοι, απροετοίμαστοι για το μέλλον. Οι νέοι που έχουν προβλήματα ακοής δυσκολεύονται να σπουδάσουν στα πανεπιστήμια λόγω έλλειψης βιντεοσκοπημένων διαλέξεων και κατάλληλων εγχειριδίων .

«Οι καθηγητές δεν είναι αρκετοί για τους κωφάλαλους γιατί έχουν ανάγκη από εκπαιδευμένους στη γλώσσα των κωφάλαλων μεταφραστές, λέει ο πρόεδρος της Βουλγάρικης Ένωσης Κουφών. Αυτού του είδους οι μεταφραστές είναι λίγοι στη Βουλγαρία και δη περίπου 30 άτομα. Το επάγγελμα είναι καταγεγραμμένο αλλά δεν υπάρχει χρηματοδότηση. Αν το κράτος δεν αλλάξει την πολιτική του δεν υπάρχει τρόπος να αλλάξει η κατάσταση».

Για τους κουφούς και τους ανθρώπους που επιθυμούν να μάθουν την γλώσσα των κωφάλαλων υπάρχει ηλεκτρονικό πρόγραμμα για την εκμάθηση της βουλγάρικης γλώσσας των κωφάλαλων η οποία ονομάζεται «Ζεστομάτικα» όπως και βοηθητικά βιντεομαθήματα.

«Η ομορφιά αυτής της γλώσσας βρίσκεται στο ότι η εκτέλεσή της είναι τέχνη, λέει ο κύριος Νίνοβ. Είναι σαν παντομίμα και όποιος τη δει μπορεί να τη μάθει με διασκεδαστικό τρόπο».

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο, Ντεσισλάβα Σέμκοβα

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα