Në fund të verës vjen koha për të bërë lutenicë-mbase kjo është zajreja më e dashur dhe e preferuar nga të gjitha llojet të cilat i përgatit bullgari. E duan që të gjithë-që nga fëmijët e vegjël deri tek gjyshet dhe gjyshërit. E lyer mbi fetën e bukës, lutenica është shumë e shijshme për të ngrënë mëngjes. Ajo mund të jetë dhe një pjesë nga sallata aborti ose një garniturë ndaj gjelbrave të ndryshme. Me të bëhen dhe shumë alaminute-për shembull lutenicë me djathë ose me gjizë, me sallatë me fasule.
Recetat për përgatitjen e saj janë jashtëzakonisht të larmishme. Produktet bazë janë specat e kuqe dhe domatet, që aty e tutje me dëshirë mund të shtohen qepë, karota, kunguj, patëllxhanë, domate jeshile, bile dhe patate të ziera. Kurse merudhitë janë kripë, piper i zi, kimjon, majdanoz dhe pak sheqer-që tu shuaj thatësinë e domateve.
Të ndryshme janë dhe mënyrat për përgatitjen e lutenicës. Rregulli i vetëm , i cili zakonisht respektohet është se specat e kuqe duhet të jenë të pjekura, dhe jo të ziera-thjesht sepse bëhen më të shijshme. Në disa vende pjekin dhe domatet, por më shpesh ato bluhen-më mirë me makinën e mishit, e cila heq luspat dhe farat. Pas kësaj vihen në zjarr, derisa të shter uji dhe lëngu të trashet. Shtohen dhe merudhitë. Specat e pjekura dhe të spastruara po kështu bluhen dhe shtohen ndaj lëngut të domates. Në fund hedhet dhe pak vaj. Me këtë përzierje mbushen kavanozat, të cilat vihen për tu zier për rreth 10-15 minuta. Vihen në një vend të freskët.
Në qoftë se kalohet me mikser, lutenica bëhet në pure. Në fakt, në kohërat e socializmit kishte vetëm një lloj lutenicë e cila shitej-nën formën e puresë. Tani në dyqane mund të shikohen variante nga më të ndryshmet të saj: me copëra më të mëdha, me shtesë të patëllxhanëve, karotave, kungujve e kështu me radhë.
© Foto: phood-tales.com
Që ku vjen emri i lutenicës? Nga djegia e saj-ajo mund të djeg pak ose shumë, sipas shijes të krijuesve të saj. Të afërme me lutenicën janë të ashtuquajturat “apetitka”-këto janë sose të trasha me domate të grira dhe të bluara, ndaj të cilave shtohen speca të gjata rrogaçe , të prera në copëra të mëdha, sipas dëshirës mund të vihet dhe hudhër, dhe karotë të prerë në formë rrumbullake. Specat rrogaçe në fjalë të gjata dhe të kthyera si brinjë janë me një djegie të matur. Ky sos i shkëlqyer është shumë i përshtatshëm për spageti dhe për konsum me një bukë të ngrohtë-për ata të cilët e duan dhe e preferojnë kuzhinën pikante.
Por le të kthehemi drejt lutenicës. Në qoftë se mendoni se përgatitja e saj është një punë shumë e rëndë shtëpiake, keni gabim. Të bëhet lutenicë me të vërtetë nuk është e lehtë: pjekja dhe qërimi i specave, një përzierje e vazhdueshme, që të mos të digjet. Por, në qytetet e vogla dhe fshatrat bërja e saj është një përjetim i ndarë bashkë me komshinjtë. Këmbehen receta, provohet dhe produkti i fqinjëve. “Mamaja ime gatuan lutenicë pas pallatit...”-shkruan në një vjershë të tij poeti Gjeorgji Gospodinov. Dhe me të vërtetë, lutenica ka mbledhur ngjyrat, shijen dhe aromën e verës, që ti çojë në ditët e zymta të dimrit.
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Në prag të Lindjes së ndritur të Krishtit – Natën e Buzmit, Shenjtëria e Tij Patriku Bullgar Daniill dhe Mitropolit i Sofjes iu drejtua të gjithë fëmijëve të Kishës sonë Ortodokse. “Në lutje të qeta, të mbledhur rreth vatrës së ngrohtë të shtëpisë,..
Mbrëmjen e 25 dhjetorit në Teatrin Kombëtar “Ivan Vazov” nën patronazhin e kreut të shtetit do të zhvillohet edicioni i njëzet e dytë i shfaqjes bamirëse “Krishtlindjet Bullgare”. Nisma është nën moton “Të japim shpresë një fëmije në vështirësi”, dhe..
Nata e Buzmit është një nga ato festat e qeta familjare, të mbushura me shpresë për ditët në vijim. Në kufirin mes të shkuarës dhe të tashmes, bullgarët ortodoksë, kudo që janë të shpërndarë nëpër botë, mblidhen për të pritur Krishtlindjet...
Nata e Buzmit është një nga ato festat e qeta familjare, të mbushura me shpresë për ditët në vijim. Në kufirin mes të shkuarës dhe të tashmes,..
Skulptura "Lindja e Krishtit prej rëre në Burgas", të cilën artistët britanikë Paul dhe Remy Hogarth po e skulpturojnë në qendër të Burgasit para syve të..
Plaku i Krishtlindjeve do të shpërndajë dhurata për kafshët në Kopshtin Zoologjik të Burgasit më 25 dhjetor. Planifikohet një turne festiv nëpër..