Kongresi i radhës Ndërkombëtar i Studimeve të Evropës Juglindore po zhvillohet në Sofje (31 gusht – 4 shtator 2015). Forumi është organizuar nga Instituti i Ballkanistikës me Qendër të Trakollogjisë pranë Akademisë Bullgare të Shkencave dhe është me moto: “Evropa Juglindore dhe integrimi evropian: aspektet politike, socio-ekonomike dhe kulturore” dhe është nën patronazhin e UNESKO-s. Ai mbledh në një vend elitën akademike botërore në fushën e studimeve të Evropës Juglindore. Pjesëmarrësit janë 250 dhe ata tregojnë rezultatet e veprimtarisë së tyre shkencore.
Shkenca shqiptare është prezantuar mjaft mirë nga studiuesit e dalluar shqiptarë dhe të huaj. Emrat janë shumë: prof. Naser Ferri nga Prishtina flet për integrimin e ilirëve në Perandorinë Romake, dr. Arsim Ejupi prezanton analizën e përbashkët të tij dhe të profesoreshës Lindita Rugova për shqiptarët dhe gjuhën shqipe në Luginën e Prehevës. Për punën e vet në fushën e linguistikës flet Xhelal Ylli.
“Asimetritë e zhvillimit dhe ndikimi i tyre në zhvillimin demokratik të Shqipërisë” është titulli i kumtesës së profesorit Kosta Barjaba nga Tirana. Më e fortë është prania shqiptare në sesionin “Mediat dhe integrimi evropian i Evropës Juglindore” – atje studimet e tyre prezantojnë Lumnije Bajrami, Bardh Rugova dhe Rahman Paçarizi nga Prishtina dhe Alban Tartari nga Tirana. Nuk mund të përmendim të gjitha emrat e specialistëve të albanologjisë, të cilët po ndodhen në Sofje. Ju ofrojmë të dëgjoni fjalët e profesoreshes Ke Jing (Ke Xhing) nga Universiteti i studimeve të huaja i Beixhingut të Kinës dhe të profesorit Shaban Sinani nga Tirana:
A është alfabeti sllav bullgar? Me interpretimet e ndryshme të fakteve historike të nxjerra jashtë kontekstit konkret, gjithnjë e më shpesh mund të lexojmë se dy vëllezërit e Selanikut Kirill dhe Metodij e krijuan shkrimin më të vjetër sllav..
Një riprodhim i dorëshkrimit të peshkopit Petër Bogdan "Për lashtësinë e atdheut dhe për çështjet bullgare" - traktati i parë historik për Bullgarinë, që i paraprin gati një shekull të famshmes "Historia sllave bullgare" nga At Paisij , u prezantua..
Interesi për studimin akademik të gjuhës bullgare në Sllovaki daton gati një shekull më parë. Në vitin 1919 u themelua Universiteti Comenius në Bratislavë. Dy vite më vonë u krijua Fakulteti Filozofik ku studiohen të gjitha degët humanitare. Aty, gjatë..