Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Asnjë ideologji nuk arriti ta shlyejë dashurinë e bullgarit ndaj poetit Nikolla Vapcarov

Foto: arkiv
Më 7 dhjetor mbushen 100 vjet nga lindja e poetit të madh bullgar Nikolla Vapcarov – një prej novatorëve në letërsinë tonë, njeri me fat të komplikuar dhe tragjik. Familja e tij është prej më të pasurave dhe më të respektuarave në qytetin Bansko (Bullgari Jugperëndimore), i ati i tij është njëri prej udhëheqësve të luftërave për çlirimin e kësaj krahine që ka mbetur në kufirin e Perandorisë osmane deri në vitin 1912.

Më vonë familja e poetit mban lidhje miqësore me familjen mbretërore. E ëma e Vapcarovit ka mbaruar Kolegjin amerikan tek ne dhe më vonë zhvillon interesa të gjëra kulturore te fëmijët e saj. Nikolla Vapcarov ka mbaruar Shkollën teknike detare në qytetin Varna. I dhuruar me mendje të mprehtë dhe talent letrar ai mund të kishte një jetë të qetë e të sigurt. Por në vend të kësaj ai ka zgjedhur të jetë punëtor si personazhet e tij letrare. Të përshkruajë kontradiktat e mëdha të shekullit të 20, të zbulojë romantikën në makinat dhe të shprehë besimin e tij për një botë më të drejtë. Gjatë viteve 30 bëhet anëtar i Partisë Komuniste Bullgare, ndërsa në vitet e Luftës së dytë botërore, kur Bullgaria është aleate e Gjermanisë, ai është ndër organizatorët e rezistencës antifashiste. Është dënuar me vdekje dhe është pushkatuar më 23 korrik të vitit 1942.

“Për Vapcarov janë botuar mijëra faqe - si biografike, ashtu dhe analitike kushtuar veprimtarisë së tij – tregon në intervistën dhënë Radio Bullgarisë Katja Zografova, përgjegjësja e Muzeut “Nikolla Vapcarov” në Sofje dhe shton: “Bullgari e ka zbuluar Vapcarovin kur është botuar përmbledhja e tij vjershash “Këngë motorësh” në vitin 1940, me gjithë se ky libër nuk është vënë re nga kritika, dhe nuk është reklamuar nga ndonjë institucion ose nga bashkëmendimtarët e tij të majtë. Kështu qe Vapcarov është zbuluar nga populli, nga lexuesit e tij. Dhe kjo shpjegon faktin, se deri tani asnjë ideologji nuk arriti ta shlyejë dashurinë e bullgarit ndaj Vapcarovit. Sepse nga vjershat e tij rrezaton ngrohtësi, intimitet dhe humanizëm, bile kur flet për problemet më globale të historisë. Dhe pikërisht për këtë lexuesit e dashurojnë, sepse sikur bisedon me ne si një mik i ngushtë. Jo rastësisht vjershat e tij janë botuar në mbi 40 vende, në më se 60 gjuhë, përfshirë dhe në gjuhën shqipe.”

Nikolla Vapcarov është i vetmi bullgar mbajtës i Çmimit nderi ndërkombëtar për paqe, t’i akorduar atij pas vdekjes në vitin 1952. Kurse UNESKO-ja e shpalli vitin 2009 Vit i Vapcarovit me rastin e 100 vjetorit të lindjes së tij. “Vapcarov është një poet modern evropian dhe botëror, dhe do të thosha gjithnjë e më aktual për lexuesin e ri” – thotë Katja Zografova:

“Poeti i pëlqen brezit të ri në një mënyrë shumë speciale – vazhdon ajo. – Të rinjtë tani janë mjaftë skeptikë dhe nuk janë motivuar. Dhe Vapcarov në çastin e parë i duket atyre si një romantik, utopitë e të cili nuk janë realizuar. Kështu qe në fillim të rinjtë e lexojnë Vapcarovin me një buzëqeshje të lehtë, por dalëngadalë po pasionohen pas veprave të tij. Sepse po të mos kemi besimin e Vapcarovit duhet t'i bëjmë shtëpitë tona bunkerë dhe të presim fundin e botës. Në vjershat e tij poeti e krahason tjetërsimin dhe urrejtjen mes njerëzve me gangrenën. Prandaj tërë jeta dhe veprimtaria e tij i janë kushtuar besimit te njeriu.”

Përgatiti në shqip: Gjullka Ilieva
По публикацията работи: Veneta Pavlova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Penka Kuneva

Në një koncert në Los Anxhelos do të interpretohen vepra nga Penka Kuneva dhe muzikantë klasikë bullgarë

Një koncert në Los Anxhelos me një program tërësisht bullgar, kushtuar festës kombëtare 3 mars , do të mbahet më 21 mars. Këtë e bëri të ditur në një intervistë për Radio Bullgarinë kompozitorja e njohur e filmit Penka Kuneva. Për “Gruan..

botuar më 25-03-21 7.00.PD
Miljo Balltov (1871 - 1951)

Miljo Balltov pikturoi “engjëllin më të gjallë” në kishat e trojeve tona

Piktor ikonash dhe mësues - këto dy fjalë i përmendim gjithmonë kur përpiqemi të ringjallim nga harresa e së shkuarës një piktor që hapat e parë në art i hodhi në vitet e para pas Çlirimit të Bullgarisë nga sundimi osman (1878). I tillë është Miljo..

botuar më 25-03-15 9.25.PD
Artistët për fëmijë

Kinemaja bullgare në fokus në edicionin e 29-të të Sofia Film Fest-it Ndërkombëtar

"Shh... Është koha për një film" - me këtë moto Sofja bëhet kryeqyteti kinematografik i Evropës për dy javët e ardhshme. Edicioni i 29-të i forumit më të madh kinematografik në Ballkan – Sofia Film Festi Ndërkombëtar hapet sonte në sallën nr. 1 të..

botuar më 25-03-13 2.36.MD