Familja Mutafçievi bëjnë që nga viti 2009 një djathë dhie autentik bullgar, jo crottin de chevre ose pikantina korsikane, por djathë të bardhë të shëllirës. Dhe jo se nuk mundin, sepse për një teknologe si zonja Mutavçieva sekrete nuk ka. Ideja është që çdo gjë të jetë maksimalisht e afërt me shijen bullgare, për shkak të së cilës janë anëtarë të lëvizjes botërore Slow Food. Vizita e themeluesit të tij Karllo Petrini në Sofje dhe një sërë pjesëmarrjesh të tjera të tyre në Slow Food ekspozitat evropiane (e fundit qe AFD Gast në Vjenë) forcuan interesin tonë për takim me ta.
Familja prej viteve rrit racën e dhisë malore qimegjatë. Nga qumështi i saj i pastër ata prodhojnë djathin unikal të shëllirës. Përse e preferojnë këtë racë mësojmë nga pronari i tyre zoti Mutavçiev:“Dallimi është se dhia është me një rezistencë më të madhe – tek ne kushtet dimërore janë të vështira dhe ajo është mësuar. Kjo është një racë e vjetër, e cila nuk jep një sasi të madhe prej qumështi, por në ndryshim nga kjo – qumështi është me një cilësi të madhe.”
Në këtë rast bëhet fjalë për diçka të jashtëzakonshme si shije. Shkalla e staxhionimit të djathit përcakton konsistencën e fortë dhe sasinë e kripës. A është kjo çështja e traditave familjare ose e dijeve të fituara teorike? “Si i vogël më qe shumë interesante gjyshi të më marrë me vete në mal – tregon z. Mutavçiev. – Atëherë e bënin djathin në disa vaska të posaçme prej druri. Ai nuk qe i staxhionuar, por për llogari të kësaj – shumë i shijshëm. Akoma që atëherë ëndërroja të bëj diçka më të madhe, e cila të mund të arrije deri tek më shumë njerëz.”
Kur thuhet djathë dhie, në vetëdijen tonë dalin marka të njohura djathi nëpër botë, por ato nuk janë qëllim për familjen Mutavçievi. Nga njëra anë klima bullgare e bën prodhimin më të vështirë kurse nga ana tjetër, nuk duan të ndërhyjnë në një treg me tradita të vendosura dhe një konkurrencë të fortë. Dhe me qenë se çdo gjë është çështje shije, për familjen Mutavçievi është e rëndësishme, akoma si të vegjël fëmijët të mësohen drejt vlerësimit të dallimeve midis produkteve, me të cilat ushqehen:
“Mund dhe duhet të mësohen. Më në veçanti na gëzojnë fëmijët e vegjël, të cilët nganjëherë i befasojnë nënat e veta – gjoja fëmija nuk ha djathë, kurse ky djathë dhie i pëlqen shumë.”
Jo vetëm vogëlushët e detyrojnë familjen Mutavçievi të shikojnë në mënyrë optimiste pas përvojës së vet 3 vjeçare me një fermë të vogël. Sipas tyre gjithnjë e më shumë bullgarë dinë se si duhet të jetë shija e vërtetë e ushqimit të tyre. Një meritë jo të vogël ka dhe lëvizja Slow Food, ku ndajnë ide të përafërta me bashkëmendimtarë të tjerë në të gjithë Evropën. Chi va piano, va sano e va lontano-pohon një fjalë e urtë italiane, e marrë në armatim nga kolegët të cilët dinë të shijojnë ushqimin e vërtetë. Kurse për prioritetet shëndetësore të qumështit të dhisë përpara qumështeve të tjera është e mjaftueshme të përmendim përvetësimin e tij shumë më të shpejt nga organizmi njerëzor. “Prandaj thonë se, qumështi më i afërt me qumështin e nënës është qumështi i dhisë” – thotë në përfundim zoti Mutavçiev, kurse ne vetëm na vjen keq se teknologjitë digjitale dhe printerët 3D nuk na lejojnë tua ofrojmë, që të mund ta ktheni në meze pranë ndonjë produkt tjetër të fermentuar bullgar.
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Fotografi: Vlladisllav Hristov
Bashkimi Evropian mund të luajë një rol kyç në rindërtimin e Lindjes së Mesme pas përfundimit të konfliktit, i cili u përshkallëzua saktësisht një vit pas sulmit të Hamasit në Izrael, në të cilin mijëra u vranë dhe qindra u morën peng nga..
Më 22 dhe 23 shtator, bullgarët, kryesisht nga Italia Veriore, u mblodhën në qytetin e bukur italian Brunate mbi liqenin e Komos, në sfondin e Alpeve madhështore dhe pamjen e të gjithë luginës së Lombardisë. Për dy ditë me rradhë ata nderuan jo vetëm..
Më 5 tetor 2024 u hap shkolla e parë bullgare e së dielës në fshatin Trebisht të Gollobordës, Shqipëri. Shkolla mban emrin e festës më të bukur bullgare - “24 Maj” - dita në të cilën nderojmë veprën e Shenjtorëve Kirill dhe Metodij, shkrimin dhe..
Më 22 dhe 23 shtator, bullgarët, kryesisht nga Italia Veriore, u mblodhën në qytetin e bukur italian Brunate mbi liqenin e Komos, në sfondin e Alpeve..
Bashkimi Evropian mund të luajë një rol kyç në rindërtimin e Lindjes së Mesme pas përfundimit të konfliktit, i cili u përshkallëzua saktësisht një..