Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

U nda nga jeta krijuesi i pilulës anti-bebe

Foto: EPA/BGNES
Më 30 janar në spitalin në San Francisko u nda nga jeta prof. Karl Xherasi i njohur në gjithë botën. Krijuesi i pilulës anti-bebe vdiq në moshë 91 vjeç nga kanceri.

Prof. Karl Xherasi ka lindur më 29 tetor të 1923 në Vjenë. Babai i tij Sameul Xherasi është me origjinë bullgare dhe ka qenë mjek i njohur dermatolog në Sofje. Kur prindërit e krijuesit të pilulës anti bebe u ndanë, Xherasi i vogël u nis me të ëmën për në Vjenë. Por më vonë, në 1938 ai u kthye përsëri në Bullgari për të shpëtuar nga nazistët. Karl Xherasi ka mësuar në Kolegjin Amerikan në  Sofje, në moshë 16 vjeç u nis për në SHBA për të bërë shkencëtar kimist.

Përveç pilulës, për të cilën profesori thoshte: “Ishim ekip, kjo pilulë nuk është kundër bebes, por kundër aborteve”, ai ka zbuluar edhe kortizonin. Botimi “London tajms” e shpalli prof. Xherasi si një prej 30 personaliteteve më të mëdhenj të mijëvjeçarit të kaluar krahas emrave të mëdhenj Njuton, Shekspir, Darvin, Kopernik dhe Ajnshtajn.

Në vitin 1968 për shkak të Vatikanit nominimi i tij për Çmimin Nobel për pilulën e tij revolucionare u hodh poshtë. Ne vendin tonë shkencëtari me famë botërore është dalluar me urdhrin “Kalorësi i Madarës” dhe iu dorëzua atij nga Presidenti Petër Sotjanov (1997-2002). Përveç kësaj është anëtar i Akademisë Bullgare të Shkencave dhe është dekoruar me titullin e nderit “Doktor honoris kauza ” të akademisë.

Në vitin 2013 prof. Karl Xherasi erdhi për herë të fundit në vendin tonë. Atëherë  mori titullin “Doktor honoris kauza ”të Universitetit Amerikan në Blagoevgrad. Ardhja e tij në Bullgari u realizua me ndihmën e Institutit izraelit-bullgar, në Bordin e Drejtorëve të të cilit merrte pjesë edhe prof. Xherasi.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Përrallat e Krishtlindjeve prej qelqi apo si ringjallet një traditë e harruar

Secila prej tyre sjell ngrohtësi dhe ngjall emocione, sepse është bërë me dorë dhe është e papërsëritshme dhe unike. Dhe shkëlqimet e saj të argjendta na kthejnë në fëmijëri, kur dimrat ishin të ashpër dhe të bardhë si bora, dhe lodrat e..

botuar më 24-12-22 8.15.PD

Banorët e fshatit Zmejovo shënojnë festën e verës së pelinit, recetën e së cilës e ruajnë me xhelozi

Më 21 dhjetor, fshati Zmejovo në rajonin e qytetit Stara Zagora shënon festën tradicionale të pelinit. Sipas një tradite të vjetër bullgare, miqtë do të priten me bukë e kripë në sheshin përballë Vatrës së Kulturës, ndërsa për humorin e tyre me një..

botuar më 24-12-21 7.45.PD

Adhurues të thurjes bashkohen në një komunitet për të ruajtur zanatin tradicional

Bërja e prodhimeve të thurura është një zanat tradicional që meriton një ringjallje dhe një jetë të re, beson Aleksandrina Pandurska, e njohur për iniciativat e saj të shumta për të promovuar vendet kulturore dhe historike në rajonin e qytetit..

botuar më 24-12-21 6.15.PD