Dekoratat vjetore National Medical Awards 2015 kanë për qëllim të shpërblejnë mjekët, spitalet, klinikat dhe ekipet me arritje të konsiderueshme të dëshmuara në mjekësi. Sivjet dekorata për një kontribut të plotë të mjekëve i qe dhënë doajenit të kardiologëve në Bullgari profesor Mlladen Grigorov. Ai ka drejtuar një sërë spitalesh kardiologjie në Bullgari. Me krenari tregon për mjekun e parë në fisin e tij – gjyshi i tij, emrin e të cilit mban, i cili përfundon degën e mjekësisë në qytetin Monpelie – Francë, përpara më shumë se 100 vjetëve. Në rrugën e tij niset dhe babai i profesorit, i cili u diplomua po kështu në Francë. Aty ndizet shkëndija e dashurisë midis prindërve të tij, prandaj profesori Grigorov me shaka përcaktohet si “produkt të dashurisë së zhvilluar në Strasburg”. Nëpër gjurmët e pasardhësve të vet nisen akoma dy breza – djali i tij dhe nipi. E pyetëm se me çfarë ndjenjash e pranon këtë dekoratë:

“Çdo një njohje të kësaj bote pavarësisht se për çfarë është na ledhaton. Aq më tepër se, njohja është diçka e cila është deficit jo vetëm në Bullgari, por dhe në të gjithë botën, më në veçanti kohët e fundit. Dhe kur je në moshën 78 vjeçe, me një praktikë mjekësore më shumë se gjysmë shekullore, natyrisht se, kjo të sjellë kënaqësi.”

Profesori Grigorov është një nga themeluesit e kirurgjisë invazive në Bullgari. Sipas tij, procedurat invazive janë një përparim në mjekësi, sepse, e thënë në mënyrë të përgjithësuar, “pa i futur duart në zemër, në mushkëritë e bardha, stomak” një diagnostiko moderne dhe shërim nuk ka sesi të formohet. Forca e madhe e kardiologjisë invazive është që tek sëmundjet e zemrës dhe vëllimi i vazhdueshëm i pacientëve me sëmundje ishimike të zemrës, ku ajo paraqitet jo vetëm si diagnostiko, por dhe si lloj shërimi. Mbajtësi i dekoratës të sivjetshme për mjek është mes specialistëve të parë në Bullgari, të cilët bëjnë catheterisation të zemrës.

E pyetëm nëse është më i sëmurë kombi bullgar nga shtetet e tjera evropiane, por ja se çfarë na tregoi ai:

“Sipas përshtypjeve të mia personale, nuk jemi më të sëmurë nga evropiani i mesëm. Gjenetikisht ne jemi mbase kombi më i fortë, por sipas përcaktimit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë  nocioni “shëndet” do të thotë një gjendje të plotë të mirëqenies-trupore, psikike dhe sociale. Në qoftë se pranojmë se gjendja tonë trupore është e mirë në një nivel të mesëm evropian, mendoj se ai social dhe psikologjik i cili rrjedh prej tij mbase nuk është në një nivel të mirë evropian. Por, ky nuk është vetëm një problem i Bullgarisë. Kohët e fundit dolën, do të thosha të dhëna skandaloze. Doli se, 1 miliardë nga njerëzimi jeton mirë ose relativisht mirë, kurse 6 miliardë jetojnë keq ose shumë keq. Del se 1% nga njerëzimi ka 50% nga resurset financiare. Kjo gërshërë, e cila hapet vazhdimisht, çoj deri në rritjen e sëmundjeve në shumë drejtime, përfshi dhe deri tek problemet sociale dhe politike, të cilat tani krijohen me valën e refugjatëve. Në Bullgari 67% nga mortaliteti paracaktohet nga sëmundjet e enëve të gjakut, derisa në pjesën tjetër të vendeve të zhvilluara mirë evropiane dhe Shtetet e Bashkuara është nën 50%. Këto 20% në fakt fare nuk janë pak...Por do tu them se ku është problemi-në profilaktikun zero, përzierja e madhe në ndihmën para spitalore, në një transferim të vazhdueshëm të pacientëve, derdhjen e resurseve financiare të arkës Shëndetësore e kështu me radhë. Për shëndetësinë e një vendi gjykojmë në bazë të dy gjërave-mortaliteti dhe numri i hospitalizimeve. Nuk mund të ketë një mortalitet të lartë dhe një numër të lartë në rritje të hospitalizimeve, dhe të flasim për reforma në sistemin shëndetësor. Reforma është para së gjithësh profilaktikë dhe ndihmë para spitalore, si dhe krijimin e një kulture elementare shëndetësore mes popullsisë bullgare”-na tregoi profesori Grigorov.

Morëm dhe disa këshilla të vlefshme – të lëvizim sa më shumë, të përdorim sa më rrallë ashensor, të ngjisim shkallët, të mos harrojmë se ka pasur njerëz dhe para nesh dhe se do të ketë dhe pas nesh dhe të kemi mendjen se çfarë u lemë si trashëgimi. Profesori Mlladen Grigorov citon një mendim të Ovidit, të cilin e vlerëson shumë: “Mbani mend atë që keni arritur” dhe na rikujto të gëzohemi për gjërat e vogla të jetës. Gëzimi nga gjërat e vogla e ul stresin, kurse ai është në themel të patologjisë së njerëzimit.

Përgatiti në shqip. Nataniela Vasileva