Ο Βαλέρι Τσένοφ είναι σύγχρονος βούλγαρος ζωγράφος με πάνω από 55 εκθέσεις στο ενεργητικό του στην Βουλγαρία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ισπανία, τις ΗΠΑ, το Λουξεμβούργο κ.α. Αυτή τη στιγμή στη Γαλλία,στον πολιτιστικό χώρο του Πόρτ Ρουζ (Porte Rouge) στο Στρασβούργο, παρουσιάζεται η έκθεσή του «Το πέμπτο στοιχείο» που περιλαμβάνει πίνακες από τις ενότητες «Αρχαίες θάλασσες» και «Ζωντανός κόσμος».

Αν κοιτάξουμε τους πίνακες του Βαλέρι Τσένοφ θα βρούμε ένα φανταστικό σύμπαν, γεμάτο συμβολικές μορφές. Μέσα από την ενότητα «Μυστικοί Κήποι» μας εισάγει στον ιερό χώρο της ψυχής του που ονειρεύεται έναν ανώτερο κόσμο, με την ενότητα «Αρχαίες θάλασσες» μας λέει ιστορίες από τα αρχαία χρόνια, ενώ με τις γυναικείες του μορφές – πνευματικές, φωτεινές και αγνές – εξυψώνει το πνεύμα μας.

Στις γυναικείες μου μορφές ενυπάρχει το σύμβολο της Μητέρας Γης – της δημιουργικότητας και της γέννησης της ζωής, λέει ο καλλιτέχνης. Ίσως δεν υπάρχει πιο έντονο αρχέτυπο από αυτό, γιατί όλοι είμαστε γεννημένοι από μητέρα και ζούμε στη Γη. Στην γυναικεία μορφή εμφυσώ ομορφιά και αρμονία, αλλά και μια εσωτερική δύναμη που ενυπάρχει στην ίδια τη φύση, μια ζωντανή ενέργεια που δημιουργεί τα πάντα γύρω μας και εμάς τους ίδιους. Αυτές τις μορφές και τα συναισθήματα που δημιουργούν τις αντλώ από τα αρχαία χρόνια και από τον κανόνα της ορθόδοξης εικόνας.

Στα πρώτα δημιουργικά του χρόνιαο καλλιτέχνης ανακάλυψε ένα πνευματικό στοιχείο στο πρόσωπο της Παναγίας, το οποίο τον οδήγησε στην θρησκευτική εικόνα. Αργότερα, στις αρχές της νέας χιλιετίας, για ένα μήνα έζησε μέσα στην ησυχία του Αγίου Όρους, όπου ζωγράφιζε εικόνες αγίων για την έκθεσή του «Αγγίζοντας το Άγιο Όρος». Λίγο μετά τον προσκάλεσαν να ζωγραφίσει την εικόνα του Αγίου Κλαύδιου σε ένα παρεκκλήσι της πόλης Μπεσανσόν (Besançon) στην Ανατολική Γαλλία και την εικόνα του Άγιου Ιωάννη του Βαπτιστή στην βουλγάρικη Σιδερένια Εκκλησία «Άγιος Στέφανος» στην Κωνσταντινούπολη.

Η εικόνα του Αγίου Κλαύδιου στην Μπεσανσόν δημιουργήθηκε για ένα γαλλικό μοναστήρι κοντά στα ελβετικά σύνορα, λέει ο Βαλέρι Τσένοφ. Μέχρι τότε το πρόσωπό του δεν είχε ζωγραφιστεί σε εικόνα, επειδή είναι καθολικός άγιος. Την εικόνα τη ζωγράφισα βάσει των κανόνων της Ορθοδοξίας, χρησιμοποιώντας μινιατούρες και περιγραφές για την βίο του. Όσο για την εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή είναι ζωγραφισμένη κατόπιν παραγγελίας του ευεργέτη της βουλγαρικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη, Λουκά Στάντσεφ, για τη βουλγαρική εκκλησία του Αγίου Στεφάνου. Η εικόνα δεν είναι μεγάλη και σ’ αυτήν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι απεικονισμένος ως «Άγγελος της Ερήμου».

Αν και γεννήθηκε στη Βορειοδυτική Βουλγαρία, ο Βαλέρι Τσένοφ επέλεξε να ζήσει και να εργαστεί στο Πλόβντιβ – το δημιουργικό καταφύγιο πολλών καλλιτεχνών. Αγάπησε την πόλη αυτή σαν μαθητής στο σχολείο εικαστικής τέχνης και μέχρι σήμερα ανακαλύπτει νέα στρώματα ιστορίας και πολιτισμού που προκαλούν τον θαυμασμό του. Τώρα πια διδάσκει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πλόβντιβ και έχει ένα ιδιάζον δικό του στυλ που βασίζεται στην πεποίθησή του πως «ένα έργο πρέπει να το αρχίσεις με αγάπη για να έχει ψυχή».

Μπροστά στο καμβά, ο καλλιτέχνης βιώνει πολλά συναισθήματα, λέει εκείνος. Το λευκό πανί είναι ένα χάος, στο οποίο πρέπει ο ζωγράφος να δημιουργήσει τον δικό του χώρο. Θα συμπλήρωνα πως δεν αρκεί να αρχίσετε ένα έργο με αγάπη, αλλά πρέπει και να το ολοκληρώσετε με καλοσύνη για να έχει νόημα η παρουσία του στον πραγματικό κόσμο. Ο καλλιτέχνης βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ του πνευματικού και του γήινου και αντλεί εικόνες από τον κόσμο των ιδεών και της στοχαστικής σκέψης, οι οποίες στη συνέχεια υλοποιούνται μέσα στον πίνακα.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο