Gjatë javëve të fundit turistët nëpër bregdetin tonë verior të Detit të Zi u bënë dëshmitarë të një dukurie të pazakonshme - një sulm në masë i nusepashkave. Sipas biologëve ekspertë, nusepashka me shtatë pikë, e cila ka nga tre pikë mbi çdo krahë dhe një pas kokës, është nga insektet e mira. Ajo është shumë e dobishme, sepse ha nga 200-300 afide në ditë:
“Nusepashka është një armik natyror i afideve, të cilat sivjet ndodhen në kalamitet (një shtim i pazakonshëm i popullimit) - vuri në dukje në një intervistë për Radion Kombëtare Bullgare – Varna doktoresha Antoaneta Tonçeva, drejtoreshë e ndërmarrjes bashkiake “Dezinfektim, dezinsektim, dhe deratizim”. Shkaku për këtë është kompleks. Një shtim në numër vihet re dhe tek lloje të tjera në periudha të ndryshme. Mbipopullimi i fundit i tillë i afideve ishte 20-25 vjet më parë. Atëherë po kështu kishte re të tëra prej nusepashkave, të cilat janë armiku i tyre natyral dhe një luftëtar i shpejt”.
Në kundërshtim të pohimeve se nusepashkat janë aziatike dhe kafshojnë, doktoresha Antoaneta Tonçeva vuri në dukje: “Ato janë krejtësisht bullgare, ne kemi nja 7-8 lloje”. Kurse sa i përket mundësisë nga një kafshim ajo ishte kategorike se “vetëm nëse ndihen të frikësuara, mundet që ato shumë lehtë të cimbisin, por ne nuk jemi në shënjestrën e tyre”. Në këtë rast bëhet fjalë për një luftë të natyrshme me dëmtuesit, gjatë së cilës sistemi ekologjik mundohet vet të mund të përballojë problemin. Gjatë përdorimit të kimikateve për mbrojtje bimore, përveç dëmtuesve ngordhin dhe insektet e dobishme. Janë bërë madje dhe ksperimente me nusepashka me shtatë pikë për të përballuar afidet të cilat shumë shpesh i sulmojnë të mbjellat.
Sa u përket mizave të vogla me ngjyrosjen e grerëzave, të cilat po kështu i frikësojnë pushuesit, ato po kështu nuk janë të rrezikshme.
Ekspertët i këshillojnë njerëzit të mos t’i trazojnë nusepashkat, sepse ato lëshojnë një lëndë e cila është toksike për insektet e tjera, kurse për disa njerëz mund të sjellë alergji.
Lagështia dhe shirat krijuan kushte të favorshme për zhvillimin e rriqrave dhe të mushkonjave, të cilët nganjëherë të hidhërojnë pushimet. Por, turistët duhet të jenë të qetë, sepse terrenet me barë, sheshet e fëmijëve për të lozur dhe parqet rregullisht punohen dhe spërkaten kundra insekteve gjakatare. Në mbrëmje, kur nuk ka vizitorë, gështenjat spërkaten kundër tenjave.
Përpiloi: Darina Grigorova /në bazë të intervistës së Daniella Stojnovës/
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Foto: arkiv
Donacionet dhe qëndrimi ndaj përparimit të shkencës dhe arsimit vendas janë lidhur me zhvillimin e arsimit të lartë në Bullgari. Falë shpirtit sipërmarrës dhe patriotizmit që arriti ta ruaj në vetvete gjatë dekadave të kaluara jashtë vendit, Evllogi..
Java që kaloi ishte mjaft e pasur në përmbjatje në Shkollën Verore të Gjuhës dhe Kulturës Bullgare në Tiranë. Gjatë këtyre ditëve, përveç mësimit të gjuhës praktike të bullgarishtes, të drejtuara nga Prof. As. Dr. Raqi Bello, lektor i gjuhës dhe..
Nxënësit bullgarë fituan një komplet të plotë medaljesh - ari, argjendi dhe bronzi - në Olimpiadën e 35-të Ndërkombëtare të Biologjisë (IBO), e cila u mbajt në Kazakistan. Në turneun më prestigjioz të biologjisë pëe vitin në botë, bullgarët testuan..
"Mbi 60 për qind prej shoqërisë bullgare ka probleme me peshën. Obeziteti është si një ortek. Të jesh i shëndoshë është një stigmë. Shoqëria thotë se..