Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Pashka në Qytetin e Vjetër Nesebër

Çdo një qytet ka bukurinë e vet, romantikën dhe diçka, e cila e dallon nga të tjerët. Magjja e qytetit Nesebër  nuk është vetëm në faktin se është i rrethuar me det dhe vetëm një vijë e ngushtë , e quajtur “Provllaka”, e lidh me tokën, nuk është vetëm në rrugët e ngushta prej kalldrëmi dhe në arkitekturën e lashtë. I quajtur në Lashtësi –Qyteti i Krishtit, sot, duke hyrë në të na pret statuja e Shën Nikolla Çudibërësit nga ana jugore, kurse në portin verior të peshkatarëve ngrihet një kryq i madh i bardh, i cili natën ndriçon detin. 

Në Qytetin e Vjetër tani mund të shikohen gërmadhat e 12 kishave antike dhe mesjetare, supozohet se në qytet dikur ka pasur bazilikë të madhe të dioqezës dhe më shumë se 40 kisha dhe faltore, kurse në rrethinat e qytetit ka pasur manastire, të cilat kanë strehuar murgjit pasues të doktrinës së isihasmit. 

Mesemvria, siç është emri i vjetër i qytetit Nesebër, ka qenë qytet-shtet për një kohë të gjatë dhe sikurse akoma po vazhdon të jetojë jetën e vet. Kisha e vetme e cila punon është “Fjetja e Hyjlindëses Mari”, e ndërtuar në fund të shekullit të XIX, kur qyteza ka qenë në kufijtë e Rumelisë Lindore.

Në kishë përveç ornamenteve të pasura, mbishkrimeve të bukura dhe ikonave, fronit të peshkopit të zbukuruar me drugdhendje (peshq dhe luanë të paraqitur në mënyrë realiste) një përshtypje bën dhe ballkoni/emporia/. Në shumë pak kisha ortodokse ka ballkone të tilla, ku qëndrojnë gratë, apo kori i kishës.

Në fund të shërbesës në ditën e të Premtes së Zezë , banuesit vendas me një solist të zgjedhur prej tyre ngjiten nëpër shkallët prej druri drejt tarracës dhe bashkë këndojnë këngën e tretë të fundit nga “Shërbesa e Varrimit të Krishtit”. Para kësaj priftërinjtë kanë kënduar dy të parat  rreth qefinit, i cili simbolizon stofin me të cilin është mbështjellë trupi i Krishtit pas rrëzimit të tij nga kryqi. Në pjesën më të madhe të kishave të krishtere, gjatë nxjerrjes së qefinit, besimtarët  ecin rreth kishës me qirinj të ndezur, duke i ndjekur priftërinjtë në një procesion simbolik funeral. Në gadishullin e qytetit Nesebër, të gjatë 850 metra dhe të gjerë 300 metra, besimtarët shëtisin nëpër vetë qytetin. Ky është momenti më i errët për të gjithë të krishterët, kur Krishti ka pësuar një dhimbje torturuese, qortime të panumërta dhe është i kryqëzuar mizorisht si një grabitës . Pas fundit të shërbesës njerëzit mblidhen të mërzitur  nëpër shtëpitë e tyre, si pas një varrimi.

Vezët lyhen herët gjatë ditës tjetër, në qoftë se kjo nuk është bërë në ditën e së Enjtes së Madhe. Ditën e Shtunës së Madhe në mëngjes shërbehet Liturgjia e Shenjtë, pas kësaj  përsëri që të gjithë mblidhen në kishë në orën 23, që të presin Ringjalljen. Në mesnatë  që të gjithë janë përpara kishës, e cila është e zhytur në errësirë , në pritje të Ngjarjes së Madhe. Me lajmin për Ringjalljen e Ndritshme dhe mbërritjen e zjarrit të bekuar, dritat në kishë ndrisin në mënyrë solemne. Përpara se ta fusë në kishë, prifti i bie portës me fjalët: “Hapuni o dyer të parajsës, që të hyjë Mbreti i Lavdishëm”. I përgjigjen: “Kush Mbret i Lavdishëm?” dhe kështu kjo përsëritet tre herë, pas së cilës portat e kishës hapen dhe ai hyn në kishë, duke kënduar “Krishti u Ringjall”. Besimtarët ia kalojnë njëri tjetrit zjarrin e bekuar. Kështu fillon liturgjia e Ringjalljes, e cila është dhe liturgjia e vetme e natës në krishterimin ortodoks, dhe zgjat rreth 2-3 orë. Pas liturgjisë njerëzit mund të hanë nga Buka e Pashkës dhe nga vezët, të cilat i kanë sjellë me vete.

Përshëndesin njëri-tjetrin me “Krishti u Ngjall”, dëgjohet dhe “Hristos Anesti” me qenë se tradicionalisht në ditën e Pashkës grekët e ardhur nga Nea Mesemvria vizitojnë Nesebërin e Vjetër për festën. Nuk është e çuditshme që përshëndetje me rastin e Pashkës të dëgjohet dhe në gjuhë të tjera, me qenë se ka jo pak turistë dhe vizitorë të huaj në qytet.

Në fund pas shërbesës njerëzit marrin me vete qirinjtë me zjarrin e ndezur në shtëpitë e tyre. Në derën e shtëpisë bëhet një kryq me kandilin e ndezur, zjarri hyn në shtëpi dhe kështu bekohet . Qiriri lihet të digjet deri në fund. Në këtë mënyrë banuesit e qytezës bregdetare festojnë festën më të ndritshme të krishtere – Pashkën.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

Foto: Ekaterina Ivanova dhe arkiv


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Foto: Muzeu Kombetar i Shkencave Natyrore - Akademia Bullgare e Shkencave

Më shumë se 30 fosile kafshësh nga koha e dinozaurëve u mblodhën nga shkencëtarët pranë Trën

Si dukej bota e kafshëve në zonën e qytetit të sotëm të Trënit (Bullgaria Perëndimore) më shumë se 80 milionë vjet më parë - kësaj pyetjeje po përpiqen t'i përgjigjen paleontologët nga Muzeu Kombëtar i Shkencave Natyrore në Akademinë Bullgare të..

botuar më 24-10-06 11.05.PD
Mbreti Boris III

Një ekspozitë në Sofje me rastin e 130 vjetorit të lindjes së mbretit Boris III

Muzeu Historik Kombëtar feston 130-vjetorin e lindjes së mbretit Boris III me ekspozitën “Mbreti Boris III. Një personalitet dhe burrë shteti”. Ajo do të hapet sot, 3 tetor, në hollin qendror të muzeut. Ekspozita do të prezantojë, sipas rendit..

botuar më 24-10-03 6.05.PD
Më 20 shtator, ekipi i Prof. Ludmil Vagalinski zbuloi një statujë të dytë  në Heraklea Sintika, tre ditë më vonë ata zbuluan edhe kokën e skulpturës.

Një mozaik dyshemeje dhe koka e një statuje romake u zbuluan në Heraklea Sintika

Koka e një statuje është zbuluar gjatë gërmimeve në kanalin e madh të qytetit antik të Heraklea Sintika. Ajo është e statujës që u zbulua disa ditë më parë dhe tani është në muzeun e Petriçit që të studiohet nga restauruesit. “Kjo verë ishte..

botuar më 24-09-24 10.01.PD