Η Βουλγαρία δεν διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου ούτε είναι μεγάλη αγορά, αλλά έχει μεγάλα, πανευρωπαϊκά, σχέδια στον τομέα αυτό. Πρόκειται κυρίως για το σχέδιο κατασκευής ενός ευρωπαϊκού κέντρου διανομής φυσικού αερίου και ένα κέντρο αγοράς απ’ όπου μπορούν να προμηθεύονται αέριο πελάτες από διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες. Μετά το πάγωμα, το 2014, της κατασκευής του αγωγού SouthStream, ο οποίος θα μετέφερε, κάθε χρόνο, περισσότερα από 64 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου στις βουλγαρικές ακτές, η ιδέα για έναν βουλγαρικό κόμβο φυσικού αερίου έγινε, μάλλον, απατηλή. Ωστόσο, τα πράγματα έχουν εξελιχθεί από τότε. Όχι πάντα σε θετική κατεύθυνση, αλλά η κατάσταση έχει αλλάξει.

Μέχρι στιγμής, οι ελπίδες της Βουλγαρίας για εξεύρεση πετρελαίου και αερίου στα βουλγαρικά χωρικά ύδατα της Μαύρης Θάλασσας, δεν είχαν επιτυχία. Όμως, η Βουλγαρία δεν βασίζονταν αποκλειστικά στο δικό της φυσικό αέριο σε ότι αφορά στις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες. Και δεν σταμάτησε να εργάζεται για την υλοποίηση του σχεδίου κατασκευής του κόμβου Balkan στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Η Βουλγαρία έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη διαφοροποίηση και την αύξηση της ικανότητας του δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου από το οποίο θα διακινούνται δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και από διάφορες άλλες πηγές. Έχει ήδη υπογραφεί συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν, για την προμήθεια 1 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από το 2020. Η κατασκευή της σύνδεσης φυσικού αερίου με την Ελλάδα βρίσκεται σε εξέλιξη, γεγονός που θα επιτρέψει επίσης την προμήθεια επιπλέον αερίου καθώς και υγροποιημένου αμερικάνικου. Υγροποιημένο αέριο, από τις ΗΠΑ, είχε ήδη παραδοθεί μια φορά και οι έμποροι έμειναν ικανοποιημένοι με τις τιμές και τους όρους παράδοσης. Τα σχέδια της Βουλγαρίας υποστηρίζει, επίσης, η Ρωσία και η Gazprom, η οποία ολοκλήρωσε την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού Turk Stream, μια διακλάδωση του οποίου θα περνά από τη Βουλγαρία και θα μεταφέρει 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως. Αυτό δεν ήταν απολύτως σίγουρο, αλλά, πρόσφατα, ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ δήλωσε δημόσια, από την Τουρκία, ότι προτιμήθηκε η Βουλγαρία από την Ελλάδα για να συνεχιστεί ο αγωγός προς την Κεντρική Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών σε αυτό το θέμα βρίσκονται σε επίπεδο επιχειρήσεων - μεταξύ της ρωσικής Gazprom και της βουλγαρικής Bulgargaz. Οι δύο εταιρείες συμφώνησαν να κατασκευάσουν και να προμηθεύσουν τον αγωγό φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, ο οποίος θα διασχίζει τη χώρα από τα τουρκικά σύνορα, στα νοτιοανατολικά, έως τα σύνορα με τη Σερβία στα βορειοδυτικά.

Η βουλγαρική πλευρά διοργάνωσε, μάλιστα, διαγωνισμό για την επιλογή κατασκευαστή του τμήματος των 474 χιλιομέτρων, με νομικές διαμάχες που βρίσκονται σε εξέλιξη και δημιουργούν πραγματικό κίνδυνο καθυστέρησης της κατασκευής πέρα από τον προβλεπόμενο χρόνο, το 2020, έναρξης της λειτουργίας της εγκατάστασης, η αξία της οποίας ανέρχεται στο ποσό του 1,1 δισ. ευρώ. Εν πάση περιπτώσει, οι προμήθειες φυσικού αερίου και οι πωλήσεις έχουν κλειστεί για το 90% της ποσότητας του ρωσικού φυσικού αερίου και η Βουλγαρία περιμένει να κερδίσει περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ ετήσια τέλη τράνζιτ μεταφοράς. Ωστόσο, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι με τη συνέχιση της τουρκικής ροής μέσω της Βουλγαρίας, η ρωσική επιχείρηση Gazprom σταματά να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του Trans Balkan Pipeline, ο οποίος περνά από τη Βουλγαρία και μεταφέρει ρωσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας προς την Τουρκία, από τον οποίο η Βουλγαρία επρόκειτο να λάβει περισσότερα από 700 εκατομμύρια ευρώ έως το 2030.

Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε, ότι οι βουλγαρικές αρχές ισχυρίζονται πως έχουν καταλήξει στα απαραίτητα συμπεράσματα από την αποτυχία του South Stream, το οποίο δεν εφαρμόστηκε λόγω μη συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις και κανόνες. Η υπουργός Ενέργειας Τεμενούζκα Πετκόβα διαβεβαίωσε ότι «δεν θα επαναληφθούν τα παλιά λάθη» και ότι το νέο σχέδιο συμφωνήθηκε και εγκρίθηκε από τις Βρυξέλλες. Το ίδιο ισχύει και με τις ΗΠΑ, διότι και αυτές είχαν παρέμβει στην υπόθεση διακοπής του South Stream. Στην περίπτωση αυτή, μπορούμε να πούμε ότι έχει πραγματοποιηθεί ένα σημαντικό συγκεκριμένο πρώτο βήμα προς τον κύριο ευρωπαϊκό στόχο.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης