Në Bullgari Ivan është më tepër titull dhe jo emër

botuar më 14-01-07 12.50.MD

Afresk i Shën Joan Rillskit në Manastirin e Rillës

Foto: Foto:wikipedia.org

Në Bullgari Ivan është më tepër titull dhe jo emër. Këtë e pohojnë të gjithë bullgarët e pagëzuar Ivan. Më 7 janar ata e kanë ditën e emrit. Për bullgarët, Dita e Joan Pagëzorit është një nga festat më të respektuara që nga kohërat e lashta. Joan Pagëzori është një nga dy shenjtorët më të rëndësishëm në Dhiatën e Re. Kjo ditë është simbol i besimit, frymës kombëtare dhe i patriotizmit. Emri Ivan, pra emri sllav i variantit Joan, është i mbrojtësit të popullit bullgar – Shën Ivan i Rilës. Rila është një mal në Bullgari. Ky emër u është vënë shumë komandantëve bullgarë – Ivan Asen, Ivan Shishman, Ivan Stracimir, Ivan Aleksandër etj.

Po të marrim emrin Joan, do të shohim se ky emër është ndër më të përhapurve në botën e krishterë. Atë e kanë mbajtur 23 papa, shumë mbretë të Hungarisë, Polonisë, Portugalisë, Francës, Rusisë, si dhe udhëheqës bullgarë. Fama e emrit Joan është përhapur ndër shumë popuj. Mes shqiptarëve përveç Jaon, haset dhe varianti Gjon, anglisht Joan thërritet John (Xhon), frëngjisht Zhan (Jean), turqisht Jahia (Yahya), arabisht gjithashtu Jahia (يحيى ). Por edhe në Lindje ky emër është mjaft i popullarizuar. Kinezët e thërrasin Jehan (YueHa), në Tajvan haset si Jok-han (Iok-hān) dhe në Japoni si Johane.

Më se 300 bullgarë sot e festojnë ditën e emrit. Ivan është emri i dytë për nga përhapja në Bullgari. Gjatë 2013-ës 3139 foshnjave të sapolindur iu kanë vënë emrin Ivan. Nëse në ndonjë familje nuk haset emri Ivan, patjetër do ta gjejmë atë te komshinj dhe miqtë. Kështu që sot secili bullgar po feston. Emri Ivan këndohet në shumë këngë bullgare. Në hitin e muzikës pop në Bullgari “Ivane, Ivane” e famshmja Bogdana Karadoçeva interpreton: “Don Zhuanin ta luash, kështu e ke qejfin, por je thjesht Ivan” dhe në refren dëgjohet: “O, Ivan, Ivan, s’ka shpëtim, përderisa ma ke vënë unazën në gisht”.

Dita e Shën Joanit ka të bëjë me historinë bullgare, në veçanti me kishën bullgare. Mbrojtësi i popullit bullgar Shën Ivan i Rilës e mban këtë emër. Kjo ditë lidhet me famën e Bullgarisë së Madhe, kujton emrat e mbretërve të cilët kanë luftuar në fushëbeteja. Interesant është varianti femëror i emrit Ivana, Jovana. Aktori i famshëm bullgar me origjinë serbe, Xhoko Rosiç na bën të dridhemi kur ta dëgjojmë zërin e tij lirik “Jovanke, Jovanke, iluzioni bullgar. Nëpërmjet gjakut dhe trimërisë mund të shpengojmë budallallëkun e pushtetarëve tanë... 200 mijë burra i lanë eshtrat e tyre... si serbët, ashtu dhe bullgarët, si shqiptarët, ashtu dhe turqit dhe hebrenjtë”. Xhoko Rosiç rrëfen për famën e ushtarëve bullgarë dhe për heroizmin e njërit prej tyre, i cili ka rënë për Bashkimin e Bullgarisë në luftërat në fillim të shekullit të kaluar. Me këtë ushtar ka të bëjë kjo këngë dhe në fund të saj zëri i Xhoko Rosiçit dëgjohet si lutje: “S’ka lidhje kujt Zot i përulësh. Zoti im nuk është as Allahu, as Krishti. Zoti im quhet Jovana! Ajo është kryqi im, pendimi im dhe Zoti im. Veç atë e kam...”

Car Ivan Shishmanit, udhëheqës të famshëm bullgar, i cili luftonte ashpër kundër pushtimin e osmanëve, i është kushtuar një këngë popullore, e cila dëgjohet si marsh “Imi vojvodë, moj nëna, car Ivan Shishman vetëm”. Këtë e quajnë “këngën më bullgare”, “e pavdekshmja”, kënga e cila e bën gjakun tonë të vlojë dhe e bën zemrën zjarr: “Që zbardhi agimi, u nis ushtria – kalë pranë kali, trim pranë trimi. Shpatat e tyre si diell i ndritshëm, si shtizat si pyll i dendur. Në betejë i çon emri bullgar, në betejë i çon besimi bullgar.”

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova

По публикацията работи: Tanja Harizanova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Në Bullgari Ivan është më tepër titull dhe jo emër

Më shumë nga rubrika

Ditët e jogës mbledhin adhurues të praktikave shpirtërore në Bullgari

Instituti bullgar INSAIT del përpara Kembrixhit në një forum historik të inteligjencës artificiale

Milen Mitev, Drejtori i Përgjithshëm i BNR: Auditori ynë duhet të dijë për bullgarët në mbarë botën

Prof. Ljubomir Gavrillov: Në raundin e parë, francezët votojnë me zemër, dhe në të dytin - me mendjen e tyre