Qyteti Kallofer ndodhet buzë shpateve të malit Stara Pllanina, kurse distanca nga Sofja deri në qytezën e bukur është afro 160 km. Gjatë muajve verorë banorët e tij mirëpresin shumë turistë nga të gjitha këndet e Bullgarisë. Ata vijnë, që të vizitojnë shtëpinë e lindjes të poetit dhe revolucionarit të madh bullgar Hristo Botev. Qyteti ka një histori pothuaj pesëshekullore, e cila është lidhur me zhvillimin e zanateve. Bukuria e Dantellës së Kalloferit është e njohur afër dhe larg. Vendasit madje e quajnë “magjinë e bardhë të Kalloferit”.
Sot gjatë të gjitha festave të Kalloferit paraqiten thuret e bukura prej dantelle në sfondin e muzikës së gajdexhinjve, numri i të cilëve rritet çdo vit. Kështu, me moral të lartë, Kalloferi do të shënojë edhe këtë vit, më 15 gusht, Festën e Dantellës. Sipas traditës ajo fillon me një Liturgji të shenjtë në kishën vendase “Shën Mëria”.
© Foto: wikipedia.org
Çfarë është historia e kësaj dantelle të njohur të Kalloferit?
“Dantella e Kalloferit është një art, i cili zhvillohet dhe ruhet më shumë se 100 vjet – na tregon sekretarja e Vatrës së kulturës “Hristo Botev”, znj. Svetlla Joveva. – Arti i ka rrënjat e veta në Kallofer në saje të disa njerëzve patriotë. Sipas tyre gruaja e Kalloferit duhej të ishte jo vetëm një amvisë shumë e mirë, e arsimuar shumë mirë, por edhe ta nxirrte bukën e gojës për familjen e vet. Me këtë qëllim në vitin 1909 ata dërguan një grua të zgjuar nga Kalloferi në Shkollën industriale në Sofje, ku ajo përvetësoi zanatin e përpunimit të dantellës së njohur të Brukselit. Meqenëse kjo grua ishte shumë e talentuar dhe inteligjente, ajo arriti të imponojë një stil të vet në përpunimin e dantellës dhe në fakt kështu lindi Dantella e Kalloferit. Pas kësaj kjo dantellë u përhap në krahina të ndryshme të Bullgarisë. Kështu qe deri në mesin e shekullit të XX-të banorët e Kalloferit e nxirrnin bukën e gojës në saje të kësaj dantelle. Gratë i thurnin dhe i shitnin dantellat jashtë Bullgarisë dhe kështu kujdeseshin për familjen e vet. Në saje të parave të fituara nga shitja e dantellave, qytetarët e Kalloferit arritën ta rimëkëmbin qytetin e tyre të lindjes, i cili ishte djegur disa herë para Çlirimit nga zgjedha osmane (1878). Historia e dantellës në Kallofer nuk mund të harrohet. Edhe tani ka gra, të cilat thurin dantella. Në vitin 1998, me ndihmën e një fondacioni, morëm mjete dhe organizuam një konkurs për gra të reja, të cilat duan të mësohen ta thurin dantellën e Kalloferit. Në saje të projektit rreth 50 vajza e mësuan këtë zejtari dhe ky vërtet ishte një bum në rilindjen e traditës. Projekti u përkrah edhe nga gra të tjera, të cilat megjithëse nuk janë nga
Fshati turistik Ribarica në rajonin e Tetevenit po pret edicionin e dymbëdhjetë të “Trabant Fest”, njoftuan organizatorët nga “Klubi Kombëtar Trabant”. Dashamirët e kësaj marke po mblidhen më 6 korrik (e shtunë) në zonën "Kostina", ku do të parakalojnë..
Në Bullgari, sipas të dhënave jozyrtare janë 120 mijë persona me probleme në të dëgjuarin. Shumë prej tyre nuk duan të mësojnë gjuhën e shenjave, edhe pse kjo është e dobishme për ta. Në shkolla nuk ka përkthim për fëmijët me probleme në të..
Bullgarët janë minoriteti i tretë më i madh në Shqipëri - sipas të dhënave të fundit të regjistrimit të popullsisë në këtë vend ballkanik. Këto janë të dhënat e para zyrtare statistikore për numrin e bullgarëve atje, pasi minoriteti ynë u njoh..
Hapësira për art, kulturë dhe dialog "Topllocentralla" në Sofje po përgatitet për një mbyllje spektakolare të sezonit të saj të pestë me edicionin e pestë..