Dimo Karakehajov nga qyteti Ivajllovgrad është një punues i tahinit nga brezi i tretë. Pyetjes së Radio Bullgarisë se përse qyteti Ivajllovgrad është zona e vetme në vend, ku ritet susami, sipërmarrësi 33 vjeçar iu përgjigj: 

“Sepse qyteti Ivajllovgrad është një nga pikat më jugore të Bullgarisë dhe klima këtu është shumë e ngrohtë. Kurse susami, me të cilin ne punojmë është një bimë që e do nxehtësinë dhe e do klimën e ngrohtë mesdhetare. Susami nuk rritet në pjesën qendrore dhe veriore të vendit.” 

“Në kohën e kaluar ka pasur disa punishte të tahinit në zonën e qytetit Ivajllovgrad - shton Dimo Karakehajov. Përpara vitit 1989 gjyshi im ka punuar 14 vjet në një punishte të tillë. Pikërisht këtu e ka mësuar dhe zanatin. Dhe kur pas vitit 1989 lejohet prona private, gjyshit tim i lind ideja dhe kështu me babin tim ndërtojnë këtë punishte të tahinit në bazë të një teknologjie autentike dhe përdorin të njëjtat gurë, të cilat janë në më shumë se 100 vjet. Dikur, gurët rrotulloheshin me tërheqje të kafshëve - me mushka, të cilët rrotulloheshin në një rreth dhe kështu nxisnin mullirin për ta vënë në lëvizje, sot përdoret korrenti.” 

Për prodhimin e tahinit familja e Dimo Karakehajovit ka rritur 500 dynymë me fara susami, kurse sasinë tjetër e blen nga prodhuesit vendas: 

“Susami është një bimë me shkurre, e lartë rreth 80 centimetra ose - 1 metër. Mbillet në fund të majit, në fillim të qershorit dhe kushti më i rëndësishëm është të ketë lagështi dhe të jetë ngrohtë për të qenë i favorshëm për mbirje - thotë Dimoja ​​dhe shton. Sipërfaqet më të vogla mbillen me dorë, kurse më të mëdhatë me mbjellës. Sipërfaqet nuk trajtohen me plehra dhe pesticide, prodhimi ynë është ekologjik, një pjesë nga sipërfaqet tona janë të certifikuara bio. Susami mblidhet në periudhën shtator-tetor. 

Ja dhe sesi fillon rritja e susamit në këtë rajon: 

“Prodhojmë tahin susamin nga varieteti, i cili është ruajtur gjatë dekadave, sepse çdo një prodhues lë farë për vitin e ardhshëm. Gjyshërit e mi erdhën nga Azia e Vogël - Kocabunar, rajoni Bandarma në Turqi dhe sollën farat me vete dhe në sajë të stërgjyshërve tanë, ato janë ruajtur më shumë se 100 vjet. Susami i verdh i ndritshëm rritet vetëm tek ne, ndryshe nga susami i bardh i importuar.” 

Prodhimi i tahinit të susamit kalon në tre hapa. Pjesa e parë është larja me ujë me kripë dhe me ujë të pastër. Etapa e dytë është tharja në një furë të madhe. Sipas prodhuesit të ri kjo është pjesa më e rëndësishme nga i gjithë procesi prodhues, ose siç thonë “Mjeshtëria e zanatit”. Tharja kërkon rreth 3 orë e gjysmë, kurse vetë pjekja e farës zgjat minuta të numëruara. Etapa e tretë është bluarja në mulli me ndihmën e gurëve të mëdhenj. Varieteti, i cili rritet në rrethin e Ivajllovgradit, është shumë i pasur me yndyrë dhe gjatë bluarjes, pa u shtuar asnjë lloj yndyre formohet një substancë e lëngësht, një qull, i cili rrjedh nëpër ngushticën e formuar. Në fakt ky është tahini, i cili mbushet nëpër kavanoza dhe tanimë është gati për konsum.

“Tahini i susamit është e rëndësishme të konsumohet sepse është një produkt shumë i shëndetshëm dhe i dobishëm - përgjithëson Dimoja. Nuk përmban asnjë lloj përzierjesh dhe konservantesh. Tahini integral që ne e prodhojmë është shumë i mirë për traktin gastrointestinal”. 

Produkti shitet tek ne dhe në shtetet fqinje Greqia dhe Turqia.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva 

Foto: arkiv personal