Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kosta Kolevi – “Vetëm tingëllim bullgar”

БНР Новини
Ansambli i Këngëve Popullore pranë Radios Kombëtare Bullgare në studion e parë në vitin 1977. Dirigjentë – Kosta Kolev dhe Dora Hristova
Foto: arkiv personal

Edhe kur ishte gjallë muzikantin Kosta Kolev e quajtën epokë, fenomen, legjendë në muzikën prej autori në stilin popullor. Sivjet shënojmë 95 vjet nga lindja e këtij kompozitori dhe dirigjent të shquar bullgar. Vet ai pranonte se krijimtaria e tij “i është kushtuar vetëm tingëllimit bullgar”. Është e madhe trashëgimia e incizimeve të tij në Fondin e Radios Kombëtare Bullgare. Më se 4 mijë janë incizimet e regjistruara të këngëve, melodive instrumentale, valleve, suitave, veprave muzikore të vallëzimit, të realizuara nga ky mjeshtër i përpunimeve folklorike dhe nën drejtimin e tij.


Interesi ndaj folklorit te muzikanti i ri u ngjall që kur ishte fëmijë në fshatin e lindjes Korten rrethi i qytetit Sliven. Që atëherë ai mësonte t’i bie fizarmonikës. Pas mbarimit të Akademisë Muzikore në Sofje u emërua në punë në Radion Kombëtare. Kjo ishte në vitin 1949. Tërë jeta e tij është e lidhur ngushtë me radion. Fillimisht punonte me grupin me emrin Ugërçinska. Më vonë u bë udhëheqës i Ansamblit të Këngëve Popullore, të cilit i kushtoi më se 30 vite nga jeta. Atij i përket merita për shndërrimin e orkestrës në grupin më të mirë folklorik tek ne. Kërkues si dirigjent, ashtu edhe si kompozitor ai siguroi një repertor të madh. Kosta Kolevi ishte një njohës i thelluar i veglave tradicionale muzikore. Kjo i ndihmonte atij të balancojë timbret e llojllojshme në një tingëllim të përsosur orkestral. Kolegët e tij me kënaqësi ekzekutojnë kompozimet e tij, gjithnjë të përshtatura me regjistrat e veglës muzikore, kështu që të nxirret nga instrumenti tingëllimi më i përsosur. Ai ishte një autor i preferuar për angazhimet solo të këngëtarëve dhe instrumentistëve popullorë. Vet ata e pranuan si njohje për talentin e tyre në se ai do të krijonte për ta ndonjë melodi prej autori ose do të bënte ndonjë përpunim. Muzika e tij fitoi popullaritet edhe ndër auditorin e radios.

Kosta Kolevi ishte ndër të parët, të cilët me përsosmëri arritën të gërshetojnë tingëllimin e veglave tradicionale muzikore me ato klasike. Krijimtaria e tij shfrytëzohet si bazë të mësimit muzikor të folklorit në shkollat e specializuara dhe në universitetet. Më shumë hollësi për krijuesin e madh bullgar Kosta Kolev sjell bashkëshortja e tij, këngëtarja popullore Marija Leshkova:

Është një nder të jesh partner i tij si në jetë, ashtu edhe në punë. Kaluam shumë vite të bukura bashkë. Zoti ishte bujar dhe i dhuroi atij një jetë të gjatë dhe shumë gjëra arritëm të përjetojmë. Ai nuk ishte një njeri, i cili zbulohej lehtë para të tjerëve. Kur erdhi në Sofje pas luftës, të afërmit e tij menduan, se të merret me muzikë ishte një punë e kot. Kjo megjithëqë nga fëmijëria i binde fizarmonikës dhe ishte një muzikant autodidaktë. Në fakt kompozitori i madh bullgar Parashkev Haxhiev ishte ai, i cili ndihmoi që bashkëshorti im të heqë dorë nga stomatologjia, për të cilën e përcollën të studiojë.

Për këshillat e vlefshme të dhëna nga Kosta Kolevi në punën e tyre të përbashkët si muzikantë Marija Leshkova rrëfen:

Më e rëndësishmja, të cilën e mësova, ishte të gjej ide në materialin autentik. Pikërisht këtë e bënte vet ai. Kohët e fundit zbulova disa shënime nën një partiture – “vetëm tingëllim bullgar”, shkruante aty. Kur e takova isha 23 vjeçare. Kisha mbaruar Akademinë Muzikore në qytetin Pllovdiv. Ai më këshillonte për mënyrën, në të cilën të zgjedh repertorin. Ai thoshte se atë që bëj me këngët duhet të ketë një vlerë të lartë artistike, të mos e ketë shokun. Ai ishte pjesë e jurisë së të gjitha tubimeve, festivaleve folklorike. Gjithnjë kthehej me një material të pasur të grumbulluar nga të gjitha krahinat folklorike. Të gjithë kolegët dhe publiku e respektuan shumë. Jetonte me shpresë, se të rinjtë do të mësohen nga përvoja e tij. Ai punonte shumë si për radion, ashtu edhe për të gjitha grupet folklorike, të cilët kërkuan ndihmën e tij. Ai e motivonte muzikantët të incizojnë, provokonte ambicien e tyre. Aktualisht digjitalizoj gjërat më të rëndësishme nga krijimtaria e tij. Kam dëshirë që t’u japë të rinjve që interesohen, materialin arkival nga tubimet folklorike me këngë të panjohura. Po punoj për krijimin e një libri të tillë me këngë popullore nga mbarë Bullgaria. Mendoj, se ai do të jetë në ndihmë të muzikantëve të rinj folklorikë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Vesko Panteleev- Eschkenazy

Varna dhe Sliven zhyten "në botën e muzikës" me maestro Vesko Panteleev- Eschkenazy

Një nga violinistët më të mirë në botë dhe koncertmaster i Orkestrës Mbretërore Concertgebouw në Amsterdam, Vesko Eschkenazy është kthyer në atdhe, në vendlindjen e tij, Sofje. Rasti janë dy koncertet përmbyllëse të Turneut Kombëtar të projektit "Në..

botuar më 24-10-31 2.20.MD

"Gjithçka është në rregull"

Disa ditë para ditëlindjes së tij dhe një muaj para koncertit të tij të madh në sallën Arena Sofja, Ljubo Kirov prezantoi një këngë tjetër nga albumi "Zemra e re" - baladën e bukur "Gjithçka është në rregull". Teksti, si gjithmonë, është i Ljubos,..

botuar më 24-10-29 6.20.PD
Millço Leviev

Koncert kushtuar muzikantit të madh bullgar Millço Leviev

Muzika e kompozitorit dhe pianist bullgar me famë botërore Millço Leviev do të tingëllojë sonte (më 28 tetor) në Sallën "Bëllgaria" në Sofje. Koncerti "Legjenda për Millço" i Ansamblit të Dhomës "Sofijski Solisti" nën drejtimin e Konstantin Dobrojkov..

botuar më 24-10-28 12.30.MD