Την 1η Νοεμβρίου οι Βούλγαροιαποτίνουν φόρο τιμής στους διαφώτιστες τους. Οι λόγιοι Άγιος Ιωάννης της Ρίλας, Παΐσιος Χιλανδαρινός, Χρίστο Μπότεφ και πολλοί άλλοι φώτιζαν τον λαό μας σε μια εποχή όταν η επιβίωση ήταν πρόβλημα.
Εκτός από αυτά τα ονόματα, που προφέρονται με δυνατή φωνή, υπάρχουν επίσης πολλοί «αθόρυβοι»διαφώτιστες. Είναι τα άτομα, που βοηθούν τα καλά βιβλία να φθάσουν στους αναγνώστες, καθώς και τα βιβλία, που αθόρυβα περιμένουν στα ράφια. Αρκεί μόνο μια φορά να τα διαβάσεις,για να καταλάβεις ότι δεν μπορείς χωρίς αυτά. Μερικά παρουσιάζονται στην έκθεση «Η μοίρα των βιβλίων»στη Αστική Βιβλιοθήκη Σόφιας την παραμονή της 1ης Νοεμβρίου και με αφορμή τα 90 χρόνια από την ίδρυση της βιβλιοθήκης. Πρόκειται για πολύτιμα βιβλία που έχουν διασωθεί παρά τα δύσκολα χρόνια και την πιθανότητα εξαφάνισης. Για ορισμένα απ’ αυτά μας διηγείται ηΆνα Ατανάσοβα, υπεύθυνη του τμήματος «Τοπική Ιστορία και λογοτεχνική κληρονομιά» στην Αστική Βιβλιοθήκη.
Μετά την ίδρυσή της το 1928 διαμορφώνεται το αρχείο της βιβλιοθήκης, έτσι ώστε να χρησιμοποιείται από μεγαλύτερο αριθμό αναγνωστών στη Σόφια. Δηλαδή να ανταποκριθεί στα ενδιαφέροντα όλων των κοινωνικών ομάδων, ηλικιών και των ανθρώπων που ξέρουν διάφορες γλώσσες. Η διαμόρφωση του αρχείου δεν επηρεάζεται από οποιεσδήποτε πολιτικές προκαταλήψεις, λέει η Άνα Ατανάσοβα. Για παράδειγμα, το 1941, ο Δήμος Σόφιας παραχώρησε επιπλέον λεφτά για την εξαγορά του αρχείου του Ρωσικού Βιβλιοπωλείου στη Σόφια. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους λόγω του πολέμου μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης, το βιβλιοπωλείο έκλεισε. Το 1942 αγοράστηκαν επίσης τα βιβλία από μια μεγάλη προβολή του γερμανικού πολιτισμού στη Βουλγαρία.
Ενδιαφέρουσες είναι οι δωρεές, μετά το 1944, από τα αρχεία της Διεύθυνσης της Αστυνομίας, που περιλαμβάνουν βιβλία, τα οποία κατασχέθηκαν. Στο εξώφυλλο αυτών των βιβλίων είναι γραμμένος ο αριθμός του φακέλου της υπόθεσης, λόγω της οποίας κατασχέθηκαν. Περίεργο γεγονός είναι, ότι ένα απ’ αυτά ήταν απαγορευμένο βιβλίο σε όλα τα καθεστώτα μέχρι το 1989 - η «Πολιτική Ιστορία των Σύγχρονων Βουλγάρων» του Κώστα Τόντοροφ - επαναστάτη και πολιτικού, παππού της διάσημης βουλγάρας τζαζ τραγουδίστριας Καμέλια Τόντοροβα.
Τα πρώτα πρωτόκολλα με τον αριθμό και τους τίτλους βιβλίων, που έπρεπε να καταστραφούν, είναι της περιόδου 1944-1948, λέει η Άνα Ατανάσοβα. Οι συνάδελφοί μας που ήξεραν ότι αυτό δεν είναι σωστό, έκρυψαν μερικά βιβλία, τα οποία ακόμα υπάρχουν στο αρχείο, αλλά οι τίτλοι τους σβήστηκαν από τους καταλόγους, έτσι ώστε οι αναγνώστες δεν μπορούσαν να τα αναζητήσουν. Φυλάσσονται όμως στο αρχείο μέχρι τις μέρες μας.
Απαγορευμένα και κρυμμένα βιβλία υπήρχαν επίσης τη δεκαετία του ’60 και του ‘80 του 20ου αιώνα. Ανάμεσα σ’ αυτά είναι τα βιβλία του βουλγάρου αντιφρονούντα Γκεόργκι Μάρκοφ, ο οποίος έγινε θύμα δολοφονίας στο Λονδίνο το 1978. Επίσης το μυθιστόρημα «Πρόσωπο» της Μπλάγκα Ντιμιτρόβα, αργότερα εκλεγμένης δημοκρατικά (1992) Αντιπρόεδρου της Βουλγαρίας, καθώς και το βιβλίο «Μια μέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς» του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν.
Κατά τη διάρκεια του μεγάλου βομβαρδισμού της Σόφιας το 1944, το κτίριο της Αστικής Βιβλιοθήκης Σόφιας κάηκε μαζί με 40.000 τόμους βιβλίων. Μετά από προσεκτική εξέταση του κατεστραμμένου κτιρίου, βρέθηκαν διασωθέντα αντίγραφα πολύτιμων βιβλίων, που διατηρούνται ακόμη.
Ανάμεσα στα μοναδικά βιβλία είναι οι πρώτες εκδόσεις του «Κάτω από το ζυγό» του Ιβάν Βάζοφ - το πρώτο αριστούργημα του βουλγαρικού μυθιστορήματος. Το έργο εκτυπώθηκε στη Βουλγαρία το 1894 και λίγο νωρίτερα (στα τέλη του 1893) κυκλοφόρησε στα αγγλικά στο Λονδίνο.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: Αστική Βιβλιοθήκη Σόφιας
Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, στη Βουλγαρία ζουν 120 χιλιάδες κωφά άτομα. Πολλά εξ αυτών δε θέλουν να μαθαίνουν τη νοηματική γλώσσα, παρόλο που θα τους είναι χρήσιμη. Στα σχολεία δεν υπάρχει διερμηνεία για τα παιδιά με προβλήματα ακοής… Όλα αυτά είναι..
Η διάρκεια ζωής στη Βουλγαρία έχει αυξηθεί με ενάμιση χρόνο, δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥ). Η έρευνα είναι για την περίοδο 2021 – 2023 σε σύγκριση με την περίοδο 2020 – 2022. Σε σύγκριση όμως με πριν από 10..
Η Διεθνής Έκθεση Bulmedica/Buldental/Derma & Aesthetics 2024 εγκαινιάζεται στο Inter Expo Center της Σόφιας. Το φόρουμ, το οποίο θα συνεχιστεί μέχρι τις 31 Μαΐου, συγκεντρώνει 180 συμμετέχοντες από 12 χώρες σε τρεις ηπείρους. Στο επίκεντρό της..
Στις 24 Μαΐου η Ευρώπη σημείωσε την Ημέρα των Πάρκων, που ανακηρύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών και Φυσικών Πάρκων /EUROPARC/. Ακριβώς αυτή..
Από την όχθη του Δούναβη πλάι στο Κοζλοντούι, όπου το 1876 από το αυστριακό πλοίο «Ραντέτσκι» κατέβηκε το επαναστατικό απόσπασμα του Χρίστο Μπότεφ,..
Η Διεθνής Έκθεση Bulmedica/Buldental/Derma & Aesthetics 2024 εγκαινιάζεται στο Inter Expo Center της Σόφιας. Το φόρουμ, το οποίο θα συνεχιστεί μέχρι..