Bashkimi i Bullgarisë Veriore me atë jugore më 6 shtator të vitit 1885 është një prej ngjarjeve më të rëndësishme në historinë e Bullgarisë së re. Ky është një hap i suksesshëm në realizimin e programit kombëtar-bashkues të bullgarëve, vazhdim i revolucionit tonë kombëtar. Vetëm tetë vjet pas Çlirimit nga zgjedha turke në vitin 1878 bullgarët në dy anët e Ballkanit guxuan ta shkelin Traktatin e Berlinit të Fuqive të Mëdha, duke treguar me patriotizëm të flaktë pjekurinë e tyre politike dhe vullnetin e tyre të madh për një zhvillim të lirë.
Shteti bullgar është krijuar në shekullin e VII dhe ka një traditë të gjatë historike. Mirëpo për shkak të zgjedhës pesëshekullore turke në trojet tona, procesi i formimit të kombit bullgar përfundoi gjatë viteve 70 të shekullit të XIX. Ky proces përfshin zhvillimin ekonomik, krijimin e kulturës bullgare mbi bazën e gjuhës unike bullgare, luftërat për kishën dhe shtetin e pavarur, krijimin e vetëdijes bullgare dhe të përkatësisë në një bashkësi. Kuptohet, kufijtë e krijuar historikë dhe gjeografikë të kombit tonë përfshijnë trojet e Bullgarisë Veriore që nga Deti i Zi deri në Nish, të Trakisë e gjer te bregdeti i Egjeut, të Maqedonisë deri në Ohër, Debër dhe Struga. Si rezultat i luftërave çlirimtare kombëtare, i kryengritjes heroike të Prillit nga viti 1876 dhe i Luftës Çlirimtre Ruso-Turke nga vitet 1877-1878, Bullgaria u çlirua, kurse me Traktatin e paqes që u nënshkrua më 3 mars 1878 në San Stefano afër Stambollit, ajo u rimëkëmb në pothuaj të njëjtit kufij.
Mirëpo, Fuqitë e Mëdha nën ndikimin e interesave të tyre politike dhe qëllimeve egoiste, nuk miratuan këta kufij shtetërorë. Kështu, në Kongresin e Berlinit gjatë muajit korrik të vitit 1878, ato morën një vendim shumë të rëndësishëm për popullin bullgar dhe për të ardhmen e Gadishullit Ballkanik. Në përputhje me traktatin e nënshkruar kombi bullgar u nda për nga territori në pesë pjesë: trojet në Bullgarinë Veriore, bashkë me Prefekturën e Sofjes, u shpallën Principatë e lirë, por vasale e sulltanit. Territori i Bullgarisë Jugore, me emrin Rumelia Lindore, mori statusin e provincës turke, me një autonomi administrative. Maqedonia dhe krahina e çliruar e Trakisë së Edrenesë u kthyen në Perandorinë Osmane. Mbretëria e Serbisë mori territoret rreth Pirotit, Nishit dhe Vranjës, kurse Mbretëria e Rumanisë mori Dobruxhën e Veriut.
Traktati i Berlinit u nënshkrua nga burrat e shtetit të Anglisë, Francës, Gjermanisë, Austro-Hungarisë, Italisë, Rusisë dhe Perandorisë Osmane. Në fakt Traktati i Berlinit shkel të drejtën e vetëpërcaktimit kombëtar të çdo një populli dhe lind problemin e çlirimit të plotë dhe bashkimit të të gjithë bullgarëve në kuadrin e një shteti unik dhe të lirë. Për zgjidhjen e këtij problemi populli bullgar zhvillonte luftëra në vazhdim të disa dekadave. Rruga e tyre do të mbahet mend me Kryengritjen e Kresnës dhe Razllogut (1878), me aksionet e VMRO-së, me Kryengritjen e Ilindenit (1903), me luftërat për çlirimin dhe bashkimin kombëtar (1912-1913) . Faktikisht lufta e popullit bullgar për arritjen e idealit kombëtar u kurorëzua me sukses për herë të parë pikërisht më 6 shtator të vitit 1885, kur u realizua Bashkimi i Principatës Bullgare me Rumelinë Lindore.
Megjithëse sipas Traktatit të Berlinit Rumelia Lindore ishte në një pozitë më të favorshme, në krahasim me trojet e tjera të paçliruara, Bashkimi ishte synimi i madh i partive politike, tema kryesore e shtypit dhe shkaku për veprimet patriotike të shoqatave të refugjatëve etj.
Më 10 shkurt të vitit 1885 në Plovdiv u krijua një komitet i fshehtë, me kryetar Zahari Stojanov – autori i “Shënimeve për kryengritjen e Prilit”, publicisti dhe apostull i Kryengritjes së Prillit. Qëllimi i parë i komitetit ishte luftimi për çlirimin e Maqedonisë dhe për bashkimin e tërë popullit bullgar. Disa muaj më vonë, mbi bazën e një analize realiste të gjendjes së pafavorshme ndërkombëtare dhe të mundësive tona, Komiteti Qendror Revolucionar i kufizoi veprimet e veta në përgatitjen e bashkimit të Bullgarisë Veriore me atë jugore, nën skeptrin e princit Aleksandër I Batenberg. Komiteti Qendror Revolucionar Bullgar zhvilloi një veprimtari të madhe organizative. Më 28 maj 1885 u botua numri i parë i gazetës “Borba” /“Lufta”/ të Zahari Stojanovit – një gazetë e vogël, me një qëllim të madh dhe të qartë – propagandimi i Bashkimit. Dhe gazeta “Borba” në të vërtetë u bë flamuri i betejës.
Më 6 shtator 1885 Komiteti Qendror Revolucionar Bullgar në Plovdiv, me përkrahjen e ushtrisë dhe shoqërisë, shpalli Bashkimin e Rumelisë Lindore me Principatën Bullgare. Kryeprefekti Gavrill Krësteviç u rrëzua nga pushteti si shenjë se provinca shkëputet nga ndikimi i Perandorisë Osmane. Më 8 shtator princi Aleksandër I Batenberg njohu zyrtarisht Bashkimin, duke rënë dakord që këtej e tutje të mbajë titullin “Princ i Bullgarisë Jugore dhe i asaj Veriore”.
Pa dyshim Bashkimi u miratua nga të gjithë bullgarët, por preku drejtpërsëdrejti interesat e Turqisë, duke shkelur në mënyrë drastike Traktatin e Berlinit. Shtetet evropiane e dënuan këtë akt bullgar dhe asnjë prej tyre nuk shpalli përkrahjen e tij kategorike. Më e pakënaqur ishte Rusia, sepse Bashkimi u shpall pa miratimin e saj. Mirëpo pozita e saj negative formoi mendimin e kundërt të Anglisë, e cila nga ana e vet përfitoi nga mundësia për të dobësuar praninë ruse në Bullgari. Kështu qeveritë evropiane morën vendim për ta diskutuar çështjen bullgare në konferencën e ambasadorëve në Stamboll.
Gjatë shtatorit dhe tetorit të vitit 1885 qeveria e Petko Karavellovit zhvilloi një veprimtari të shumanshme për forcimin e procesit bashkues, por nuk arriti të parandalojë luftën. Serbia, e cila nuk përkrahte Bashkimin, i shpalli luftë Bullgarisë. Më 2 nëntor 1885 ushtria serbe, nën komandën e mbretit Milan, hyri në territorin bullgar. Të njëjtën ditë, me një manifest të posaçëm, princi Aleksandër I u bëri thirrje bullgarëve për të mbrojtur atdheun e tyre. Sulmi serb vazhdoi vetëm pesë ditë – gjatë këtyre ditëve trupat bullgarë u tërhoqën nga Bullgaria Jugore, që të mbërrijnë në frontin perëndimor. Dita vendimtare e luftës ishte 7 nëntori 1885 tek Slivnica, ku ushtritë bullgare shpartalluan divizionet serbe. Javën tjetër Serbia u detyrua të shpallë zyrtarisht se e ka humbur luftën.
Fitorja e bullgarëve fitoi respektin dhe admirimin e bashkësisë evropiane dhe e bëri të pamundur ndarjen e Bullgarisë Veriore nga Bullgaria Jugore. Më 24 mars 1886 ambasadorët e Fuqive të Mëdha në Stamboll nënshkruan në pallatin “Tophane” një akt, sipas të cilit udhëheqja e Rumelisë Lindore iu dha princit bullgar. Në këtë mënyrë Bashkimi u njoh në mënyrë ndërkombëtare. Bashkimi i Bullgarisë kishte pasoja pozitive afatgjata për përparimin e ardhshëm politik, ekonomik dhe kulturor të Bullgarisë. Për bullgarët e sotëm Bashkimi është një shembull i shkëlqyeshëm se si me këmbëngulje dhe në saje të bashkimit të forcave të popullit, politikanëve dhe ushtrisë mund të realizohet një kauzë e madhe.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Arkeologët bullgarë vazhdojnë studimin e nimfeumit të lashtë (vend i shenjtë i nimfave), zbuluar në kompleksin "Aquae Calidae" pranë Burgasit. Nimfeu zë një vend qendror në banjot e dikurshme romake dhe ka qenë pjesë e një shatërvani me mbishkrim..
Një tempulli trak nga shekulli III para Krishtit pa analog në vendin tonë mund të shndërrojë 10 hektarë të zonës "Jug" ("Juzhen") të Plovdivit në një park arkeologjik. Vendi ndodhet në bazën e Tumës së Madhe, të cilën një ekip i Muzeut..
Gjetje të vlefshme dhe unike arkeologjike u zbuluan gjatë gërmimeve në fshatin Kapitan Petko Vojvoda të rrethit të Topollovgradit, raportoi BTA. Arkeologët e udhëhequr nga Daniella Agre kanë gjetur një varr të mundshëm të një aristokrati trak me..
Pjesërisht me re