© Foto: wikipedia.org

Varreza e mbretit Kallojan në qytetin e Veliko Tërnovos

Një prej sfidave për Kallojanin ka qenë të arrihet njohja ndërkombëtare për shtetin bullgar dhe për administrimin e tij, pas një sundimi të gjatë të huaj. Ai e ka trashëguar fronin e vëllezërve të tij, por ata nuk ishin njohur si sundues nga shtetet e tjera.
“Problemi nuk ishte vetëm në kërkimin e ndonjë prestigji, ky ishte një kazus me rëndësi jetike – shpjegon historiani prof. Plamen Pavlov. – Sepse kujtimi për Mbretërinë e Parë Bullgare – një prej tri fuqive të mëdha të asaj kohe në Evropën e Mesjetës ishte akoma i gjallë. Prova e kësaj janë kronikat e autorëve perëndimorë, sidomos nga shekujt XI-XII. Por ndërprerja e ekzistencës së shtetit bullgar për afro dy shekuj kishte lënë një vulë të qëndrueshme në statukuon ndërkombëtare.”

Por Kallojani ka qenë një burrështet i mençur. Dihet për shembull, se në vazhdim të disa vjetëve ai nuk i ka përgjigjur propozimit të Papës Inokenti i Tretë të aderohet në Kishën Romake.
“Kontaktet midis Kallojanit dhe Papës gjithmonë kanë provokuar debate mes historianëve. Shumë shpesh pranohet se iniciativa i përket Papës dhe ndoshta është kështu – thekson prof. Pavlov. – Nga ana tjetër ka disa historianë, që janë të mendimit se Kallojani ka qenë pala më aktive, por pastaj me paramendim ka bërë të zvarriten bisedimet, mbasi e ka pritur të rregullohet çështja me Bizantin. Dhe ky sipas meje është skenari i vërtet.”

Në vitet 1200-1201 Kallojani ka lidhur kontratë me perandorin bizantin Aleksi i Tretë Engjëll pikërisht me këtë qëllim. Në saj të kësaj kontrate ai ka arritur të bashkojë pranë Bullgarisë dhe trojet e aristokratit bullgar Dobromir Hriz, sundues i pavarur në Maqedoni. Por pas kësaj bazileusi i ka refuzuar atij njohjen e premtuar. Dhe kur kalorësitë e Kryqëzatës së Katërt kanë hyrë në Kostandinopojë, Perandori Aleksi ka ikur në Kështjellën Debelt, në afërsi me qytetin e sotëm Burgas dhe i ka propozuar Kallojanit ta njohë si mbret i shtetit bullgar. Por për sunduesin bullgar kjo s’kishte rëndësi, mbasi bazileuesi, në praktikë, tashmë nuk ishte në pushtet. Përveç kësaj Kisha Romane në atë kohë ishte qendra më e autoritetshme në Evropë, e cila mund të zgjidhte problemin me njohjen ndërkombëtare të Bullgarisë. Kallojani i ka dërguar Papës një letër, në të cilën ka kërkuar përveç kurorës mbretërore bullgare, të njihet edhe Kisha e pavarur Bullgare. Në vitin 1204 Bullgaria dhe Kisha Romake kanë lidhur një Unia kishtare, me të cilën Kallojani shpallet mbret i bullgarëve dhe i vllahëve, kurse kryepeshkopi Vasilji – shpallet kreu i Kishës Bullgare. Traktati me Romën ka ekzistuar deri në vitin 1235.

© Foto: wikipedia.org

Faksimile nga korrespondenca me Papën Inokenti të Tretë, ku përfshihet formula “Kallojan, mbret i bullgarëve dhe vllahëve”

Në vitin kur sunduesi bullgar ka marrë njohjen e Papës, Kostandinopoja është pushtuar nga kalorësit e Kryqëzatës së Katërt. Balduini i Parë, perandori i Perandorisë së porsakrijuar Latine ka hedhur poshtë propozimet për fqinjësi të mirë. Atëherë aristokracia greke ka kërkuar ndihmë nga Kallojani.
“Kallojani ka qenë i përgatitur për një luftë eventuale – shpjegon profesor Pavlov. – Shumë prej autorëve të teksteve të popullarizuara historike kanë menduar se ushtria e kryqtarëve ka qenë të pamposhtur dhe se bullgarët nuk kanë qenë të përgatitur të luftojnë me të, por s’është e vërtetë. Ushtria bullgare e asaj kohe ka pasur njësi të ngjashme me ushtrinë bizantine, përveç kësaj bullgarët kanë qenë dëshmitarë të marshimeve të kryqtarëve dhe kanë pasur të dhëna për fuqinë e tyre. Kallojani ka qenë i qartë, se ky armik i rrezikshëm mund ta devijojë nga detyra e tij e dorës së parë – bashkimi i trojeve bullgare. Sepse qysh Aseni dhe Petri në vitin 1187 kanë deklaruar, se dëshirojnë ta rimëkëmbin mbretërinë “siç ishte dikur”.

© Foto: arkiv

Beteja pranë Adrianopojës – pikturë bashkëkohore