Katedralja “Shën Aleksandër Nevski”, Kisha ruse “Shën Nikolla Çudibërësi”, Muzeu arkeologjik, kopshti përpara Teatrit Popullor – këto janë disa nga objektet turistike më të vizituara në kryeqytetin bullgar. Por nganjëherë miqtë e kryeqytetit do të donin të njihen dhe me vende jo dhe kaq të njohura, të ndiejnë ritmin dhe pulsin e qytetit, të afrohen deri te detajet e panjohura por po kështu po me kaq vlerë nga historia kulturore e Sofjes.

Deri tani ishte pothuajse e pamundur të gjendet informatë për një shëtitje kaq të ndryshme nëpër qytetin më të madh bullgar. Ky është shkaku që Qendra për sipërmarrje dhe një zhvillim drejtues të fillojë punë mbi projektin e quajtur “Sofja e panjohur”. Ai financohet nga Bashkia e Kryeqytetit me mjete nga programi “Evropa” dhe është me vlerë 15 730 leva (afro 8 000 euro).Vazhdimësia e tij është 3 muaj dhe përfshin periudhën 1 qershor – 31 gusht. Stojan Stojanov, konsultat i projektit tregon më hollësisht për qëllimin e “Sofjes së panjohur”: “Ky është punimi i një harte me vendet pak të njohura të Sofjes dhe itinerari për arritje deri tek to. Harta do t’u shërbejë turistëve dhe miqve të Sofjes. Do të punohet si në variant prej letre, ashtu dhe në format virtual në internet. Qëllimi ynë është të sistematizojmë informacionin, ta bëjmë të lehtë dhe të pranueshme, kështu që turistët të mund të arrijnë deri te vendet, nga të cilat interesohen dhe të dinë se pikërisht çfarë presin të shikojnë aty. Projekti është i vogël, por ideja është që pas përfundimit të popullarizojmë akoma më tepër këto kureshtje. Duam që t’i motivojmë njerëzit, të cilët jetojnë në afërsi ose kanë një interes specifik, të kujdesen për vendet, t’i spastrojnë dhe rinojnë. Për këtë qëllim do të mundohemi të tërheqim dhe përkrahjen e biznesit.”

Harta me vendet më interesante, dhe më pak të njohura me një vlerë arkitekturore, kulturore ose historike në Sofje, që do të përpunohet në fund të projektit, do të shpërndahet nëpër vendet kyçe të kryeqytetit si stacionet e autobusit, aeroporti, stacioni hekurudhor etj. Zoti Stojanov tregon hollësira rreth kësaj se si është mbledhur informata për këtë hartë të vendeve të panjohura në Sofje:
“Ne u munduam të arrijmë deri në një rreth gjithnjë e më të madh njerëzish me pyetjen – Cili është vendi juaj, i cili është pak i njohur dhe nuk është me famë? Mbështeteshim tek aktiviteti i njerëzve dhe mundëm ta zgjojmë. Studiuam po kështu dokumente historike dhe fotografi. Morëm informatë dhe nga administratat vendase, nga Bashkia e Sofjes, nga organizatat joqeveritare. Na ndihmojnë dhe mediat dhe interneti.”

© Foto: BGNES

Fragment nga mozaiku në kriptën e kishës “Shën Sofja”

Një nga objektet e propozuara për hartën e re është kisha ortodokse “Shën Maria – Burimi jetëdhënës” në lagjen Podujane. Një vend tjetër interesant, i cili akoma nuk është i hapur për turistët, është kripta nën kishën e vjetër “Shën Sofja”. Rezultatet nga anketa kanë treguar se, shumë nga banuesit e kryeqytetit do të donin t’u tregojnë të afërmve të vet nga jashtë dhe nga provinca këtë kureshtje historike dhe kulturore. Në listën me vendet e panjohura hyjnë dhe disa nga godinat e vjetra nga qendra e Sofjes me një arkitekturë interesante. Pjesëmarrësit në projektin “Sofja e panjohur” shpresojnë se, kjo mund të jetë dhe në ndihmë të kandidaturës së qytetit për kryeqytet evropian të kulturës gjatë vitit 2019.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva